Յոհան Էռնստ Գուններուս (նորվ.՝ Johan Ernst Gunnerus[4][5][6][7], փետրվարի 26, 1718(1718-02-26)[1], Քրիստիանիա, Նորվեգիա - սեպտեմբերի 25, 1773(1773-09-25)[2][3], Քրիստիանսուն, Մյորե օգ Ռոմսդալ, Նորվեգիա), նորվեգացի[4][5][6] բուսաբան[5], սնկաբան[4], կենդանաբան, թռչնաբան, բնագետ[5], աստվածաբան[5] և եպիսկոպոս[5][6]։

Յոհան Էռնստ Գուններուս
նորվ.՝ Johan Ernst Gunnerus
Ծնվել էփետրվարի 26, 1718(1718-02-26)[1]
Քրիստիանիա, Նորվեգիա
Մահացել էսեպտեմբերի 25, 1773(1773-09-25)[2][3] (55 տարեկան)
Քրիստիանսուն, Մյորե օգ Ռոմսդալ, Նորվեգիա
ՔաղաքացիությունՆորվեգիա
ԱզգությունՆորվեգացիներ
Դավանանքլյութերականություն
Մասնագիտությունբուսաբան, թռչնաբան, պտերիդոլոգ, պտերաբան, քահանա, կենդանաբան, աստվածաբան, քարաքոսաբան, համալսարանի դասախոս, սնկաբան, բանասեր և փիլիսոփա
Հաստատություն(ներ)Կոպենհագենի համալսարան
Գործունեության ոլորտբուսաբանություն, Սնկաբանություն, թռչնաբանություն և աստվածաբանություն
Պաշտոն(ներ)Q115858797?
ԱնդամակցությունՇվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա և Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան (1760)
Տիրապետում է լեզուներինլատիներեն
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Gunnerus
 Johan Ernst Gunnerus Վիքիպահեստում
Cicuta virosa նկարը «Flora Norvegica»-ից

Կենսագրություն խմբագրել

Յոհան Էռնստ Գուններուսը ծնվել է 1718 թվականի[7] փետրվարի 26-ին Նորվեգիայի մայրաքաղաք Քրիստիանիայում՝ ներկայիս Օսլոյում։

1760 թվականին եղել է Գիտության և գրականության Նորվեգիայի թագավորական ընկերության հիմնադիր անդամներից մեկը[6]։

Յոհան Էռնստ Գուններուսը նամակագրական կապ է ունեց աշխարհահռչակ շվեդ գիտնական Կառլ Լիննեյի հետ[6]։ Այդ նամակագրական կապը տևել է 1761 թվականի ապրիլի 24-ից մինև 1772 թվականի հունիսի 2[6]։

Գիտնականն իր մահկանացուն կնքել է հիսունհինգ տարեկան հասակում՝ 1773 թվականի սեպտեմբերի 23-ին՝ Քրիստիանսունդում։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Յոհան Էռնստ Գուններուսը մասնագիտացել է գիտության ներքոհիշյալ ոլորտներում.

Ընտիր հրատարակություններ խմբագրել

  • Hans opvækkelige Hyrdebrev til det velærværdige, høj- og vellærde Præsteskab i Tronhjems Stift. J. C. Winding, Trondheim 1758.
  • De modis adquirendi ius in re et praesertim dominium secundum principia iuris naturalis. Croeker, Jena 1747.
  • Tractatus Philosophicus De Libertate Scientifice Adornatus, Cuno, Jena 1747.
  • Beweis von der Wirklichkeit und Einigkeit Gottes aus der Vernunft, Jena 1748.
  • Beurtheilung des Beweises der vorherbestimmten Übereinstimmung, Jena und Leipzig 1748.
  • Dissertatio philosophica, in qua demonstratur praescriptionem non esse iuris naturalis. Schill, Jena 1749.
  • Vollständige Erklärung des Natur- und Völkerrechts. Nach denen beliebten Grundsätzen des Herrn Hofrath Darjes. In Acht Theilen..., Cröcker, Jena 1752.
  • Unvolkommene Glückseligkeit dieses Lebens. Trauerrede auf Friedrich Georg Wilhelm Stöber. Jena 1753.
  • Dissertatio philosophica continens caussam Dei, vulgo theodiceam, ratione originis et permissionis mali in mundo habita, Marggraf, Jena 1754.
  • Institvtiones Theologiae Dogmaticae. Methodo, Uti Dicitur, Systematica, Inter Alia, Ad Vetustiores Theologos Felicius Intelligendos Conscriptae, Hartungius, Jena 1755.
  • Ars heuristica intellectualis usibus auditorii adcommodata. Mumme, Leipzig 1756.
  • Institutiones metaphysicae. Scholis academicis potissimum adcommodatae. Wentzel, Kopenhagen und Leipzig 1757.
  • Betragtninger over Sielens Udødelighed. Pelt, Kopenhagen 1761[8].
  • Flora Norvegica. Observationibus presertim oeconomicis panosque norvegici locupletata. Vingind, Trondheim, 1766—1772.
  • Anmerkungen zu Knud Leem: Beskrivelse over Finmarkens lapper. Deres tungemaal, levemaade og forrige afgudsdyrkelse, oplyst ved mange kaabberstykker. Salikath, Kopenhagen 1767.
  • Briefwechsel mit Carl von Linné (Brevveksling 1761—1772, hrsg. von Leiv Amundsen. Universitetsforlag, Trondheim, ISBN 82-00-23078-3).

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Էռնստ Գուններուս» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Էռնստ Գուններուս» հոդվածին։