Յան Կոստրա
Յան Կոստրա (կեղծանունը՝ Յան Մեդնիկ, Քրիստիան Բենկո չեխ․՝ Ján Kostra, դեկտեմբերի 4, 1910[1], Turčianska Štiavnička, Մարտին, Ժիլինայի շրջան - նոյեմբերի 5, 1975[1], Բրատիսլավա, Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, Չեխոսլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն), չեխ բանաստեղծ, նկարիչ, էսսեիստ, թարգմանիչ։ Ստեղծագործություններ է գրել նաև մանուկների ու երիտասարդների համար։
Յան Կոստրա | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 4, 1910[1] |
Ծննդավայր | Turčianska Štiavnička, Մարտին, Ժիլինայի շրջան |
Վախճանվել է | նոյեմբերի 5, 1975[1] (64 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Բրատիսլավա, Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, Չեխոսլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն |
Գերեզման | Slávičie údolie cemetery |
Մասնագիտություն | գրող, նկարիչ, բանաստեղծ, խմբագիր և թարգմանիչ |
Կրթություն | Պրահայի Կարլի համալսարան |
Պարգևներ | |
Յան Կոստրա Վիքիքաղվածքում | |
Ján Kostra Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն խմբագրել
Յան Կոստրան ծնվել է 1910 թվականին Ժիլինի երկրամասի Շտայավնիչկա գյուղում, անվագործի ընտանիքում։ Ավարտել է Ժիլինի ռեալական ուսումնարանը, սովորել է Պրահայի Կարլի համալսարանի գեղարվեստի ֆակուլտետում, 1930-1933 թվականներին՝ Չեխիայի տեխնիկական համալսարանի ճարտարապետության ֆակուլտետում, 1934 թվականին ուսումը կիսատ է թողել։ Աշխատել է բանվորական թատրոնում, 1933 թվականին մասնակցել է Մոսկվայի թատերական փառատոնին։ Զինվորական ծառայությունից հետո բնակվել է Բրատիսլավայում, աշխատել է որպես գրագիր, թերթերի խմբագիր, 1938-1942 թվականներին որպես խմբագիր աշխատել է Սլովակիայի ռադիոյում։ Գրական գործունեությունն սկսել է 1956 թվականից։
Իր ստեղծագործություններում Կոստրան պատկերել է Չեխոսլովակիայի այդ տարիների մռայլ իրականությունը՝ տնտեսական ճգնաժամ, գործազրկություն։ Առաջին ժողովածուն՝ «Բույնը», լույս է տեսել 1937 թվականին։ Կոստրայի 1930-1940-ական թվականների լիրիկական բանաստեղծություններում արտացոլված է բանաստեղծի դժգոհությունը բուրժուական իրականությունից, շփոթվածությունն այդ իրականության առաջ և ձգտումը փախչելու նրանից դեպի մանկության լուսավոր հիշողություններ, հայրենի բնաշխարհ։ Ժողովրդա-դեմոկրատական կարգերի շրջանում ընդարձակվեց Կոստրայի բանաստեղծական ըմբռնման հորիզոնները։ Նրա բանաստեղծություններում ի հայտ եկավ նոր, ստեղծագործ կյանքի զարկերակը[2]։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
- «Իմ հարազատ», 1939
- «Ժանիքները ցույց տվող ժամանակը», 1940
- «Ամեն ինչ այսպես լավ է»
- «Ճաքած ծաղկաման», 1942
- «Ave, Eva», 1943
- «Անհաղթահարելի թախիծներ», 1946
- «Այս մայիսի համար», 1950
- «Թխկու տերև», 1953
- «Մասրենի և արևածաղիկ», 1958
- «Ոտանավորը քո ստեղծագործությունն է», 1960
Պարգևներ, մրցանակներ խմբագրել
- Պետական մրցանակի դափնեկիր, 1951
- II աստիճանի պետական մրցանակ, 1953
- Կլեմենտ Գոտվալդի անվան գրական պետական մրցանակ, 1954
- Չեխոսլովակիայի վաստակավոր նկարիչ, 1960
- Չեխոսլովակիայի ժողովրդական արտիստ, 1969