Նեոկեսարիա

Նեոկեսարիա, քաղաք Փոքր Հայքում, իսկ ապա Արևմտյան Հայաստան]]ում, Սեբաստիայի վիլայեթի Նիքսարի գավառակում։ Հանդիսանում էր գավառակի կենտրոն։ Քաղաքը գտնվում էր Եվդոկիա քաղաքից 50 կմ հյուսիս-արևելք, Գայլ գետի աջափնյա մասում, Մատրու և Չանաքլը ձորերի միջև ընկած կանաչապատ հարթավայրում։

Քաղաք
Նեոկեսարիա
Վարչական տարածք	Թուրքիա
Վիլայեթ	Սեբաստիայի վիլայեթՍեբաստիայի վիլայեթ
Գավառակ	Նիքսարի գավառակ
Այլ անվանումներ	Դիուպոլիս, Կաբեյրա, Կաբիրա, Կապիրա, Նիկասար, Նիկեսար, Նիկիսար, Նիկսար, Նիքսար, Նոր Կեսարիա, Պալխուսիա
ԲԾՄ	350 մետր
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	64 119 մարդ (2018)
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտի	UTC+3
Փոստային ինդեքսներ	60600
Պաշտոնական կայք	niksar.bel.tr
Նեոկեսարիա (Թուրքիա)
Նեոկեսարիա Վիքիպահեստում

Պատմություն

Հնում մտել է Պոնտոսի թագավորության կազմում։ Մինչև VI դարը եղել է Պոլեմոնյան Պոնտոս երկրամասի կենտրոնը։ Բյուզանդական կայսր Հուստիանոս I-ի (527-528) վերափոխումով մտավ Առաջին Հայք պրովինցիայի մեջ։

Ըստ հիշատակությունների քաղաքը հիմնահատակ կործանվել է 344 և 499 թվականների ահեղ երկրաշարժերից, իսկ հետո վերականգնվել։

Հայերը երջանիկ պատահականությամբ ազատվել են 1915 թվականի Մեծ եղեռնի արհավիրքից։ Մինչև 1930-ական թվականները քաղաքում ապրում էին 250-300 հայեր։

Բնակչություն

Շատ հին ժամանակներում եղել է վաճառաշահ և բարգավաճ քաղաք ու ունեցել է 10000 բնակիչ, որից 3000-ը՝ հայեր, մյուսները՝ թուրքեր և հույներ։

Տնտեսություն

Հայերը զբաղվում էին երկրագործությամբ, արհեստներով և առևտրով։ Քաղաքում հիմնականում վաճառում էին ցորեն, գարի, ծխախոտ, հաշիշ և արհեստագործական այլ ապրանքներ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Նեոկեսարիան ուներ Ս. Աստվածածին անունով հայկական եկեղեցի և Ս. Նիկողայոս անունով հունական եկեղեցի։ Քաղաքում և շրջակայքում կան պատմահնագիտական կառույցներ՝ հին կամրջի հետքեր, բնակատեղիներ, իսկ հին բարձունքի վրա՝ հին բերդի մնացորդներ։

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Տես նաև

• Սեբաստիայի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր