Վիքիպեդիա

Ոսկեգույն շուշան

բույսերի տեսակ
՞
Ոսկեգույն շուշան
Գիտական դասակարգում
Լատիներեն անվանում
Lilium auratum


Ոսկեգույն շուշան[1], Շուշանների ցեղ, Շուշանածաղկավորների կարգ, միաշաքիլավորների դաս[2]։ Ճապոնիայում էնդեմիկ է։

Ոսկեգույն շուշան

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է Ճապոնիայում[3]։

Կենսաբանական նկարագրություն խմբագրել

Շուշանի արմատացողունը դեղնաշագանակագույն է (մինչև դեղնասպիտակ), սոխուկը մինչև 15 սմ տրամագծով և 7-8 սմ բարձրությամբ[4]։ Կոթը ուղիղ է 50-ից մինչև 250 սմ բարձրությամբ[5]։

Տերևները 8-22 սմ երկարությամբ (սովորաբար 10-15 սմ) և 1,5-3,5 սմ լայնությամբ[6]։

Ծաղիկները 25սմ և ավելի տրամագծով, լայն բացված, սպիտակ գույնի է կարմիր գույնի բծերով և դեղին շերտով կախված տերևների եզրերին և ծաղկի ծայրամասային հատվածների ալիքային ծայրերը, հաճելի ուժեղ բուրմունքով, հավաքված պտտվող բրգաձև բազմագույն ծաղկաբուծության մեջ[7]։ Որոշ ձևերի ծաղկաբույլըն ունի մինչև 30 ծաղիկ[8]։

Մշակաբույսը հարավում ծաղկում է օգոստոսին, Ռուսաստանի կենտրոնական և հյուսիսային շրջաններում՝ սեպտեմբերին[1]։

Կարիոտիպ՝ 2n = 24[9]:

 
Ոսկեգույն շուշան

Մշակում խմբագրել

Տնկելու համար պահանջվում է մինչև 25 սմ խորություն, ցածր թփերի մեջ, ստվերոտ հողում[10]։ Սոխուկը պետք է շրջապատված լինի խիտ մանրախիճով` լավ օդափոխության համար[11]։ Ցողունայի վերին մասը պետք է լինի արևի տակ, անհրաժեշտ է բարձր խոնավություն, հատկապես աճի ժամանակ։ Շուշանի այս տեսակի մշակումը ավելի լավ կարողանում են Բալթյան երկրներում և Ռուսաստանի հյուսիս-արևմտյան շրջաններում, քան կենտրոնական սև-երկրում և հարավարևելյան շրջաններում։

Անհրաժեշտ հողի խառնուրդ. լավ փտած տորֆոտ հող փոքր քանակությամբ տերևների հումուսով[12]։ Կարող է ձմռանը լինել Սանկտ Պետերբուրգում։

Լավ պայմաններում սոխուկը հեշտությամբ վերարտադրվում է ինքնուրույն թեփուկավոր սոխուկներ և հիմնական ցողունից տալիս է շատ ճուտեր[13]։ Շուշանի փոքր սոխուկները, որոնք ձեռք են բերվել թեփուկավոր սոխուկներից 2-3 տարում, չեն գերազանցում 2-3 սմ-ը, սակայն նրանք ունեն 1-2 ծաղիկ տալու ունակություն։ Սերմերը լավ են բազմանում։ Սերմերի բազմացումից առաջանում են ավելի դիմացկուն սոխուկներ[1]։

Ոսկեգույն շուշանը շատ դիմացկուն է սոխուկի խոցվելու հիվանդություններից (ֆուզարիոզ)[1]։

Թունավոր է կատուների համար[14]։

 
Ոսկեգույն Շուշաններ

Ձևեր խմբագրել

Այն ունի բազմաթիվ ձևեր՝ մաքուր սպիտակ, բծավոր ծաղիկներով, ինչպես նաև ազնվամորու ծաղկման նման և նույն սահմանի ծաղիկների նման[15]։ Տափակ տերևի ձևը ունի մինչև 30 ծաղիկներ և առանձնանում է ամբողջ բույսի և մեծ ծաղիկների հատուկ հզորությամբ։ Շուշանի այս հիբրիդները, որոնք վերցված են որպես մայր բույս, ունեն վառ կարմիր շերտ երկայնքով և երկայնքով perianth հատվածների[16]։ Այս հիբրիդները չեն գերազանցում 1 մ բարձրությունը և ունեն բավականին փոքր մուգ շագանակագույն սոխուկներ[1]։

  •  
    Ոսկեգույն Շուշան
  •  
    Ոսկեգույն Շուշան
  •  
    Ոսկեգույն Շուշանի տերև
  •  
    Կարմիր բծերով Ոսկեգույն Շուշան

Ծանոթագրություն խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Заливский И. Л. Лилии. — М.: Государственное издательство сельской литературы, 1959. — 112 с.
  2. ↑ Герасимова, С. В.; Хлесткина, Е. К.; Кочетов, А. В.; Шумный, В. К. (2017). «Система CRISPR/CAS9 для редактирования геномов и особенности ее применения на однодольных растениях, "Физиология растений"». Физиология растений (2): 92–108. doi:10.7868/s0015330317010079. ISSN 0015-3303.
  3. ↑ The Royal Horticultural Society A-Z encyclopedia of garden plants. Brickell, Christopher., Royal Horticultural Society (Great Britain) (1st ed ed.). London: Dorling Kindersley. 1996. ISBN 0-7513-0303-8. OCLC 36638811. {{cite book}}: |edition= has extra text (օգնություն)CS1 սպաս․ այլ (link)
  4. ↑ Sakasegawa, Daisuke; Sato, Takaya; Goto, Motoaki; Suzuki, Atsushi (2005). «Adhesion Properties between Swollen Hydrogels in Air». MRS Proceedings. 897. doi:10.1557/proc-0897-j08-10. ISSN 0272-9172.
  5. ↑ Shimomura, Hiroko; Sashida, Yutaka; Mimaki, Yoshihiro (1987-01). «Phenolic glycerides from Lilium auratum». Phytochemistry (անգլերեն). 26 (3): 844–845. doi:10.1016/S0031-9422(00)84801-3.
  6. ↑ James, Prue (2010 թ․ հունվարի 1). Britain and Japan: Biographical Portraits, Vol. VII. Global Oriental. ISBN 978-1-906876-26-5.
  7. ↑ Kamakura no teien : Kamakura yokohama no meien o meguru. Miyamoto, Kenji, 1962-, 宮元, 健次, 1962-. Yokohama: Kanagawa Shinbunsha. 2007. ISBN 978-4-87645-399-3. OCLC 676575037.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  8. ↑ Grieve, M. (Maud) ([1982?]). A modern herbal : the medicinal, culinary, cosmetic and economic properties, cultivation and folk-lore of herbs, grasses, fungi, shrubs & trees with all their modern scientific uses. Leyel, C. F., Mrs., 1890-1957., Marshall, Manya. New York: Dover Publications. ISBN 978-0-486-22798-6. OCLC 11223901.
  9. ↑ «Lilium auratum L.». Tropicos. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 17-ին.
  10. ↑ «Brief aus Oesterreich». DMW - Deutsche Medizinische Wochenschrift. 34 (48): 2082–2083. 1908-11. doi:10.1055/s-0028-1135884. ISSN 0012-0472.
  11. ↑ Taylor, Harriet (Osgood); Tyndale, Walter (1912). Japanese gardens, by Mrs. Basil Taylour (Harriet Osgood) with twenty-eight pictures in colour by Walter Tyndale, R.I. London :: Methuen & Co.,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  12. ↑ Kingsbury, Noël,. Garden flora : the natural and cultural history of the plants in your garden. Portland, Oregon. ISBN 978-1-60469-565-6. OCLC 932002061.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  13. ↑ Campbell, Alexander (2007-05). «Lily poisoning in cats». Companion Animal. 12 (4): 91–92. doi:10.1111/j.2044-3862.2007.tb00165.x. ISSN 1464-4630.
  14. ↑ Lily toxicity in the cat. Kevin T. Fitzgerald, PhD, DVM, DABVP.
  15. ↑ Kawamura, Minsetsu (1767). Hyaku Fuji. [s.n.]
  16. ↑ Toxic Plants of North America. Oxford, UK: Wiley-Blackwell. 2012 թ․ նոյեմբերի 7. էջեր 1288–1288. ISBN 978-1-118-41342-5.
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկեգույն շուշան» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկեգույն շուշան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ոսկեգույն_շուշան&oldid=9807033» էջից