Նեոկեսարիա

Նեոկեսարիա, քաղաք Փոքր Հայքում, իսկ ապա Արևմտյան Հայաստան]]ում, Սեբաստիայի վիլայեթի Նիքսարի գավառակում։ Հանդիսանում էր գավառակի կենտրոն։ Քաղաքը գտնվում էր Եվդոկիա քաղաքից 50 կմ հյուսիս-արևելք, Գայլ գետի աջափնյա մասում, Մատրու և Չանաքլը ձորերի միջև ընկած կանաչապատ հարթավայրում։

Պատմություն

Հնում մտել է Պոնտոսի թագավորության կազմում։ Մինչև VI դարը եղել է Պոլեմոնյան Պոնտոս երկրամասի կենտրոնը։ Բյուզանդական կայսր Հուստիանոս I-ի (527-528) վերափոխումով մտավ Առաջին Հայք պրովինցիայի մեջ։

Ըստ հիշատակությունների քաղաքը հիմնահատակ կործանվել է 344 և 499 թվականների ահեղ երկրաշարժերից, իսկ հետո վերականգնվել։

Հայերը երջանիկ պատահականությամբ ազատվել են 1915 թվականի Մեծ եղեռնի արհավիրքից։ Մինչև 1930-ական թվականները քաղաքում ապրում էին 250-300 հայեր։

Բնակչություն

Շատ հին ժամանակներում եղել է վաճառաշահ և բարգավաճ քաղաք ու ունեցել է 10000 բնակիչ, որից 3000-ը՝ հայեր, մյուսները՝ թուրքեր և հույներ։

Տնտեսություն

Հայերը զբաղվում էին երկրագործությամբ, արհեստներով և առևտրով։ Քաղաքում հիմնականում վաճառում էին ցորեն, գարի, ծխախոտ, հաշիշ և արհեստագործական այլ ապրանքներ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Նեոկեսարիան ուներ Ս. Աստվածածին անունով հայկական եկեղեցի և Ս. Նիկողայոս անունով հունական եկեղեցի։ Քաղաքում և շրջակայքում կան պատմահնագիտական կառույցներ՝ հին կամրջի հետքեր, բնակատեղիներ, իսկ հին բարձունքի վրա՝ հին բերդի մնացորդներ։

Տես նաև

• Սեբաստիայի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նեոկեսարիա» հոդվածին։