Յուրինեա չնկատված
| Յուրինեա չնկատված | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
| Ենթաընտանիք | Տատասկափշայիններ (Carduoideae) |
| Տրիբա | Cynareae |
| Ենթատրիբա | Carduinae |
| Ցեղ | Jurinea |
| Տեսակ | Յուրինեա չնկատված (J. praetermissa) |
| Միջազգային անվանում | |
| Jurinea praetermissa | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Վտանգված տեսակ | |
Յուրինեա չնկատված (լատին․՝ Jurinea praetermissa), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Կոճղարմատավոր բազմամյա բույս է։ Վարդակի տերևները վերևից կանաչ են, տակից՝ մոխրագույն-խավոտ, փետրաձև հատված։ Ցողունները սլաքանման են, ուղիղ կանգնած, երկարամազոտ, զամբյուղի տակ սպիտակ–թաղիքավոր և ունեն 7-20 սմ բարձրություն ։ Զամբյուղները միայնակ են, 2 սմ տրամագծով։ Ծաղիկները վարդագույն են[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում տարածված է Լոռու (Կուրթան գյուղի շրջակայք) և Իջևանի (Հաղպատ, Դսեղ, Ձորագյուղ, Շահալի, Փամբակ գյուղերի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Աճում է նաև Արևելյան Անդրկովկասում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին և վերին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 1100-2300 մ բարձրությունների վրա, անտառների ժայռոտ տեղերում։ Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հունիս–հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Անդրկովկասի էնդեմիկ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²–ից պակաս է։ Տեսակին, աճելավայրերի պայմանների փոփոխության հետ կապված, սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանություն չի իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.