Միսաք Թորլաքյան
Միսաք Թորլաքյան (1889[1], Չուքուր, Yomra, Տրապիզոնի մարզ, Օսմանյան կայսրություն - նոյեմբերի 12, 1968[2], Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[2]), հայ ժողովրդական վրիժառու, ՀՅԴ կուսակցության անդամ։
| Միսաք Թորլաքյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1889[1] |
| Ծննդավայր | Չուքուր, Yomra, Տրապիզոնի մարզ, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահացել է | նոյեմբերի 12, 1968[2] |
| Մահվան վայր | Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[2] |
| Գերեզման | Evergreen Cemetery |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ |
| Կուսակցություն | ՀՅԴ |
 Misak Torlakian Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Սովորել է ծննդավայրի դպրոցում։ 17 տարեկանում կազմակերպել է հայ վրիժառուների վեց հոգուց բաղկացած խումբ, որը զբաղվել է նաև զենք ու զինամթերք հայթայթելով։ 1910 թվականին հնազանդեցրել է հայերին ճնշող լազերին։ Մշտապես հետապնդվել է թուրքական իշխանությունների կողմից։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, խույս տալով թուրքական բանակի զինծառայությունից, հեռացել է լեռները։ 1915-1918 թվականներին ծառայել է ռուսական բանակի հետախուզությունում, հմուտ գործողություններով մեծ վնաս հասցրել թուրքական զորքերին։ 1918 թվականին, 600 հոգուց բաղկացած խմբով օգնության է հասել Էրզրումում գտնվող Անդրանիկին։ Հետագայում անցել է Բաթում, Կոստանդնուպոլիս, որտեղ էլ 1921 թվականի հուլիսի 18-ին իրականացրել է Ադրբեջանի բոլշևիկների ներկայացուցիչ, Բաքվի հազարավոր անմեղ հայերի ջարդերի կազմակերպիչ Բեհբուդ խան Ջվանշիրի ահաբեկումը։
1921 թվականի հոկտեմբերի 6-ին անգլիական դատարանը Թոռլաքյանին ճանաչել է հանցավոր, սակայն ազատ է արձակել «մտախանգարման» պատճառով։ Նույն թվականի նոյեմբերին մեկնել է Հունաստան, ապա՝ Բելգրադ ու Բուխարեստ։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին գործել է Ղրիմում, Նովոռոսիյսկում՝ գերությունից ազատելով բազմաթիվ հայերի։
Հետպատերազմյան տարիներին ապրել է Գերմանիայի Շտուտգարտ քաղաքում, իսկ 1952 թվականից՝ Կալիֆոռնիայում (ԱՄՆ)։
Հիշատակի հավերժացում խմբագրել
Միսաք Թորլաքյանի անունը փորագրված է Երևանի Օղակաձև զբոսայգու չորրորդ հատվածում 2023 թվականի ապրիլի 25-ին բացված «Ազգային արժանապատվության ասպետներին» աղբյուր-հուշակոթողին[3]։
Թորլաքյանի հուշերը խմբագրել
1953 թվականին Լոս Անջելեսում տպագրվել է Թորլաքյանի «Օրերուս հետ» հուշագիրքը[4]։
Երկեր խմբագրել
- «Օրերուս հետ», Պոսթըն, 1953, 568 էջ։
- «Օրերուս հետ», Պէյրութ, 1963։
- «Օրերուս հետ», Թեհրան, 1982, 588 էջ։
- «Օրերուս հետ», Պէյրութ, 2001, 624 էջ։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 http://armunicat.nla.am/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=17937
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 https://www.radioyan.com/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%A9%D5%B8%D6%80%D5%AC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%A1%D5%B6-1888-1968-%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6-%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB/
- ↑ «Մայրաքաղաքում բացվել է Ազգային արժանապատվության ասպետներին նվիրված աղբյուր-հուշակոթող». Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ http://www.oukhtararati.com/grqer/6_05_5.php(չաշխատող հղում)