Նեոկեսարիա, քաղաք Փոքր Հայքում, իսկ ապա Արևմտյան Հայաստան]]ում, Սեբաստիայի վիլայեթի Նիքսարի գավառակում[1]։ Հանդիսանում էր գավառակի կենտրոն։ Քաղաքը գտնվում էր Եվդոկիա քաղաքից 50 կմ հյուսիս-արևելք, Գայլ գետի աջափնյա մասում, Մատրու և Չանաքլը ձորերի միջև ընկած կանաչապատ հարթավայրում։

Քաղաք
Նեոկեսարիա
Վարչական տարածքԹուրքիա
ՎիլայեթՍեբաստիայի վիլայեթ
ԳավառակՆիքսարի գավառակ
Այլ անվանումներԴիուպոլիս, Կաբեյրա, Կաբիրա, Կապիրա, Նիկասար, Նիկեսար, Նիկիսար, Նիկսար, Նիքսար, Նոր Կեսարիա, Պալխուսիա
ԲԾՄ350 մետր
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն64 119 մարդ (2018)
Ազգային կազմՀայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտիUTC+3
Փոստային ինդեքսներ60600
Պաշտոնական կայքniksar.bel.tr
Նեոկեսարիա (Թուրքիա)##
Նեոկեսարիա (Թուրքիա)

Պատմություն խմբագրել

Հնում մտել է Պոնտոսի թագավորության կազմում։ Մինչև VI դարը եղել է Պոլեմոնյան Պոնտոս երկրամասի կենտրոնը։ Բյուզանդական կայսր Հուստիանոս I-ի (527-528) վերափոխումով մտավ Առաջին Հայք պրովինցիայի մեջ։

Ըստ հիշատակությունների քաղաքը հիմնահատակ կործանվել է 344 և 499 թվականների ահեղ երկրաշարժերից, իսկ հետո վերականգնվել։

Հայերը երջանիկ պատահականությամբ ազատվել են 1915 թվականի Մեծ եղեռնի արհավիրքից։ Մինչև 1930-ական թվականները քաղաքում ապրում էին 250-300 հայեր։

Բնակչություն խմբագրել

Շատ հին ժամանակներում եղել է վաճառաշահ և բարգավաճ քաղաք ու ունեցել է 10000 բնակիչ, որից 3000-ը՝ հայեր, մյուսները՝ թուրքեր և հույներ։

Տնտեսություն խմբագրել

Հայերը զբաղվում էին երկրագործությամբ, արհեստներով և առևտրով։ Քաղաքում հիմնականում վաճառում էին ցորեն, գարի, ծխախոտ, հաշիշ և արհեստագործական այլ ապրանքներ։

Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել

Նեոկեսարիան ուներ Ս. Աստվածածին անունով հայկական եկեղեցի և Ս. Նիկողայոս անունով հունական եկեղեցի։ Քաղաքում և շրջակայքում կան պատմահնագիտական կառույցներ՝ հին կամրջի հետքեր, բնակատեղիներ, իսկ հին բարձունքի վրա՝ հին բերդի մնացորդներ[2]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Սեբաստիայի նահանգի Եվդոկիայի գավառ». Վերցված է 2015 ապրիլի 14-ին.
  2. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 3, էջ 977

Աղբյուրներ խմբագրել