Նիլ դե Գրաս Թայսոն (անգլ.՝ Neil deGrasse Tyson, հոկտեմբերի 5, 1958(1958-10-05)[1][2][3][…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք), ամերիկացի աստղաֆիզիկոս, գրող, դերասան և գիտակ հաղորդավար։

Նիլ դե Գրաս Թայսոն
անգլ.՝ Neil deGrasse Tyson
Ծնվել էհոկտեմբերի 5, 1958(1958-10-05)[1][2][3][…] (65 տարեկան)
Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք
Բնակության վայր(եր)Նյու Յորք
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[4]
Ազգությունաֆրոամերիկացի
Դավանանքագնոստիցիզմ
Ուղղությունագնոստիցիզմ[5]
Մասնագիտությունաստղաֆիզիկոս և գիտության մասսայականացնող
Հաստատություն(ներ)Hayden Planetarium?, Մերիլենդի համալսարան, PBS?, The Planetary Society? և Փրինսթոնի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղաֆիզիկա, ֆիզիկական տիեզերագիտություն և տիեզերագիտություն
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկյան աստղագիտական միություն[6] և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[6]
Ալմա մատերՀարվարդի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան (1991), Օսթինի տեխասյան համալսարան, Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոց և Հարվարդի քոլեջ
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան (1991)
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7]
Գիտական ղեկավարR. Michael (Robert) Rich?[8]
Ազդվել էԻսահակ Նյուտոն և Կարլ Սագան
Պարգևներ
ՄայրSunchita Tyson?
Կայքhaydenplanetarium.org/tyson(անգլ.)
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Neil deGrasse Tyson Վիքիպահեստում

1996 թվականից մինչ օրս Մանհեթենի Հեյդեն ամերիկյան բնական պատմության թանգարանի տնօրեն։ 2006 թվականից մինչև 2011 թվականը ղեկավարել է NOVA scienceNOW կրթական հեռուստատեսային ծրագիրը PBS հեռուստաալիքով, ինչպես նաև հաճախակի ելույթ է ունեցել հեռուստատեսային «The Daily Show», «Colbert Report» և «Jeopardy!» ծրագրերում։

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ տարիներ և կրթություն խմբագրել

Նիլ դե Գրաս Թայսոնը ծնվել է Նյու Յորքում, ընտանիքի երկրորդ երեխան է։ Նրա հայրը, Սիրիլ դե Գրաս Թայսոնը, սոցիոլոգ էր, մարդկային ռեսուրսների ղեկավար և աշխատել էր Նյու Յորքի քաղաքապետ Ջոն Լինդսի համար։ Նրա մայրը, Սան Ձիթիտա Ֆիլիսիկո Թայսոնը, մանկաբարձ էր[13][14]։

Թայսոնը ավարտել է Բրոնքսի գիտական թեքումով միջնակարգ դպրոցը (1972—1976), որտեղ նա եղել է ըմբշամարտի թիմի ավագ և դպրոցի Ֆիզիկական գիտությունների ամսագրի գլխավոր խմբագիր։ Թայսոնը վաղ տարիքից հետաքրքրված էր աստղագիտությամբ և երիտասարդ տարիներին այն ուսումնասիրել է։ Աստղագետների համայնքում որոշակի համբավ է ձեռք բերել և 15 տարեկանում այդ թեմայով դասավանդել է։ Թայսոնն ասում է, որ իր հետաքրքրությունը աստղագիտության հանդեպ սկսվեց այն պահից, երբ նա բարձրացավ Նյու Յորքի իր տան վերին հարկը և երկդիտակով նայեց լուսնին[15]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,0 2,1 Gregersen E. Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. Tweeting disability ... during the England riots // BBC Online — 2011.
  5. (not translated to mul), (not translated to mul), (not translated to mul) Neil deGrasse Tyson: Atheist or Agnostic? | Big Think(բազմ․) // (untranslated)(untranslated), 2012.
  6. 6,0 6,1 Notable Names Database — 2002.
  7. Identifiants et Référentiels (ֆր.)ABES, 2011.
  8. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. https://thehumanist.com/magazine/september-october-2009/features/musings-of-a-solo-ist-astrophysicist
  10. https://www.nasonline.org/programs/awards/public-welfare-medal.html
  11. https://www.aps.org/programs/honors/prizes/nicholson.cfm
  12. https://www.chipublib.org/chicago-public-library-foundation-awards/
  13. Whitaker, Charles (August 2000). «Super Stargazer». Ebony 55 (10): 60. ISSN 0012-9011.
  14. Advance Reading for Keynote address Արխիվացված 2015-06-10 Wayback Machine (չաշխատող հղում). Cornerstone. Accessed September 4, 2009.
  15. «Curriculum Vitae». Neil deGrasse Tyson. 2009. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 7-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիլ դե Գրաս Թայսոն» հոդվածին։