Վիքիպեդիա

Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ

(Վերահղված է Նոբելայն մրցանակ ֆիզիկայի բնագավառումից)

Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ (շվեդ.՝ Nobelpriset i fysik), Շվեդական գիտությունների թագավորական ակադեմիայի կողմից տրվող ամենամյա մրցանակ։ Ըստ 1885 թվականին հաստատված Ալֆրեդ Նոբելի կտակի՝ տրվող հինգ մրցանակներից մեկը (քիմիայի, բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի, գրականության և խաղաղության մրցանակների հետ միասին), որը առաջին անգամ շնորհվել է 1901 թվականին՝ գերմանացի ֆիզիկոս Վիլհելմ Ռենտգենին «Ի նշան ուշագրավ ճառագայթների, որոնք հետագայում կոչվեցին իր անունով, հայտնաբերման գործում իր ունեցած բացառիկ ծառայության»։ Այս մրցանակը կառավարվում է Նոբելյան հիմնադրամի կողմից և տրվում է Ալֆրեդ Նոբելի մահվան օրը՝ դեկտեմբերի 10-ին Ստոքհոլմում կազմակերպվող ամենամյա հանդիսավոր արարողության ժամանակ։

Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ
ԵրկիրՇվեդիա Շվեդիա
Տեսակphysics award? և գիտական մրցանակ
ՊարգևատրողՇվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա
ԿարգավիճակԳործող
Վիճակագրություն
Հիմնադրման ամսաթիվ1901
Պարգևատրման քանակը9 000 000 (2017)[1]
Հերթականություն
Կայքnobelprize.org
 Nobel Prize in Physics Վիքիպահեստում

Նախապատմություն խմբագրել

Ըստ Ալֆրեդ Նոբելի վերջին կտակի՝ իր կարողությունը պետք օգտագործվեր մրցանակների շարք ստեղծելու համար, որոնք պետք է տրվեն ֆիզիկայի, քիմիայի, բժշկության, ֆիզիոլոգիայի և խաղաղարարության բնագավառներում «մարդկությանը ամենամեծ օգուտ» տվածներին[2]։ Նոբելը իր կյանքի ընթացքում գրել է մի քանի կտակ, սակայն վերջինը նա գրել է իր մահից գրեթե մեկ տարի առաջ և ստորագրել 1895 թվականի նոյեմբերի 27-ին Փարիզում գտնվող Շվեդ-Նորվեգական ակումբում[3][4]։ Նոբելը իր ակտիվների 95%-ը, շուրջ 31 միլիոն Շվեդական կրոնա, հատկացրել է հինգ Նոբելյան մրցանակների ստեղծման համար[5]։

Դափնեկիրներ խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ https://www.nobelprize.org/press/#/publication/59c911c82a43dd000437b4b7/552bd85dccc8e20c00e7f979
  2. ↑ «History – Historic Figures: Alfred Nobel (1833–1896)». BBC. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 24-ին.
  3. ↑ Ragnar Sohlman: 1983, Page 7
  4. ↑ von Euler, U.S. (1981 թ․ հունիսի 6). «The Nobel Foundation and its Role for Modern Day Science». Die Naturwissenschaften. Springer-Verlag. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 24 փետրվար, 2015-ին.
  5. ↑ "The Will of Alfred Nobel", nobelprize.org. Retrieved 6 November 2007.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
  • "All Nobel Laureates in Physics" - Դափնեկիրների ցանկը Նոբելյան հիմնադրամի պաշտոնական կայքում։ (անգլերեն)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆիզիկայի_Նոբելյան_մրցանակ&oldid=9704915» էջից