Նաբոկովի տուն (ռուս.՝ Дом Набокова), տուն Սանկտ Պետերբուրգում. ներկայիս հասցեն՝ Բոլշայա Մորսկայա փողոցի թիվ 47 տուն։ Հենց այս առանձնատանն է 1899 թվականին ծնվել Վլադիմիր Նաբոկովը։ Ներկայումս տան առաջին հարկում է գտնվում Վլադիմիր Նաբոկովի թանգարանը։

Նաբոկովի տուն
Տեսակմեծ առանձնատուն, տեսարժան վայր և թանգարան
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունՍանկտ Պետերբուրգ
ՀասցեBolšaja Morskaja Ulica, 47
Ճարտարապետական ոճճարտարապետական մոդեռն
Հիմնադրված է1997
Բացված1997
Ժառանգության կարգավիճակՌուսաստանի դաշնային մշակութային ժառանգության օբյեկտ
Քարտեզ
Քարտեզ
Պաշտոնական կայք

Պատմություն խմբագրել

1897 թվականի վերջում տունը դարձել է Ելենա Իվանովնա Ռուկավիշնիկովի (1876-1939 թվականներ) օժիտը, որն ամուսնացած էր Վլադիմիր Դմիտրիևիչ Նաբոկովի հետ, որը յոթ տարի անց դարձավ տան սեփականատերը (ակնհայտ է, ընտրություններին մասնակցելու ցենզի համար)։ Նրանց որդին՝ Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Նաբոկովը, տանն ապրել է մինչև 1917 թվականի նոյեմբեր։ Նա տունը հանգանմանորեն նկարագրել է «Այլ ափեր» (The Other Shores) և «Խոսի՛ր, հիշողություն» ինքնակենսագրականներում։ Նրա համար այս տունը մնաց «Աշխարհի միակ տունը»։ Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում նա երբեք ձեռք չի բերել որևէ այլ տուն՝ նախընտրելով ապրել հյուրանոցներում։

1904 թվականի նոյեմբերի 8-ին տան առաջին հարկի հյուրասենյակում, որը հետագայում հայտնի դարձավ «կոմիտեական» անունով, տեղի է ունեցել հայտնի զեմստվոյական կոնգրեսի հանդիպումներից մեկը, որտեղ սահմանադրական պահանջները պարունակող բանաձևեր են ստորագրվել (ուստի մի շարք հետազոտողներ հենց այս իրադարձությունից են հաշվարկում ռուսական հեղափոխության պատմությունը)։ Հետագայում տանը հաճախ են կազմակերպվել Կենտրոնական կոմիտեի Սահմանադիր դեմոկրատական կուսակցության նիստերը։

Վլադիմիր Նաբոկովի թանգարան խմբագրել

 
Ներքին հարդարանքներ

1998 թվականի ապրիլից տան առաջին հարկը (որը Նաբոկովի օրոք կոչվում էր «ընտանեկան հարկ») զբաղեցնում է Վլադիմիր Նաբոկովի թանգարանը (Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի կառուցվածքային ստորաբաժանում) և վերևի երկու հարկերը («ծնողների հարկ» և «մանկական հարկ») զբաղեցնում է Սանկտ Պետերբուրգի Դ. Տ. Բորտնյանսկու անվան մանկական արվեստի դպրոցը։ Թանգարանի տարածքում կա «հեռախոսի սենյակ», «ճաշասենյակ», «գրադարան», «կոմիտեի սենյակ» (Սահմանադիր դեմոկրատական կուսակցության նիստերի մեծ մասն անցել է այստեղ) և «խոհանոց»։

Այս տանը Նաբոկովների ընտանեկան կյանքի ժամանակներից քիչ բան է մնացել։ Ժամանակը և պատմությունը ոչինչ չեն խնայել, բացառությամբ շենքի առաջին և երկրորդ հարկերի մի քանի սենյակների ինտերիերից և դեպի երրորդ հարկ տանող թռիչքային աստիճանների մոտ գտնվող հին վիտրաժային պատուհաններից։

Թանգարանի հավաքածուի հիմքն են կազմում Նաբոկովի հուշաիրերը, այդ թվում`Վլադիմիր Նաբոկովի անձնական իրերը (ինդեքսային քարտեր, մատիտներ, ակնոցներ, Scrabble խաղը), ինչպես նաև գրքեր և այլ իրեր, որոնք վերաբերում են նրա կյանքին և արվեստին։ Թանգարանը նվիրված է Վլադիմիր Նաբոկովի հիշատակին և նրա գեղարվեստական ժառանգությանն ու մշակութային արժեքներին, ինչպես Ռուսաստանի ներսում, այնպես էլ միջազգային մակարդակներում։ Թանգարանը ոչ միայն Նաբոկովի կյանքի և միջավայրի հետ կապված տուն է և ցուցանմուշներ, այլ այն նաև ապահովում է հետազոտական գրադարաններ գիտնականների համար և իրականացնում է բազմաթիվ միջոցառումներ՝ ընթերցումներ Նաբոկովի աշխատանքներից, ինչպես նաև նրանց, ովքեր ոգեշնչել են նրան (Անտոն Չեխովի և Ջեյմս Ջոյս), ազգային կամ միջազգային կոնֆերանսների դասախոսություն, ( «Նաբոկովը և Ռուսաստանը», «Նաբոկովը և Անգլիան», «Նաբոկովը և Ֆրանսիան», «Նաբոկովը և Միացյալ Նահանգները»), Նաբոկովի անվան ամենամյա միջազգային ամառային դպրոցը, Նաբոկովի հետ կապված առարկաների ցուցահանդեսներ։ Նաբոկովի թանգարանի գործունեությանը կանոնավոր կերպով աջակցում են առաջատար գիտնականներ ամբողջ աշխարհից։

Վանդալիզմ խմբագրել

  • 2013 թվականի հունվարի 10-ի գիշերն անհայտ բարբարոսները կոտրել են թանգարանի ապակին և ներս են նետել սպառնալիքների և վիրավորանքների գրառումով մի շիշ[1]։
  • 2013 թվականի փետրվարի 21-ի գիշերն անհայտ անձիք թանգարանի պատին գրել են «պեդոֆիլ» բառը։ Իրավապահ մարմինները քրեական գործ են հարուցել Ռուսաստանի Դաշնության քրեական օրենսգրքի 214-րդ հոդվածով՝ որպես «Վանդալիզմ»։
  • Նույն օրը Լենինգրադի մարզի Նաբոկովների «Ռոզդեստվենո» թանգարան-դաստակերտը հարձակման ենթարկվեց[2]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Питерские вандалы обвинили Набокова в педофилии». Վերցված է 2018 թ․ մարտի 23-ին.
  2. «Вандалы осквернили музей-усадьбу В.Набокова надписью "Педофил"». РБК. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 23-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել