Մկրտիչ Բառլատյան
Մկրտիչ Բառլատյան (նաև՝ Փառլադյան, Փըռլադյան Մկրտիչ, Բառլատի բեյ, իսկական ազգանունը՝ Բռլանթիյան (Բրիլիանդյան, Ադամանդյան), 1823, Կ. Պոլիս - 1873, Մծբին), հայ զինվորական բժիշկ, բեյ։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1823 |
| Ծննդավայր | Կ. Պոլիս, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահացել է | 1873 |
| Մահվան վայր | Մծբին |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Կ. Պոլսի Կայսերական զինվորական բժշկական վարժարան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
| Կոչում | կայմակամ (փոխգնդապետ) |
| Աշխատավայր | Կ. Պոլսի զինվորական հիվանդանոց |
| Պաշտոն | Օսմանյան կայսրության Բաղդադի զորագնդի զինվորական հիվանդանոցի բժշկապետ |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1823 թվականին Կ. Պոլսում՝ արհեստավոր Գրիգորի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է թաղային վարժարանում։ 1839 թվականին Վենետիկում ավարտել է միջնակարգ կրթությունը և նույն տարում վերադարձել ծննդավայր։
1841-1849 թվականներին սովորել է Կ. Պոլսի Կալաթա թաղամասի զինվորական բժշկական վարժարանում և ավարտել դեր-հազարապետ բժիշկ Մկրտիչ Գրիգոր էֆենդի անունով։ Հանդիսանում է Կ. Պոլսի Կայսերական զինվորական բժշկական վարժարանի առաջին պսակավորներից մեկը՝ Բարունակ Ֆերուհ խանի, Ստեփան Արսլանյանի, Հակոբ Հովհաննեսյանի և Գաբրիել Սևյանի հետ։ Ամուսնացած է եղել Հովհաննես Գանթարյանի դուստր Սուրբիկի հետ, սակայն զավակ չեն ունեցել։
1849 թվականին Կ. Պոլսի զինվորական հիվանդանոցում ծառայել է որպես զինվորական բժիշկ՝ կապիտանի աստիճանով։ Համարվել է օսմանյան արքունիքի պատվավոր բժիշկներից մեկը։ Հետագայում ծառայել է գավառներում գտնվող զինվորական հիվանդանոցներում։
Մկրտիչ Բառլատյանը 1864 թվականին ստացել է կայմակամի (փոխգնդապետի) զինվորական աստիճան։ 1864 թվականին նշանակվել է Օսմանյան կայսրության Բաղդադի կայազորի կայմակամ (պարետ)։
1864-1873 թվականներին եղել է Օսմանյան կայսրության Բաղդադի զորագնդի զինվորական հիվանդանոցի բժշկապետը։ 1873 թվականին ծանր հիվանդացել է և ստիպված է եղել վերադառնալ Կ. Պոլիս։ Մահացել է 1873 թվականին Բաղդադից Կ. Պոլիս վերադառնալիս՝ Մծբին (Նիսիբին) քաղաքում, հիվանդությունից՝ 50 տարեկանում։
Գրականություն խմբագրել
- Մեզպուրեան Ա., Հայ եւ ծագումով հայ բժիշկներ, Իսթանպուլ, 1950։
- Յարման Արսեն, Հայերը օսմանյան առողջապահության ծառայության մեջ և պատմություն սուրբ Փրկիչ հայոց հիվանդանոցի (թուրքերեն), Ստամբուլ, 2001։
Աղբյուրներ խմբագրել
- Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։