Շանդոր Վյորեշ
Շանդոր Վյորեշ (հունգ.՝ Weöres Sándor, հունիսի 22, 1913[1][2][3][…], Սոմբատհեյ, Վաշ երկրամաս, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա[4] - հունվարի 22, 1989[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[4]), հունգարացի բանաստեղծ և թարգմանիչ։
Շանդոր Վյորեշ հունգ.՝ Weöres Sándor | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 22, 1913[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Սոմբատհեյ, Վաշ երկրամաս, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա[4] |
| Վախճանվել է | հունվարի 22, 1989[1][2][3][…] (75 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[4] |
| Գերեզման | Ֆարկաշրետի գերեզմանոց |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, թարգմանիչ, մանկագիր և գրող |
| Լեզու | հունգարերեն |
| Քաղաքացիություն |  Հունգարիա |
| Կրթություն | Պեչի համալսարան (1939)[5] և Ferenc Faludi Real High School in Szombathely? (1928) |
| Աշխատավայր | Նյուգաթ |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին | Ամի Կարոլի |
 Sándor Weöres Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Տպագրվել է 15 տարեկանից սկսած։ 1932 թվականին նրա բանաստեղծությունները լույս են ընծայվել «Արևմուտք» (հունգ.՝ Nyugat) հայտնի ամսագրում։ Ավարտել է Պեչ քաղաքի համալսարանը, պաշտպանել թեզը ստեղծագործական փիլիսոփայության վերաբերյալ (1938 թվական), աշխատել է գրադարանում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ եղել է հարկադիր աշխատանքի մեջ։ 1948-1951 թվականներին ճամփորդել է։ Սոցիալիստական ռեալիզմի կանոնին չհամապատասխանելով՝ նրա ստեղծագործությունները 1948 թվականից մինչև 1964 թվականները շատ հազվադեպ է հրապարակվել։
Շանդոր Վյորոեը թարգմանել է ռուսական բանաստեղծություններ (Պուշկին, Լերմոնտով), ուկրաինական (Շևչենկո, Ի. Ֆրանկո, Լեսյա Ուկրաինկա), վրացական (Շոթա Ռուսթավելի), անգլիական (Շեքսպիր)], Դաո Դե Ցզինի աշխատությունների թարգմանությունը մեծ ժողովրդականություն է վայելել։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
- Hideg van (1934)
- A kő és az ember (1935)
- A teremtés dicsérete (1938)
- Meduza (1944)
- A szerelem ábécéje (1946)
- Elysium (1946)
- Gyümölcskosár (1946)
- A fogok tornáca (1947)
- Bóbita (1955)
- A hallgatás tornya (1956)
- Tarka forgó (1958)
- Tűzkút (1964)
- Gyermekjátékok (1965)
- Merülő Saturnus (1968)
- Zimzizim (1969)
- Psyche (1972)
- Télország (1972)
- Priapos (1950, հրատար. հետմահու 2001թ․)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119048736 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ https://jubileum.pte.hu/hirek/weores_sandor_pte_oregdiakja
- ↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
Գրականություն խմբագրել
- Fahlström S. Form and philosophy in Sándor Weöresʼ poetry. Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis, 1999
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շանդոր Վյորեշ» հոդվածին։ |