Ներողություն եմ խնդրում ֆրանսերենիս համար

Ներողություն եմ խնդրում ֆրանսերենիս համար (անգլ.՝ Pardon my French / Excuse my French), արտահայտություն ժամանակակից անգլերենում։ Դարձված, որը օգտագործվում է ոչ գրական (սովորաբար ոչ ցենզուրային) բառապաշարում որպես ներողություն խնդրելու ձև մեծ թվով օտարալեզու բառեր օգտագործելուց հետո[1]։ Օգտագործվում է առանց ֆրանսախոսների նկատմամբ ոչ բարեհաճ վերաբերմունքը արտահայտելու որևէ մտադրության[2]։

Կիրառություն խմբագրել

Անգլերենում խմբագրել

Վարկածներից մեկի համաձայն՝ այդ արտահայտությունն օգտագործել են XIX դարում անգլիացիները, որոնք չափազանց շատ էին իրենց խոսքում կիրառում ֆրանսերեն արտահայտություններ, սակայն անհարմար էին զգում ունկնդիրների առջև, որոնք միգուցե և ֆրանսերեն չգիտեին[3]։ 1830 թվականի The Lady's Magazine ամսագրում հանդիպում է այդ արտահայտության առաջին տպագիր հիշատակումը[4]։

Աստված իմ, ինչպես ես գիրացել։ Կլոր, ինչպես գնդակը։ Շուտով կլինես ինչպես էմբոնպուեն[3][5] (ներողություն եմ խնդրում ֆրանսերենիս համար), ինչպես քո խեղճ ու դժբախտ հայրը, քաղաքապետ։

Արտահայտությունը հայտնվել է հեռուստատեսությունում և պարբերաբար հանդիպում էր տարատեսակ ֆիլմերում, որտեղ հերոսներն ասում էին դա՝ փափկեցնելու հայհոյանքների ազդեցությունը։ Նման հանրահայտ ֆիլմերից է «Ֆերիս Բյուլերը հանգստյան օր է վերցնում», որտեղ Քեմերոնը կանչում է պարոն Ռունիին և հնչեցնում է այդ արտահայտությունը նրա հասցեին հայհոյանքներ հնչեցնելուց առաջ[6]։

Նմանատիպ արտահայտություններ խմբագրել

 
1921 թվականի «Ներեցեք ֆրանսերենիս համար» ֆիլմի պաստառը, ձախ ներքևից հերոսը բացականչում է «Diable!»

Անգլախոսները և ֆրանսախոսները օգտագործում են մի քանի նմանատիպ արտահայտություններ.

  • «Հեռանալ ֆրանսիական ձևով» (անգլ.՝ to take a French leave) կամ «հեռանալ անգլիական ձևով» (ֆր.՝ filer à l'anglaise)՝ հեռանալ՝ հրաժեշտ չտալով հյուրերին կամ տանտիրոջը[7]։
  • «Ֆրանսիական նամակ» (անգլ.՝ French letter) կամ «անգլիական գլխանոց» (ֆր.՝ capote anglaise)՝ էվֆեմիզմ պահպանակի համար[8][9]։
  • «Ֆրանսիական հիվանդություն» (անգլ.՝ French disease) կամ «նեապոլիտանական հիվանդություն» (ֆր.՝ le mal de Naplesէվֆեմիզմ սիֆիլիսի համար, որը տարածված էր հարավում[10][11]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Rory T. Cornish, Margueritte Quintelli-Neary, Phrases.org.uk: "Crafting Infinity: Reworking Elements in Irish Culture", Cambridge Scholars Publishing, 2013
  2. Marie Treps, "Oh là là, ces Français ! Du pire au meilleur, comment le monde parle de nous." La Librairie Vuibert, 2016
  3. 3,0 3,1 Phrases.org.uk: "Excuse my French"
  4. Frances White, Why do we say “Excuse my French”? on historyanswers.co.uk, 11th March 2015
  5. ֆր.՝ embonpoint՝ «գիրուկ»
  6. Melissa, How the Tradition of Saying “Pardon My French” After Saying Swear Words Started, on todayifoundout.com, October 8, 2013
  7. Geraldine Jones, “Excuse my French!” and other popular European sayings, on everywordcounts.co.uk, May 14, 2016
  8. Matt Soniak , Why Do We Say “Pardon My French” When We Curse?, on mentalfloss.com, October 26, 2012
  9. Twelve 'French' things that aren't actually French at all, on thelocal.fr, 19 August 2016
  10. Eatough G (1984). Fracastoro's Syphilis. Liverpool: Francis Cairns.
  11. Girolamo Fracastoro, Ibid., p. 91