Նադեժդա Բուրյան
Նադեժդա Իվանի Բուրյան (մարտի 1, 1923, Ռոսսոշ, Rossoshansky Uyezd, Վորոնեժի նահանգ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - 2011), խորհրդային և ուկրաինացի գիտնական գինեգործության մանրէաբանության ոլորտում։ Տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (1984), պրոֆեսոր (1994), Ղրիմի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր ակադեմիկոս[1]։
Նադեժդա Բուրյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | մարտի 1, 1923 Ռոսսոշ, Rossoshansky Uyezd, Վորոնեժի նահանգ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | 2011 |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Մասնագիտություն | գիտնական |
| Ալմա մատեր | Վորոնեժի պետական համալսարան (1948) |
| Գիտական աստիճան | տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (1984) |
| Հայտնի աշակերտներ | Սվետլանա Կիշկովսկայա |
| Պարգևներ |  և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1923 թվականի մարտի 1-ին Արևելյան Սլոբոժանշչինայի Ռոսսոշ քաղաքում (Վորոնեժի մարզ, Ռուսաստան) բանվորի ընտանիքում[1]։ 1948 թվականին ավարտել է Վորոնեժի պետական համալսարանը։ 1948 թվականից գիտահետազոտական աշխատանքներ է իրականացրել Յալթայի Մագարաչ խաղողագործության և գինեգործության ինստիտուտում։ 1948-1961 թվականներին եղել է գիտաշխատող։ 1960 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական թեզ։ 1961-1987 թվականներին եղել է մանրէաբանության լաբորատորիայի վարիչ։ 1985 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիա։ 1986 թվականին գինու արդյունաբերության համար գիտական դպրոց ստեղծելու և գիտական կադրեր պատրաստելու համար (պրոֆեսոր Ալբերտովնա Կիշկովսկայայի ուսանողներ և ուրիշներ) նրան շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում[2]։ 1987 թվականից աշխատել է սելեկցիոն և բիոտեխնիկական կենտրոնի գլխավոր գիտաշխատող, այնուհետև մանրէաբանության բաժնի առաջատար գիտաշխատող[3]։ Մահացել է 2011 թվականին[2]։
Ընտանիք խմբագրել
- Ամուսին՝ Վլադիմիր Ֆեդորովիչ Ռիբինը, գիտնական-գյուղատնտես, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու։
- Դուստր՝ Նատալյա Վլադիմիրովնա Սելիվանովան, Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության վաստակավոր ուսուցիչ, դասավանդում է «Ապագայի դպրոց» փորձարարական ուսումնական հաստատությունում[1]։
Գիտական գործունեություն խմբագրել
Նադեժդա Բուրյանն իր աշխատանքային գործունեությունը սկսել է հայտնի գիտնականների, գինեգործների և մանրէաբանների՝ Ն․ Ֆ․ Սաենկոյի, Վասիլի Նիլովի, Եկատերինա Օդինցովայի, այնուհետև պրոֆեսոր Գերման Վալույկոյի[1] ղեկավարությամբ։ Մշակել է գինու և քաղցուի վնասակար միկրոֆլորայի դեմ պայքարի արդյունավետ տեխնոլոգիական մեթոդներ, գինու արդյունաբերության մեջ մանրէաբանական վերահսկողության մի շարք մեթոդներ, ընտրել բարձր արտադրողական խմորիչ շտամներ և ներդրել դրանք արտադրության մեջ։ Նրա կողմից հաստատված խմորիչի նյութափոխանակության օրինաչափությունները, կախված զարգացման պայմաններից, տեսական հիմնավորում էին սեղանի գինու նյութերի և բնական կիսաքաղցր փրփրուն գինիների շարունակական խմորումով պատրաստման տեխնոլոգիայի զարգացման համար։ Նա մշակել և ներդրել է խաղողի քաղցուի շարունակական խմորման պայմաններում սեղանի գինենյութերի արտադրության տեխնոլոգիա։ Բուրյանի կողմից մշակված Ֆեոդոսիա 1-19, Սոդակ VI-5, Կոկուր-3 և խմորիչների մյուս տեսակները լայնորեն օգտագործվում են Ուկրաինայի և ԱՊՀ գինու արդյունաբերության մեջ և տալիս են զգալի տնտեսական արդյունք[2]։ Նա հեղինակ է ավելի քան 244 գիտական աշխատությունների, 37 գյուտերի հեղինակային իրավունքի հավաստագրերի, ստացել է Ուկրաինայի չորս արտոնագիր, պատրաստել է 18 բարձրակարգ մասնագետներ (ասպիրանտներ)[3]։
Մատենագիտություն խմբագրել
Նրա աշխատությունների շարքում նշանակալի դեր ունեն՝
- Գինեգործության մանրէաբանություն։ Մոսկվա, 1979 (համահեղինակ՝ Լ. Վ. Տյուրինա);
- Ձեռնարկ գինու գործարանների լաբորատորիաների աշխատողների համար. Տեխնոլոգիական և մանրէաբանական հսկողություն։ - Մոսկվա, 1979 (համահեղինակ)։
- Գինեգործության ուղեցույց / Ուկրաինական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր պրոֆեսոր Գ. Գ. Վալույկոյի խմբագրությամբ - Մ., Ագրոարդհրատ, 1985 - 447 էջ (համահեղինակությամբ)։
Պարգևներ և կոչումներ խմբագրել
- Պարգևատրվել է Պատվո նշան շքանշանով, Լ. Ս. Գոլիցինի անվան ոսկե մեդալով[3],
- Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության Գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ[3],
- Պրոֆեսոր Գ․ Գ․ Վալույկոյի անվան մրցանակի դափնեկիր «Գիրք։ Մենագրություն» անվանակարգում (2004 թվականից)[1]։
Հիշատակ խմբագրել
Նադեժդա Բուրյանի անունը գրանցվել է Ղրիմի գինեգործների միության «Պատվո գրքում», ինչպես նաև ընդգրկվել է խաղողագործության հանրագիտարանում (1986, Քիշնև) և «Ուկրաինայի կանայք» հանրագիտարանում (2001, Կիև)[3]։
Գրականություն խմբագրել
- Энциклопедия виноградарства / главный редактор А. И. Тимуш. — Кишинев: Главная редакция Молдавской советской энциклопедии, 1986.
- ИЗВЕСТНЫЕ ВИНОДЕЛЫ СНГ _ Все о вине, виноделии, коньяке, шампанском, виноградарстве, винограде, водке, табаке, государственном контроле Արխիվացված 2022-03-15 Wayback Machine
- Прощаемся с выдающимся микробиологом // Журнал «Напої. Технології та Інновації». — 2011.
- Бура Никита Стаж работы моей бабушки – один из самых больших в стране // Газета Летняя столица. — 2012. — № 49 (338).
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Бура Никита Стаж работы моей бабушки – один из самых больших в стране // Газета Летняя столица. — 2012. — № 49 (338).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Прощаемся с выдающимся микробиологом // Журнал «Напої. Технології та Інновації». — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Виноделие, виноградарство, алкоголь и табак. Портал отраслевых ресурсов». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 23-ին.