Շամփուր (անթրոց, ձող, խորովածի շիշ (խսկց․)[1], սիրերեն՝ šаррūδā), բաց կրակի՝ մանղալի վրա միս, ձուկ կամ բանջարեղեն խորովելու համար նախատեսված առարկա։

Միսը հագցնում են շամփուրին
Շամփուրի «բռնակները»
Մինոյական զույգ պատվանդաններ (:en:Andiron), մ․թ․ա․ 17 դար
Չենջեխ քաբաբ Իրանում

Նկարագրություն խմբագրել

Ըստ պատրաստման նյութի խմբագրել

Մետաղական խմբագրել

Իրենից ներկայացնում է երկար դանակի տեսք ունեցող մետաղաձող, որն ունի մի կողմում սուր ծայր, մյուս կողմում՝ պտուտակաձև կլորավուն բռնակ։ Հաճախ շամփուրն ուղղանկյունաձև է լինում, ինչը թույլ չի տալիս, որպեսզի մթերքները պտտվեն շամփուրի վրա։ Գոյություն ունեն մետաղական շամփուրների տարբեր տեսակներ՝ փայտե բռնակներով։ Շամփուրի երկարությունը լինում է 30-100 սմ։

Փայտե խմբագրել

Փայտե շամփուրները փայտե ձողեր են, որոնց մի ծայրը սուր է։ Ճապոնիայում օգտագործում են բամբուկե շամփուրներ՝ յակիտորի պատրաստելու համար։ Հաճախ կիրառվում են պատրաստի ճաշատեսակը սեղանին մատուցելու համար։ Կրակի վրա օգտագործելու դեպքում նախապես փայտե շամփուրները թրջվում են ջրում։ Սովորաբար լինում են միանգամյա օգտագործման։

Հեղինակային (հավաքածու) խմբագրել

Մետաղական առանցքը (սայրը) պատրաստված է բարձրորակ չժանգոտող պողպատից, ունի դասական անկյունաձև տեսք։ Բռնակները պատրաստված են բրոնզից և ունեն տարբեր պատկերների և մանրանկարների ձև, կարևորն այն է, որ բռնակը չի տաքանում և նրա վրա չեն ազդում տարբեր բնական և ջերմային ազդեցություններ։ Հայտնի վարպետներից մեկը Լեսկով Նիկոլայ Անդրեևիչն է՝ Ամուրի մարզի Բլագովեշենսկ քաղաքից։

Ըստ ձևի խմբագրել

Ուղիղ խմբագրել

Մետաղի կամ այլ նյութի ձողն ուղիղ է՝ ամբողջ երկայնքով մինչև բռնակը։

Անկյունային խմբագրել

Շամփուրի ձողն ունենում է թեքվածություն՝ 60-ից մինչև 90 աստիճան։

Գրականության մեջ խմբագրել

  Կուր գետի ափի մոտ, ավերակ մատուռից փոքր-ինչ հեռու, մի կանաչազարդ տափարակի վրա մեծ պարոնի բազմաթիվ սպասավորները և ամեն հասակի աղախինները ճաշի պատրաստություն էին տեսնում։ Մի տեղ գառներ էին մորթում, մյուս տեղ արդեն հոշոտած միսը շարում էին շամփուրների վրա․ մի տեղ վառած փայտակույտերի վրա կաթսաներով ջուր էին տաքացնում խաշլամայի համար, մյուս տեղ երկաթյա կասկարաների վրա կնիկները հաց էին թխում։ Մի կողմից էլ մեծ պարոնի մառանից, ավանակների վրա բարձած, տիկերով գինին բերում էին ու դարսում այդ դաշտային խոհանոցի մոտ։
- Րաֆֆի, «Դավիթ-բեկ»
 

Ծանոթագրություններ խմբագրել