Յոհան Էլերտ Բոդե
Յոհան Էլերտ Բոդե (գերմ.՝ Johann Elert Bode, հունվարի 19, 1747[1][2][3][…], Համբուրգ, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[4][5] - նոյեմբերի 23, 1826[6][1][2][…] կամ դեկտեմբերի 23, 1826[5], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[4][5]), գերմանացի աստղագետ։
Յոհան Էլերտ Բոդե գերմ.՝ Johann Elert Bode | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 19, 1747[1][2][3][…] Համբուրգ, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[4][5] |
| Մահացել է | նոյեմբերի 23, 1826[6][1][2][…] (79 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 23, 1826[5] (79 տարեկան) Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[4][5] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Պրուսիայի թագավորություն |
| Մասնագիտություն | աստղագետ և համալսարանի դասախոս |
| Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
| Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Կրակովի գիտական ընկերություն[5] |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[6][7] |
| Գիտական ղեկավար | Johann Georg Büsch?[8] |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Յոհան Ֆրիդրիխ Փֆաֆֆ[9] և Johann Georg von Soldner?[10] |
| Պարգևներ | |
 Johann Elert Bode Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԲոդեն ծնվել է 1747 թվականի հունվարի 19-ին Գերմանիայի Համբուրգ քաղաքում։ 1772 թվականից Լամբերտի հրավերով աշխատել է Բեռլինի աստղադիտարանում՝ 1786 - 1825 թվականներին տնօրենի պաշտոնում։ Հայտնաբերել է մի քանի գիսաստղեր։ 1772 թվականին ուրվագծել է մոլորակների հեռավորությունները հիմք ընդունելով ավելի վաղ Յ. Դ. Տիցիուսի (Տիցիուս - Բոդեյի օրենք) կողմից կատարած ուսումնասիրությունների և օրենքների վրա։ Դրա էությունն այն է, որ մոլորակների հեռավորությունը Արեգակից դասավորված են երկրաչափական պրոգրեսիայով։ 1776 թվականին շարունակում է Արեգակից դասավորության տեսակետը, մոտ նրան, որը 1795 թվականին զարգացրել է Հերշելը։
Բոդեն առաջարկել է Ուրան մոլորակի անուն։ Հիմնել է մեծ և հայտնի «Բեռլինյան աստղագիտական տարեգիրքը» («Berliner astronomisches Jahrbuch») (1774, լույս է տեսել 1776 թվականից մինչև 1959 թվականը), 51 տարիների ընթացքում եղել է տարեգրքի համահեղինակ և հրատարակող։ Մեծ տարածում ուներ նրա «Représentation des astres» (1782) աշխատությունը, որը իր 34 ոչ մեծ էջերի վրա ընդգրկում էր անզեն աչքով տեսանելի ողջ աստղերը, աստղադիտակով ուսումնասիրված գլխավոր աստղերը, տեղեկատուներ և առանձին համաստեղությունների դիցաբանական բացատրություններ։
Նրա առանձին ստեղծագործություններից պետք է նշել
- «Entwurf der astronomischen Wissenschaft» (2 խմբ.,1825)
- «Allgemeine Betrachtungen über das Weltgebäude» (3 խմբ. 1834)
- Ինչպես նաև հանրամատչելի աստղագիտության դասագիրք — «Anleitung zur Kenntniss des gestirnten Himmels» (11 խմբ. 1858):
1789 թվականին նա դարձել է Լոնդոնի թագավորական միության պատվավոր անդամ։
Յոհան Բոդեի պատվին են կոչվել.
- Գալակտիկա M81, հայտնաբերված Բոդեի կողմից 1774 թվականին
- Բոդեի երկնաքար (998), հայտնաբերված 1923 թվականին
- Լուսնի խառնարան
Գրականություն
խմբագրել- Колчинский И.Г., Корсунь А.А., Родригес М.Г Астрономы: Биографический справочник. — 2-е изд., перераб. и доп.. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Боде Иоганн Элерт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/bode-johann-elert/
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Боде, Иоганн Элерт». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Էլերտ Բոդե» հոդվածին։ |