Մյուլուզ

Մյուլուզ (ֆր.՝ Mulhouse [myˈluːz]), Մյուլհաուզեն (գերմ.՝ Mülhausen)), քաղաք և համայնք Ֆրանսիայի հյուսիս-արևելքում, Գրանդ Էստի շրջանում[4](նախկինում Էլզաս-Շամպան-Արդենի-Լոտարինիգիյա), դեպարտամենտ՝ Վերին Ռայնի, օկրուգ՝ Մյուլուզ, կանտոններ՝ Մյուլուզ -1, Մյուլուզ-2 և Մյուլուզ-3[5]: Մինչև 2015 թվականի մարտը քաղաքը համարվում էր Մյուլուզ-Նոր, Մյուլուզ-Սյուդ, Մյուլուզ-Ուեստ և Մյուլուզ-Էստ (օկրուգ Մյուլուզ) կանտոնների վարչական կենտրոնը։

Համայնք
Մյուլուզ
ֆր.՝ Mulhouse[1]
Դրոշ Զինանշան
Drapeaumulhouse.png Blason Mulhouse.svg

Mulhouse (32701038458).jpg
ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
ԵրկրամասԳրանդ Էստ
ԴեպարտամենտՎերին Հռենոս
ՄերJean Rottner (2014—2020)
Մակերես22,18 կմ²
ԲԾՄ240 մետր
Կլիմայի տեսակՉափավոր կլիմա
Խոսվող լեզուներֆրանսերեն
Բնակչություն▼109 443 մարդ (հունվարի 1, 2017)[2]
Խտություն4993,5 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+1, ամառը UTC+2
Փոստային ինդեքսներ68100[3] և 68200[3]
Պաշտոնական կայքmulhouse.fr
##Մյուլուզ (Ֆրանսիա)
Red pog.png
##Մյուլուզ (Գրանդ Էստ)
Red pog.png
##Մյուլուզ (Վերին Հռենոս)
Red pog.png

Քաղաքը Վերին Ռայնի վարչական բաժանման ամենամեծ քաղաքն է և Էլզասի երկրորդ կարևոր քաղաքը: Համայնքի տարածքը 22,18 կմ² է, բնակչությունը` 110,514 մարդ [6][7](2006) կայունացման միտումով` 110,755 մարդ (2012)[8], բնակչության խտությունը՝ 4993,5 մարդ/կմ²:

ՏեղանուններԽմբագրել

Գերմաներեն Մյուլե (գերմ.՝ Mühle) թարգմանվում է որպես «գործարան»: Այստեղից է եկել քաղաքի անունը, այստեղ կանգնեցվել են մի քանի տներ (գերմ.՝ Haus), որոնք պատկանում են Ստրասբուրգի Սուրբ Էտյենին։

Պատմական տեղեկություններԽմբագրել

1275 թվականին Մյուլուզը ստացել է կայսերական քաղաքի կարգավիճակ: 1354 թվականին քաղաքը դարձել է Դեկապոլիսի մի մասը: 1395 թվականին Մյուլուզը ստացել է ազատ քաղաքի կարգավիճակ։ 1515 թվականին Մյուլուզը հանվեց Դեկապոլիսից և դարձավ Շվեյցարիայի միության անդամ, լայն ինքնավարության հիման վրա:

XVIII դարի կեսերին Մյուլհաուզենը դարձավ խոշոր տեքստիլ արդյունաբերության կենտրոն, որտեղ արտադրվում էին ներկված գործվածքներ (այդ թվում` չիթ): 1798 թվականին քաղաքացիները քվեարկեցին Ֆրանսիային անդամակցելու համար, Ֆրանսիայից ապրանքների ներմուծման բարձր սակագների պատճառով:

1904 թվականին Սերնե քաղաքի մոտ հայտնաբերվել է մեծ կալիումի հանքավայր, որը նպաստել է Մյուլուզի քիմիական արդյունաբերության զարգացմանը:

1870-71 թվականների Ֆրանս-պրուսական պատերազմից հետո մինչև 1918 թվականը Մյուլհաուզենը Գերմանիայի կայսրության կազմում էր, 1919 թվականից` կրկին ֆրանսիական պետությունում:

Ժամանակակից Մյուլուզը Ֆրանսիայի խոշոր արդյունաբերական կենտրոնն է:

ԲնակչությունԽմբագրել

Համայնքի բնակչությունը 2011 թվականին կազմել է 110,351 մարդ[9], իսկ 2012 թվականին՝ 110,755 մարդ[8]:

Բնակչության դինամիկան[6][10]՝

Տեսարժան վայրերԽմբագրել

Մյուլուզի թանգարանները՝

  • Տպագրման թանգարան, գործվածքների վրա:
  • Գեղարվեստի թանգարան։
  • Ֆրանսիական երկաթուղու թանգարան(Cite du Train)։
  • Շլյումպփ եղբայրների մեքենաների թանգարան(Cité de l’Automobile)։
  • Էլեկտրաէներգիայի թանգարան Էլեկտրոպոլիս (Le Musée EDF Electropolis)։

Երկաթուղային թանգարանի ցուցանմուշների շարքում CC 65000 լոկոմոտիվը, CC 7100 էլեկտրական շարժիչը (ստեղծվել է 1955 թվականին, Ռելսերի վրա բացարձակ արագության ռեկորդ)[11]:

Քույր քաղաքներԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ Code officiel géographique
  2. ↑ Populations légales 2017 — INSEE, 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
  4. ↑ «Décret n° 2016-1262 du 28 septembre 2016 portant fixation du nom de la région Grand Est»։ Декрет от 28 сентября 2016 года (ֆրանսերեն)։ legifrance.gouv.fr։ Արխիվացված է օրիգինալից 2 октября 2016 года-ին։ Վերցված է 13 ноября 2016 года 
  5. ↑ «Décret n° 2014-207 du 21 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département du Haut-Rhin»։ Директива от 21 февраля 2014 (ֆրանսերեն)։ legifrance.gouv.fr։ Արխիվացված է օրիգինալից 19 октября 2015 года-ին։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Population selon le sexe et l'âge...2006»։ Распределение населения по полу и возрасту (2006) (ֆրանսերեն)։ INSEE։ Արխիվացված է օրիգինալից 4 сентября 2012 года-ին։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  7. ↑ «Численность населения в 2006 году» (ֆրանսերեն)։ INSEE։ Արխիվացված է օրիգինալից 25 октября 2015 года-ին։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Численность населения в 2012 году» (ֆրանսերեն)։ INSEE։ Արխիվացված է օրիգինալից 25 октября 2015 года-ին։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  9. ↑ «Численность населения в 2011 году» (ֆրանսերեն)։ INSEE։ Արխիվացված է օրիգինալից 25 октября 2015 года-ին։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  10. ↑ «Население коммуны Мюлуз» (ֆրանսերեն)։ cassini.ehess։ Վերցված է 15 января 2016 года 
  11. ↑ «Франция»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-12-08-ին։ Վերցված է 2017-11-25 

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մյուլուզ&oldid=7712453» էջից