Յորքթաունի ճակատամարտ

Յորքթաունի ճակատամարտ (1781, անգլ.՝ Siege of Yorktown), հյուսիսամերիկյան Անկախության պատերազմի վիրջինյան կամպանիայի եզրափակիչ և վճռորոշ դրվագը։ Տեղի է ունեցել 1781 թվականի սեպտեմբերի 26-ից հոկտեմբերի 19-ը։ Այդ ճակատամարտում Միացյալ Նահանգների աշխարհազորայինները, որոնց օգնության էին եկել ֆրանսիական զինված ջոկատներ, Ջորջ Վաշինգտոնի և մարքիզ դը Լաֆայետի հրամանատարությամբ վճռական հաղթանակ են տարել լորդ Կոռնուոլիսի հրամանատարությամբ կռվող բրիտանական զորքի նկատմամբ։

Յորքթաունի ճակատամարտ
Թվական	1781
Մասն է	Անկախության պատերազմ Հյուսիսային Ամերիկայում
Վայր	Yorktown?
Կոչվել է (անունով)	Yorktown?
Հակառակորդներ
Հրամանատարներ
Կողմերի ուժեր
Ռազմական կորուստներ

Ֆրանսիական առաջին զորաջոկատները Միացյալ Նահանգներում ափ էին իջել դեռևս 1780 թվականին, որպեսզի 13 գաղութներին պաշտպանեն բրիտանական իշխանությունների դեմ հանուն անկախության նրանց մղած պայքարում։ Օգոստոսին երեք հազար ամերիկացիներից կազմված ջոկատը՝ Ջորջ Վաշինգտոնի գլխավորությամբ, և չորս հազար ֆրանսիացիներ մտել են Վիրջինիա։ Ֆրանսիական գեներալ Ֆրանսուա Ժոզեֆ Պոլ դը Գրասը տարածաշրջան է բերել լրացուցիչ ուժեր։ Ընդ որում՝ Ատլանտյան օվկիանոսը հատելիս նրանք հարկադրված են եղել հաղթահարել խոչընդոտել փորձող բրիտանական ռազմանավերի արգելքը։ Մեկ ամիս անց ֆրանս-ամերիկյան զորքերը պաշարել են Հյուսիսային Ամերիկայում բրիտանացիների գլխավոր բերդը՝ Յորքթաունի անգլիական ամրոցը, որտեղ այդ ընթացքում ամրացել էր բրիտանական բանակի բարձրագույն հրամանատարներից մեկը՝ լորդ Կոռնուոլիսը։

Պաշարողները սեպտեմբերի 28-ին սկսել են ծովից և ցամաքից ռմբակոծել ամրոցը, այնուհետև գրոհի երեք փորձ են ձեռնարկել, որոնք էական հաջողություն չեն բերել։ Սակայն պաշարված բրիտանացիների վիճակն աստիճանաբար վատացել է օր օր ավելացող կորուստների և պակասող պարենի պատճառով։ Հոկտեմբերի 14-ին գեներալ Վաշինգտոնը ևս մեկ գրոհ է ձեռնարկել, որի արդյունքում բրիտանացիների դիրքերը զգալիորեն թուլացել են։ Պաշարված բրիտանացիներին դրանից երեք օր անց ներկայացվել են հանձնվելու առաջարկություն և դրա պայմանները։ Երկու օր անց Կոռնուոլիսն ու իր սպաները հանձնել են իրենց սրերը և ընդունել կապիտուլյացիայի պայմանները։

Յորքթաունում անգլիացիների կրած ծանր պարտությունը նշանավորել է ԱՄՆ-ի անկախությանը Մեծ Բրիտանիայի ցույց տված զինված դիմադրության ավարտը։ 1783 թվականին ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի միջև պայմանագիր է ստորագրվել, որով վերջ դնելով ռազմական գործողություններին՝ բրիտանացիները պաշտոնապես ճանաչել են Միացյալ Նահանգների ազատությունն ու անկախությունը և բրիտանական կայսրության մնացած մասից նրանց վերջնական անջատումը։

Գրականություն

• Alden, John (1969). A History of the American Revolution. New York: Da Capo Press. ISBN 978-0-306-80366-6.
• Anderson, Dale (2004). The Battle of Yorktown. Gareth Stevens Publishing.
• Chávez, Thomas E. (2002). Spain and the Independence of the United States: An Intrinsic Gift. Albuquerque: University of New Mexico Press. ISBN 0-8263-2794-X.
• Cronau, Rudolf (2010). Drei Jahrhunderte deutschen Lebens in Amerika (գերմաներեն). Hamburg: Severus Verlag. ISBN 978-3-942382-31-1. OCLC 649506358.
• Davis, Burke (2007). The Campaign that Won America. New York: HarperCollins. ISBN 978-0-8368-5393-3.
• Ferling, John E (2007). Almost a miracle: the American victory in the War of Independence. New York: Oxford University Press US. ISBN 978-0-19-518121-0.
• Fleming, Thomas (1970). The Perils of Peace. New York: The Dial Press. ISBN 978-0-06-113911-6.
• Grainger, John (2005). The Battle of Yorktown, 1781: a reassessment. Woodbridge: Boydell Press. ISBN 978-1-84383-137-2. OCLC 232006312.
• Greene, Jerome A. (2005). The Guns of Independence: The Siege of Yorktown, 1781. New York: Savas Beattie. ISBN 1-932714-05-7.
• Herring, George C. (2011). From Colony to Superpower: U.S. Foreign Relations since 1776. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0199765539.
• Hibbert, Christopher (2002). Redcoats and Rebels. W. W. Norton & Company Paperbacks.
• Idzerda, Stanley (Autumn 1981). «Indispensable Allies: The French at Yorktown». The Wilson Quarterly. 5 (4): 166–177. JSTOR 40256531.
• Johnston, Henry Phelps (1881). The Yorktown Campaign and the Surrender of Cornwallis, 1781. Harper & Brothers.
• Lengel, Edward (2005). General George Washington. New York: Random House Paperbacks. ISBN 0-8129-6950-2. «General George Washington Lengel.»
• Mitchell, Barbara (Spring 2007). «Bankrolling the Battle of Yorktown: Gold and silver from Havana enabled Washington's troops to trap Lord Cornwallis». MHQ: The Quarterly Journal of Military History: 16–24.
• Reeves, Thomas C (1975). Gentleman Boss. American Political Biography Press. ISBN 978-0-945707-03-5.
• Morrissey, Brendan (1997). Yorktown 1781: the World Turned Upside Down. London: Osprey. ISBN 978-1-85532-688-0. OCLC 39028166.
• Sawicki, James A. (1981). Infantry Regiments of the US Army. Dumfries, VA: Wyvern Publications. ISBN 978-0-9602404-3-2.
• Wickwire, Franklin and Mary (1970). Cornwallis: The American Adventure. Boston: Houghton Mifflin. OCLC 62690.

• Thacher, James (1827). A military journal of the American Revolution. Boston, Cottons & Barnard. See search: Articles of capitulation
• Johnston, Henry P. (1881). The Yorktown Campaign and the surrender of Cornwallis, 1781. New York, Harper & Brothers.
• Patton, Jacob Harris (1882). Yorktown: a compendious account of the campaign of the allied French and American forces, resulting in the surrender of Cornwallis and the close of the American revolution;. New York, Fords, Howard, & Hulbert.

Արտաքին հղումներ

• Yorktown Battlefield (National Park Service)
• 1931 Army War College history of the siege republished by the United States Army Center of Military History
• Siege of Yorktown at Xenophon Group Military History Database
• Articles of Capitulation at Yorktown.
• The French Army in the American Revolution at the John Carter Brown Library
• Animated History of The Siege of Yorktown
• The Role of the Spanish and Cubans in the Siege of Yorktown Արխիվացված 2013-04-21 Wayback Machine
• The Yorktown Campaign (George Washington's Mount Vernon)
• Yorktown: Now or Never (George Washington's Mount Vernon)
• Alexander Hamilton's report to Lafayette following the assault on Redoubt 10.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յորքթաունի ճակատամարտ» հոդվածին։