Յաֆֆայի ժամացույցի աշտարակ
Ժամացույցի աշտարակ (անգլ.՝ מגדל השעון, Միգդալ հա-Շաոն, արաբ․՝ يافا برج الساعة), Օսմանյան ժամանակաշրջանում Պաղեստինում կառուցված 7 ժամացույցի աշտարակներից մեկը։ Կառուցվել է յաֆֆացի ժամագործ և ոսկերիչ Մորից Շայնբերգի կողմից։ Պաղեստինում կառուցված այս աշտարակը նվիրված է Օսմանյան կայսրության սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ի թագադրության 25-ամյակին։ Աշտարակը կառուցվել է Յաֆֆայի արաբ և հրեա բնակիչների հանգանակած միջոցներով։ Տարելիցի կապակցությամբ Օսմանյան կայսրության տարածքում ընդհանուր առմամբ կառուցվել է ավելի քան հարյուր աշտարակ[1]։ Աշտարակը գտնվում է Յաֆֆայի հյուսիսային մուտքից Եֆեթ փողոցի մեջտեղում, կառուցվել է կրաքարից[2], աշտարակի ձևը հիշեցնում է եվրոպական եկեղեցի, իսկ գմբեթը պատված է պղնձով։ Աշտարակն ունի երկու ժամացույց, զանգ, որը հնչում է ժամը երկու անգամ, 1948-1949 թվականներին արաբա-իսրայելական պատերազմում[3] սպանված իսրայելցիների հիշատակը հավերժացնող հուշատախտակ։ Աշտարակի ժամացույցը ցույց է տալիս տեղական և եվրոպական ժամանակը[4]։ Աշտարակը գտնվում է «ժամացույցի հրապարակում»։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ժամաշտարակ |
| Երկիր |  Իսրայել |
| Տեղագրություն | Յաֆֆա |
| Ճարտարապետական ոճ | օսմանյան ճարտարապետական ոճ |
| Հարկեր | 3 |
| Հիմնադրված է | 1903 |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Առաջին քարը դրվել է 1900 թվականի սեպտեմբերին, իսկ շինարարությունն ավարտվել է 1903 թվականին։ Աշտարակի շինարարությունը քաղաքում նշանավորվեց մշակութային փոփոխությամբ. մինչ այդ քաղաքի բոլոր ժամացույցները տեղադրված էին մզկիթների և եկեղեցիների զանգակատների աշտարակներին, «քաղաքացիական» աշտարակի շինարարությունը նշանակում էր հասարակության անցում դեպի աշխարհիկ կողմը։
19-րդ դարում՝ քաղաքային պատերի ավերումից հետո, ժամացույցի հրապարակը դարձավ քաղաքի կենտրոնական վայրերից մեկը։ Այնտեղ գործում էին շուկաներ, պետական հաստատություններ և առևտրական կենտրոններ, ինչպես նաև հասարակական տրանսպորտի «կենտրոնական կայարանը», որտեղից սայլերը և կառքերը ուղևորվում էին Էրեց Իսրայելի բոլոր կողմերը։
Աշտարակի ժամացույցի մեխանիզմը սպասարկող առաջին ժամագործը եղել է Նեթանել Մարկովիչը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում թուրքերի կողմից Յաֆֆայից հրեաների արտաքսման ժամանակ Մարկովիչը թուրքական իշխանություններից քաղաքում մնալու հատուկ թույլտվություն ստացավ՝ ժամացույցը սպասարկելու և կարգավորելու համար։
1965 թվականին աշտարակը վերականգնվեց Թել Ավիվի քաղաքապետարանի կողմից։ Ժամացույցը փոխարինվեց, ժամացույցի աշտարակի պատուհանները և որմնախորշերը զարդարվեցին Յաֆֆայի պատմությունը պատկերող ձևավոր ցանցերով[4][5]։ Երկար տարիներ չգործելուց հետո՝ աշտարակը նորից վերականգնվեց 2001 թվականին։
2004 թվականին ժամացույցի աշտարակը հայտնվեց իսրայելական փոստային նամականիշների վրա[6][7]։
Չափեր խմբագրել
- Բարձրություն (հիմքից մինչև ալեհավաքի վերջը) 27.8 մ
- Առաջին հարկ` 3,8 մ
- երկրորդ հարկ` 4,36 մ
- Հիմք` 3,8x3,8 մետրի վրա
- Զանգ
- Տրամագիծ` 60 սմ
- Բարձրություն` 110 սմ
- Քաշ` 130 կգ
- Թվահարթակ`
- Տրամագիծ` 1,3 մ
- Մեծ սլաք` 65 սմ
- Փոքր սլաք` 35 սմ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ מגדל השעון ביפו. lib.cet.ac.il (Hebrew). Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 30-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Башня Хамида». Путеводитель по Израилю. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 14-ին.
- ↑ «Jaffa - Clock-Tower». planetware.com. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ 4,0 4,1 Древний Яффо
- ↑ «Jaffa's Clock Tower». archnet.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 30-ին.
- ↑ «Башня Хамида». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 11-ին.
- ↑ «The Jaffa Clock Tower, Clock Square». boeliem.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Petersen, Andrew (2001). A Gazetteer of Buildings in Muslim Palestine (British Academy Monographs in Archaeology). I. Oxford University Press. pp. 174−175. ISBN 978-0-19-727011-0.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Յաֆֆայի ժամացույցի աշտարակ կատեգորիայում։ |