Շնկոտեմ հովանոցավոր
Շնկոտեմ հովանոցավոր | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales) |
Ընտանիք | Կաղամբազգիներ (Brassicaceae) |
Տրիբա | Thlaspideae |
Ցեղ | Շնկոտեմ (Thlaspi) |
Տեսակ | Շնկոտեմ հովանոցավոր (T. umbellatum) |
Միջազգային անվանում | |
Thlaspi umbellatum |
Շնկոտեմ հովանոցավոր (լատին․՝ Thlaspi umbellatum ), խաչածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
5-15 սմ, երբեմն՝ 30 սմ բարձրությամբ միամյա, նուրբ բույս է, որն ունի բազմաթիվ ցողուններ։ Տերևները լայն-նշտարաձև կամ երկարավուն են, հիմքում՝ սրտաձև, ականջուկներով։ Ծաղիկները քառատիպ են, պսակաթերթերը սպիտակ են և խմբված վահանիկանման կարճացած գագաթնային ողկույզում։ Պտուղը 4-6 մմ երկարությամբ, հակաեռանկյունաձև, կողքերից տափակացած, հիմքում՝ սեպաձև, գագաթում՝ թեթևակի գոգավոր, անկյունավոր ճառագայթաձև ջղավորված թևերով պատիճակ է[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Զանգեզուրի ֆլորիստիկական շրջանում (Ճակատեն, Ներքին Հանդ)։ Աճում է նաև Արևելյան Նախակովկասում և Արևելյան Անդրկովկասում, ինչպես նաև Հյուսիսային Իրանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակերևույթից 700-900 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ լանջերին, թփուտների մեջ։ Ծաղկում է մայիս ամսին, պտղաբերում՝ հունիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէր նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.