Նեապոլի թագավորական պալատ
Նեապոլի թագավորական պալատ (իտալ.՝ Palazzo Reale di Napoli), պալատ, թանգարան, պատմական տուրիստական վայր Իտալիայի հարավում՝ կենտրոնական Նեապոլում։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | թագավորական պալատ, արվեստի ժողովածու, պատկերասրահ, պատմության թանգարան, Իտալիայի ազգային թանգարան, palazzo museum?, կրոնական թանգարան, պատմական շենք-թանգարան, Istituto museale ad autonomia speciale? և Q124830411? |
| Երկիր |  Իտալիա[1][2] |
| Տեղագրություն | Նեապոլ[1][2][3] |
| Հասցե | Piazza del Plebiscito 1, 80132 Napoli[3] և Piazza Del Plebiscito 1, 80132 Napoli[4]80132[2][3] |
| Փողոց | piazza del Plebiscito? (1) |
| Ճարտարապետական ոճ | վերածննդի ճարտարապետություն |
| Հարկեր | 3 |
| Մակերես | 7000 քառակուսի մետր, 10 000 քառակուսի մետր |
| Սեփականատեր | Իտալիա |
| Այցելողներ | 68 461 մարդ (2020)[3], 272 116 մարդ (2019)[5], 244 358 մարդ (2018)[6], 125 433 մարդ (2021)[7] և 341 325 մարդ (2022)[4] |
| Բացված | 1919 |
| Ճարտարապետ | Դոմենիկո Ֆոնտանա |
| Պատվիրող | House of Bourbon-Two Sicilies |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Իտալիայի մշակութային ժառանգություն[2] |
 | |
 | |
| Պաշտոնական կայք | |
Երկու Սիցիլիաների թագավորության (1734-1860) օրոք կառույցը եղել է Բուրբոնների Նեապոլում գտնվող չորս նստավայրերից մեկը (Կազերտայի պալատ, Կապոդիմոնտեի պալատ, Պորտիչիի պալատ)։
Պատմություն խմբագրել
Պալատը գտնվում է նախկին փոխարքա, Վիլաֆրանկայի մարկիզ դոն Պեդրոն դե Տոլեդոյի նստավայրի տեղում։ Ներկայիս կառույցի շինարարությունը ճարտարապետ Դոմենիկո Ֆոնտանան սկսել է 17-րդ դարում[8]։ Նախատեսված է եղել այստեղ հյուրընկալել Իսպանիայի Ֆիլիպ III թագավորին իր այցելության ժամանակ, որը չի իրականացել։ Առաջինը պալատում բնակվել է փոխարքա, Լեմոսի կոմս Ֆերնանդո Ռուիս դե Կաստրոն։ 1616 թվականին շենքի ճակատային հատվածի կառուցումն ավարտվել է, 1620 թվականին Բատիստելո Կարաչիոլոն, Ջովաննի Բալդուչչին և Բալիսարիո Կորնեցիոն ստեղծել են կառույցի ինտերիերի որմնանկարները։ Սուրբ Մարիամի վերափոխման թագավորական մատուռի ձևավորումները կատարել է Անտոնիո Պիչչիատտին։
1734 թվականին, երբ Իսպանիայի թագավոր Կարլ III-ը ժամանեց Նեապոլ, պալատը դարձավ Բուրբոնների թագավորական նստավայր։ Ֆրանչեսկո դե Մուրան և Դոմենիկո Անտոնիո Վակկարոն կառույցի ներքին հարդարանքները փոփոխության են ենթարկել 1738 թվականին Մարիա Ամալիա Սաքսոնի հետ նրա ամուսնության կապակցությամբ։ Քաղաքի կենտրոնական հատվածում գտնվող մյուս երեք կառույցները նույնպես կառուցել է Կարլը։ Հետագա ձևափոխումները կատարվել են Ֆերդինանտ I-ի օրոք։ 1768 թվականին նրա և Ավստրիայի Մարիա Կարոլինայի ամուսնության առթիվ Ֆերդինանդո Ֆուգայի գլխավորությամբ վերակառուցվել է ընդարձակ սրահը և ավելացվել է պալատական թատրոնը։ 18-րդ դարի երկրորդ կեսին ավելացվել է կառույցի «նոր թևը», որը 1927 թվականին դարձել է Վիկտոր Էմանուիլ III-ի անվան ազգային գրադարան։ 18-րդ դարում թագավորական նստավայրը տեղափոխվել է Կազերտայի պալատ, քանի որ ներքին քաղաքն ավելի պաշտպանված էր նավատորմային հարձակումներից և ավելի հեռու էր Նեապոլի ըմբոստ ժողովրդից։
Նապոլեոնյան օկուպացիայի ժամանակ պալատը նեոդասական հարդարանքներով ու կահավորանքով հարստացրել են Յոախիմ Մյուրատը և նրա կինը՝ Կարոլին Բոնապարտը։ Սակայն 1837 թվականին բռնկված հրդեհը վնասել է բազմաթիվ սենյակներ։ 1838-1858 թվականներին Գաետանո Ջենովեզիի գլխավորությամբ պալատը վերանորոգվել է։
1922 թվականին նախարար Անտոնիո Անիլեի հրամանագրով այստեղ են տեղափոխել Վիկտոր Էմանուիլ III-ի անվան ազգային գրադարանը։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին գրադարանը տուժել է ռմբակոծությունից։
Այսօր պալատում և դրան կից հրապարակում են գտնվում հայտնի Սան Կառլո թատրոնը, փոքր Teatrino di Corte, Վիկտոր Էմանուիլ III-ի անվան ազգային գրադարանը, թանգարան, գրասենյակներ, այդ թվում տարածաշրջանային տուրիստական վարչությունը։
Նեապոլի թագավորների արձաններ խմբագրել
1888 թվականին Ումբերտո I թագավորը փոփոխություններ է կատարել շենքի արևմտյան ճակատում (Պլեբիշիտո հրապարակի դիմաց)՝ կառույցի որմնախորշերում ցուցադրելով Նեապոլի հիմնադրումից ի վեր հայտնի ղեկավարների ու թագավորների արձանները։ Արձանները ցուցադրված են ժամանակագրական կարգով՝ ըստ յուրաքանչյուր դինաստիայի։ Արձանների շարքն սկսվում Ռոժեր II-ից (քանդակագործ՝ Էմիլիո Ֆրանչեսկի) և ավարտվում է Վիկտոր Էմանուիլ II-ի արձանով, ամենաբարձրահասակ և վերջին արձանն է (քանդակագործ՝ Ֆրանչեսկո Երաչե)։
Մյուս արձաններն են՝
- Ֆրիդրիխ II Հոհենշտաուֆեն (քանդակագործ՝ Էմանուել Կաջանո)
- Կառլ I (Երուսաղեմի արքա) (քանդակագործ՝ Տոմազո Սոլարի)
- Ալֆոնսո V Արագոն (քանդակագործ՝ Աքիլլե դ՛Օրսի)
- Կայսեր Կառլոս V կայսր (քանդակագործ՝ Վինչենցո Գրոան)
- Իսպանիայի Կառլ III թագավոր (քանդակագործ՝ Ռաֆայելե Բելյացցի)
- Յոախիմ Մյուրատ (քանդակագործ՝ Ջովաննի Բատիստա Ամենդոլա)
Արձաններից ոչ մեկը չի վերաբերում Բուրբոնների դինաստիային, ոչ էլ Չարլզին Բուրբոնը, ով հայտնի է որպես Չարլզ III:
-
-
-
-
Ալֆոնսո V Արագոն -
-
Իսպանիայի Կառլ III թագավոր -
-
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 dati.beniculturali.it — 2014.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2022.
- ↑ 4,0 4,1 Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2024.
- ↑ Italian National Institute of Statistics Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2021.
- ↑ Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2020.
- ↑ Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2023.
- ↑ The "signature" of Domenico Fontana is engraved on some bases of the columns of the facade of the Royal Palace of Naples. The text states: "DOMENICVS FONTANA PATRITIVS Romanvs / AVRATAE Militiae EQVES / ET COMES PALATINVS INVENTOR."
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նեապոլի թագավորական պալատ» հոդվածին։ |