Շատենդրանաթ Բոզե
Շատենդրանաթ Բոզե (անգլ.՝ Satyendra Nath Bose) կամ Շատենդրանաթ Բոշու (բենգալերեն՝ সত্যেন্দ্র নাথ বসু, ʃot̪ːend̪ronat̪ʰ boʃu) (հունվարի 1, 1894[1][2][3][…], Կալկաթա, Բրիտանական կայսրություն[4] - փետրվարի 4, 1974[2][3][5][…], Կալկաթա, Հնդկաստան), հնդիկ ֆիզիկոս, մաթեմատիկական ֆիզիկայի մասնագետ։ Քվանտային մեխանիկայի վերաբերյալ նրա ամենահայտնի աշխատանքը (1920-ական թվականներ) հիմք է ստեղծել Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրության և Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատի տեսության մշակման համար։ Նրա պատվին անվանել են բոզոնը՝ Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրությանը ենթարկվող մասնիկների դասը[6][7]։
Շատենդրանաթ Բոզե բենգալերեն՝ সত্যেন্দ্রনাথ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 1, 1894[1][2][3][…] Կալկաթա, Բրիտանական կայսրություն[4] |
| Մահացել է | փետրվարի 4, 1974[2][3][5][…] (80 տարեկան) Կալկաթա, Հնդկաստան |
| Բնակության վայր(եր) | Հնդկաստան |
| Քաղաքացիություն |  Բրիտանական Հնդկաստան և  Հնդկաստան |
| Դավանանք | հինդուիզմ |
| Մասնագիտություն | ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, քաղաքական գործիչ և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Դաքքայի համալսարան[2] և Կալկաթայի համալսարան[2] |
| Գործունեության ոլորտ | մաթեմատիկական ֆիզիկա |
| Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն և Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Նախագահական համալսարան (1915)[2], University College of Science, Technology & Agriculture? (1921)[2] և Hindu School? |
| Տիրապետում է լեզուներին | բենգալերեն, անգլերեն[1], գերմաներեն, ֆրանսերեն, սանսկրիտ և հինդի |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Purnima Sinha? |
| Հայտնի աշակերտներ | Asima Chatterjee? |
| Ազդվել է | Ալբերտ Այնշտայն |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին(ներ) | Ushabati Bose? |
Ստորագրություն | |
 Satyendranath Bose Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
1915 թվականին ավարտել է Կալկաթայի համալսարանը։ 1924-1925 թվականներին Փարիզում աշխատել է Մարի Կյուրիի մոտ։ 1926-1945 թվականներին Դաքքայում պրոֆեսոր էր, իսկ արդեն 1945-1956 թվականներին Կալկաթայի պրոֆեսոր։
Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի հիմնադիրներից մեկն է (1935 թ.)[8]: 1958 թվականից Լոնդոնյան թագավորության ընկերության անդամ։ Հնդկաստանի ազգային պրոֆեսոր (1958-1974 թթ.)։
Ծանոթագրություն խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Бозе Шатьендранат // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ Farmelo, Graham, «The Strangest Man», Notes on Dirac's lecture Developments in Atomic Theory at Le Palais de la Découverte, 6 December 1945, UKNATARCHI Dirac Papers, p. 331, note 64, BW83/2/257889.
- ↑ Sean Miller (2013 թ․ մարտի 18). Strung Together: The Cultural Currency of String Theory as a Scientific Imaginary. University of Michigan Press. էջ 63. ISBN 978-0-472-11866-3.
- ↑ Fellows of the Indian National Science Academy 1935—1984 // Indian National Science Academy: New Delhi, 1984.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Храмов Ю. А. Бозе Шатьендранат (Сатиендра) // Физики: Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и дополн. — М.: Наука, 1983. — С. 37. — 400 с. — 200 000 экз. (в пер.)
- Джон Дж. О’Коннор и Эдмунд Ф. Робертсон. Бозе, Шатьендранат Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine — биография в архиве MacTutor. (անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շատենդրանաթ Բոզե» հոդվածին։ |