Յոզեֆ Ռիտտեր ֆոն Աշբախ (գերմ.՝ Joseph Ritter von Aschbach, ապրիլի 29, 1801(1801-04-29)[1], Հյոխստ, Գերմանիա - ապրիլի 25, 1882(1882-04-25)[2], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա), գերմանացի պատմաբան, ով զգալի ավանդ է ներդրել հատկապես վեստգոթերի պատմության ուսումնասիրության ասպարեզում (գլուխգործոցը համարվում է «Geschichte der Westgoten»/«Վեստգոթերի պատմությունը» աշխատությունը[4], որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1827 թվականին

Յոզեֆ Աշբախ
Ծնվել էապրիլի 29, 1801(1801-04-29)[1]
Հյոխստ, Գերմանիա
Մահացել էապրիլի 25, 1882(1882-04-25)[2] (80 տարեկան)
Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Մասնագիտությունպատմաբան և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Վիեննայի համալսարան և Բոննի համալսարան
ԱնդամակցությունԱվստրիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՀայդելբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[3]
 Joseph von Aschbach Վիքիպահեստում
Thumb
Thumb

Կենսագրություն խմբագրել

Յոզեֆ Աշբախը ծնվել է Հյոխստում, որը ներկայումս Մայնի Ֆրանկֆուրտի շրջաններից մեկն է։ Դպրոցն ավարտելուց հետո Հայդելբերգի համալսարանում սկզբնական շրջանում աստվածաբանություն ու փիլիսոփայություն է ուսումնասիրել, սակայն իր դասախոսներից մեկի՝ անվանի պատմաբան Ֆրիդրիխ Շլոսերի ազդեցությամբ անցում է կատարել դեպի պատմության ուսումնասիրություն և 1823 թվականին ավարտել է համալսարանը՝ փայլուն կերպով պաշտպանելով իր պատրաստած «Dissertatio De Theopompo Chio historico, Frankfurt» ատենախոսությունը[5]։ 1823 թվականից էլ պրոֆեսորի կոչումով դասավանդել է Ֆրանկֆուրտի գիմնազիայում։

1842 թվականին դարձել է Բոննի[6][7], 1853 թվականին՝ Վիեննայի համալսարանի պրոֆեսոր։ Բացի այդ՝ ընտրվել է Վիեննայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, իսկ 1870 թվականին էլ նրան ազնվականական տիտղոս է շնորհվել[8]։

Աշխատությունների ընտրանի խմբագրել

  • «Dissertatio De Theopompo Chio historico, Frankfurt» (1823),
  • «Geschichte der Westgoten» (Մայնի Ֆրանկֆուրտ, 1827 թ.);
  • «Geschichte der Omajjaden in Spanien» (2 հատորով, Մայնի Ֆրանկֆուրտ, 1829—1830 թթ.);
  • «Geschichte Spaniens und Portugals zur Zeit der Almoraviden und Almohaden» (2 հատորով, Մայնի Ֆրանկֆուրտ, 1833—1837 թթ.),
  • «Geschichte der Heruler und Gepiden» («Archiv f. Geschichte u. Litteratur»);
  • «Ges c hiehte Kaiser Sigmunds» (4 հատորով, Համբուրգ, 1838—1845 թթ.),
  • «Urkundliche Geschichte der Grafen von Wertheim» (2 հատորով, Մայնի Ֆրանկֆուրտ, 1843 թ.),
  • «Allgemeine Kirchenlexikon» (4 հատորով, Մայնի Ֆրանկֆուրտ, 1846—1850 թթ.)
  • «Die rom. Legionen prima und secunda adjutrix» (1856);
  • «Die Konsulate d.röm. Kaiser Augustus und Tiberius» (1861);
  • «Die Konsulate der röm. Kaiser von Caligula bis Hadrian» (1861);
  • «Die röm. Kaiserinschriften» (1857);
  • «Die Kaiserin Livia, Gemahlin des Kaisers Augustus» (1863),
  • «Die Anicier und die rom. Dichterin Proba»,
  • «Geschichte der wiener Universität» (Вена, 1867—1877, 2-րդ և 3-րդ հատորները հրատարակվել են հետմահու, 1885 թ.)
  • «Roswitha und Konrad Celtes» (Վիեննա, 1857 թ., 2-րդ հրատարակությունը՝ 1868 թ.)
  • «Die fr ühern Wanderjahre des Konrad Celtes und die Anfänge der von ihm errichteten gelehrten Sodalitä ten» (Վիեննա, 1869 թ.)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Wurzbach D. C. v. Aschbach, Joseph (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 22. — S. 467.
  2. 2,0 2,1 2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119059312 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. Joseph Aschbach. Geschichte der Westgoten. Frankfurt, 1827 p. 230
  5. «Joseph Ritter von Aschbach - Original Catholic Encyclopedia». web.archive.org. 2015 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  6. Herbermann, Charles, ed. (1913). «Joseph, Ritter von Aschbach» . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
  7. A.C. Howland The Catholic Encyclopedia. Vols. XIII (pp. xv, 800) and XIV (pp. xv, 800). New York: Robert Appleton Company, 1912 // The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science. — 1913-03. — В. 1. — Т. 46. — С. 206—208. — ISSN 1552-3349 0002-7162, 1552-3349. — doi:10.1177/000271621304600140
  8. Joseph Ritter von Aschbach Արխիվացված 2015-05-19 Wayback Machine @ The Original Catholic Encyclopedia
  • List of Aschbach's written works from the "German Wikipedia".

Գրականություն Յոզեֆ Աշբախի մասին խմբագրել

  • Karl Schrauf, Johann Friedrich Böhmer: Josef von Aschbach. Eine biographische Skizze. A. Holzhausen, Wien 1900 (59 Seiten).

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոզեֆ Աշբախ» հոդվածին։