Նիկոլայ Զինին
Նիկոլայ Նիկոլաեվիչ Զինին (ռուս.՝ Николай Николаевич Зинин, օգոստոսի 13 (25), 1812[1], Շուշի, Շուշիի գավառ[1][2] - փետրվարի 6 (18), 1880[1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[2]), ռուս օրգանիկ քիմիկոս։
Կենսագրություն
խմբագրելԱկանավոր ռուս գիտնական, քիմիկոս Նիկոլայ Նիկոլաևիչ Զինինը (1812 – 1880) հանդիասնում է հայտնի Կազանի քիմիկ-օրգանիկների դպրոցի հիմնադիրը։ Կազանի համալսարանում մինչև հիմա խնամքով պահվում է անիլինի փոքր քանակություն, որը ստացել է Զինինը 1842 թ.՝ վերականգնելով նիտրոբենզոլը կատալիզատորի ներկայությամբ (այժմ այդ ռեակցիան կրում է Զինինի անունը)։
1842 թ. հայտնաբերել է արոմատիկ նիտրոմիացությունների վերականգման ռեակցիան և ստացել անիլին։ Ցույց է տվել, որ ամինները՝ որպես հիմքեր, տարբեր թթուների հետ կարող են առաջացնել աղեր։ Սինթեզել և ուսումնասիրել է այլ օրգանական միացություններ։
Զինինը հիմնել է Կազանի օրգանիկ քիմիկոսների դպրոցը։ Նրա աշակերտն էր Ա. Մ. Բուտլերովը։
Ռուս քիմիկոսների շրջանում նրա հեղինակությունն այնքան բարձր էր, որ 1868 թ.-ին ակադեմիկ Զինինը ընտրվեց որպես ռուսական քիմիական ընկերության նախագահ։ Այդ պաշտոնում նա աշխատեց 10 տարի։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Меншуткин Б. Зинин, Николай Николаевич (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1916. — Т. 7. — С. 377—390.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Зинин Николай Николаевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1972. — Т. 9 : Евклид — Ибсен. — С. 537.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 В. Як. Зинин, Николай Николаевич (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIIа. — С. 593—594.
- ↑ Бекетов, Николай Николаевич (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. III. — С. 339—340.
Գրականություն
խմբագրել- Бородин А. П. и Бутлеров А. М., Николай Николаевич Зинин. (Воспоминания о нём и биографический очерк), в кн.։ Бутлеров А. М., Соч., т. 3, М., 1958, С.92-116;
- Фигуровский Н. А., Соловьев Ю. И., Николай Николаевич Зинин, М., 1957 (имеется список трудов Зинина);
- Меншуткин Б. Зинин, Николай Николаевич // Русский биографический словарь ։ в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918.
- Мусабеков Ю. С., История органического синтеза в России, М., 1958.
- А. Е. Порай-Кошиц Зинин Н. Н., научное и техническое значение его работ по восстановлению нитросоединений, XII, 1943, 2, 94.
- Яковлев В. А. Зинин, Николай Николаевич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона։ В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- N. Zinin (1839)։ Beiträge zur Kenntnis einiger Verbindungen aus der Benzoylreihe. In։ Annalen der Pharmacie. 31 (3)։ 329–332.
- N. Zinin (1840)։ Über einige Zersetzungsprodukte des Bittermandelöls. In։ Annalen der Pharmacie. 34 (2)։ 186–192
- N. Zinin (1842)։ Beschreibung einiger neuer organischer Basen, dargestellt durch die Einwirkung des Schwefelwasserstoffes auf Verbindungen der Kohlenwasserstoffe mit Untersalpetersäure. In։ Journal für Praktische Chemie. 27 (1)։ 140–153.
- Richard Willstätter, Heinrich Kubli (1908)։ Über die Reduktion von Nitroverbindungen nach der Methode von Zinin. In։ Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft. 41 (2)։ 1936–1940.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկոլայ Զինին» հոդվածին։ |