«Շաբաթ օրը» (ռուս.՝ «В субботу»), Ալեքսանդր Մինդաձեի՝ 2011 թվականի գեղարվեստական ֆիլմը, Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Ուկրաինայի համատեղ արտադրություն[4]։ Ֆիլմը ներառվել է Բեռլինի 61-րդ միջազգային կինոփառատոնի մրցութային ծրագրում[5] որպես լավագույն ֆիլմ ստացել «Ոսկե Իրիս» գրան պրի (անգլ.՝ Golden Iris Award) և Ջեյմսոնի կինոսիրողական մրցանակի (անգլ.՝ Jameson Cinephile Award) Բրյուսելի կինոփառատոնում[6][7]։ Ռուսական վարձույթում հայտնվել է 2011 թվականի մարտի 24-ին[8]։

Շաբաթ օրը
ռուս.՝ В субботу
Երկիր Ռուսաստան
 Գերմանիա
 Ուկրաինա
Ժանրդրամա
Թեմահարբեցողություն
Թվականփետրվարի 14, 2011 և ապրիլի 21, 2011[1]
Լեզուռուսերեն
ՌեժիսորԱլեքսանդր Մանդաձե[2][3]
ՊրոդյուսերԱլեքսանդր Ռոդնյանսկի, Սերգեյ Մելքումով, Օլեգ Կոխան և Ալեքսանդր Մանդաձե
Սցենարի հեղինակԱլեքսանդր Մանդաձե
ԴերակատարներSvetlana Smirnova-Martsinkevich?, Անտոն Շագին և Vyacheslav Petkun?
ՕպերատորՕլեգ Մուտու
ԿինոընկերությունNon-Stop Production
Տևողություն99 րոպե

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում մեկ օրվա ընթացքում։ Գլխավոր հերոսը՝ «փոքր, գրեթե չնչին մարդը», ականատես է լինում Չեռնոբիլի ատոմակայանում տեղի ունեցած վթարին և հայտնվում է բարոյական ընտրության առջև՝ այդ մասին պատմել մտերիմներին, զգուշացնել նրանց վտանգի մասին, կամ, ինչպես պահանջում է ղեկավարությունը, խուճապ չառաջացնել։ Հերոսը անհաջող փորձում է փախչել աղետի գոտուց, սակայն հանգամանքները նրանից վեր են, և նա հայտնվում է աղետի կիզակետում[4][9]։

Ֆիլմում ուղղակի չի նշվում քաղաքը և տեղի ունեցող իրադարձությունների ժամանակը, սակայն ակնհայտ է Չեռնոբիլի ԱԷԿ-ի վթարի հղումը, որը տեղի է ունեցել 1986 թվականի ապրիլի 26-ին։ Ռեժիսորի խոսքով՝ ֆիլմի շատ իրադարձություններ վերականգնվել են տեղի ունեցածի ականատեսների օրագրերի հիման վրա։

Սյուժե խմբագրել

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում 1980-ական թվականներին մի փոքրիկ խորհրդային քաղաքում մեկ օրվա ընթացքում։ Գիշերը կոմերիտմիության աշխատող Վալերի Կաբիշը (Անտոն Շահինը) հեռվից նկատում է ԱԷԿ-ի հրդեհը։ Պարզելու համար, թե ինչ է պատահել, նա դիմում է վերադասին և ականատես է լինում այն խոսակցությանը, որ կայանում վթար է տեղի ունեցել, սակայն խուճապից խուսափելու համար քաղաքի բնակիչներին ռադիոակտիվ վարակման վտանգի մասին առայժմ չի հաղորդվում։ Ղեկավարներից մեկի հետ, ով ցանկանում է անձամբ համոզվել, որ ռեակտորը վնասված է, Կաբիշը գնում է ատոմակայան և տեսնում է ավերածություններ ու հրդեհ հենց իր առջև։ Նա փախչում է քաղաք և առավոտյան հանրակացարանից վերցնում Վերային՝ այն աղջկան, որը նրան ժամանակին դուր էր գալիս։ Նա անմիջապես չի հավատում վթարի մասին լուրին, սակայն Կաբիշը համոզում է նրան փախչել կայարան և մեկնել առաջին գնացքով։ Նրանք վազում են ամբողջ քաղաքում, որտեղ սովորական շաբաթ օրվա կյանքն է սկսվում, և որի բնակիչները ոչինչ չեն կասկածում։

Կայարանում Վերայի կոշիկի կրունկը կոտրվում է, և նրանք ուշանում են գնացքից։ Վերան առաջարկում է գնալ խանութ, գնել նոր կոշիկներ, որոնք հենց նոր էին բերել վաճառքի։ Դրանից հետո նա գնում է ռեստորան՝ վերցնելու իր անձնագիրը, որը մնացել այնտեղ որպես գրավ։ Պարզվում է, որ այդ շաբաթ Վերան երաժիշտների հետ պայմանավորվել է հարսանիքի ժամանակ ռեստորանում երգել։ Երբ Վերան երկար ժամանակ չի վերադառնում, Կաբիշը նրա հետևից գնում է ռեստորան, որտեղ նա հայտնվում է իր ծանոթներից մեկի ուրախ հարսանիքում։ Երաժիշտները Կաբիշի նախկին ընկերներն են, որոնց հետ նա նվագել է վոկալ-գործիքային անսամբլում, սակայն հետագայում նրանցից հեռացել է կուսակցական գծով կարիերայի համար։

Չնայած երաժիշտները իմանում են վթարի մասին, սակայն անընդհատ հետաձգում են հարսանիքից փախչելը, քանի որ ռեստորանում շաբաթ օրը նրանց մեծ եկամուտ է խոստանում։ Քանի որ խմբի թմբկահարը հարբած էր, Կաբիշը, նախկինի նման սկսում է նվագել հարվածային գործիքը։ Ելույթները, նախկին գործընկերների ու հարբեցողների հետ հարաբերությունների պարզաբանումը զբաղեցնում են ամբողջ օրը, և գալիս է գիշերը։ Խմբի թմբկահարն արթնանում է, ընդ որում՝ ինչ-որ պահի Կաբիշը Վերային գտնում է նրա գրկում։

Լուսաբացին Կաբիշն արթնանում է մոտորանավակի վրա, որում նա գետով լողում է խմբի երաժիշտների և Վերայի հետ։ Նրանք ծիծաղում են, իսկ Կաբիշը տեսնում է, թե ինչպես բոլորովին նրանց կողքին տեսարան է բացվում դեպի պայթյունից ավերված ատոմակայանի ռեակտորը։ Նա բռունցքով սպառնում է ռեակտորին։ Դեպի նա է թեքվում Վերայի դեմքը։

Նկարահանումներ խմբագրել

Ֆիլմի նկարահանումները երկու ամսվա ընթացքում տեղի են ունեցել Ուկրաինայի Դոնեցկի մարզի Սվետլոդարսկ քաղաքում և ավարտվել են Ուկրաինայի Զապորոժյեի մարզի Էներգոդար քաղաքում, որտեղ նկարահանվել են հինգ նկարահանող հերթափոխբեր։ Սկզբում Էներգոդարը դիտվել է որպես նկարահանումների հիմնական վայր, սակայն նախապատվությունը տրվել է Սվետլոդարսկին, քանի որ նրա փողոցներն ավելի նման են խորհրդային դարաշրջանին[10]։ Չեռնոբիլի ԱԷԿ-ի «դերում» հանդես է եկել Ուգլեգորի ՋԷԿ-ը։

Դերերում խմբագրել

Պարգևներ խմբագրել

  • Մրցանակ լավագույն ֆիլմի համար («Ոսկե Իրիս» գրան պրի, անգլ.՝ Golden Iris Award) և Ջեյմսոնի կինոսիրողական մրցանակ անգլ.՝ Jameson Cinephile Award Բրյուսելի կինոփառատոնում[6][7].
  • «Կրակի ոգին» կինոփառատոն Խանտի Մանսիյսկում[11]։
    • Միջազգային ժյուրիի Մեծ հատուկ մրցանակ «Շաբաթ օրը» ֆիլմին։
    • Իսպանական Carrera y Carrera ոսկերչական տան հատուկ մրցանակը կանանց լավագույն դեբյուտի համար – Սվետլանա Սմիրնովա-Մարցինկևիչ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Internet Movie Database — 1990.
  2. http://www.imdb.com/title/tt1838560/
  3. filmportal.de — 2005.
  4. 4,0 4,1 «Новости " Берлину покажут Чернобыль " Arthouse.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 11-ին.
  5. Новости " «В субботу» Александра Миндадзе — фильм-участник конкурсной программы Берлинале " Arthouse.Ru Արխիվացված 2011-11-03 Wayback Machine,
  6. 6,0 6,1 Фильм Миндадзе «В субботу» победил на кинофестивале в Брюсселе | Культура и шоу-бизнес | Лента новостей «РИА Новости»
  7. 7,0 7,1 «Brussels Film Festival». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
  8. «В субботу». КиноDрайв. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 30-ին.
  9. ««В субботу» (2010) " Воскресение начинается «В субботу» " Arthouse.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 11-ին.
  10. «В Энергодаре завершились съемки фильма «В субботу»».{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում)
  11. «В Югре завершился IX Международный фестиваль кинематографических дебютов «Дух огня»». 2011 թ․ փետրվարի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել