Միջազգային տիեզերական կայան
Միջազգային տիեզերական կայան (ՄՏԿ), (անգլ.՝ International Space Station, ISS), որպես բազմանպատակ տիեզերական հետազոտական համալիր օգտագործվող վարվող ուղեծրային կայան։ ՄՏԿ-ն համատեղ միջազգային նախագիծ է, որին մասնակցում են 15 երկիր (Բելգիա, Բրազիլիա, Գերմանիա, Դանիա, Իսպանիա, Իտալիա, Կանադա, Նիդեռլանդներ, Նորվեգիա, Ռուսաստան, ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Շվեյցարիա, Շվեդիա, Ճապոնիա)[1][2][3][4]։ ՄՏԿ-ի կառավարումն իրականացվում է՝ ռուսական մոդուլով՝ Կորոլյովում Տիեզերական թռիչքների կառավարման կենտրոնից, ամերիկյան մոդուլով՝ Լինդոն Ջոնսոնի անվան Տիեզերական թռիչքների կառավարման կենտրոնից Հյուստոնում։ Եվրոպական «Կոլումբոս» ու ճապոնական «Կիբո» լաբորատոր մոդուլների կառավարումը ղեկավարում են Եվրոպական տիեզերական գործալալության ղեկավարության (Օբերպֆաֆֆենհոֆեն, Գերմանիա) ու Ճապոնիայի օդատիեզերական հետազոտությունների գործակալության (ք. Ցուկուբա, Ճապոնիա) կենտրոնները[5]։ Կենտրոնների միջև անցկացվում է ինֆորմացիայի ամենօրյա փոխանակում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «European Participation» (անգլերեն). ԵՏԳ-ի կայք.
- ↑ «International Space Station» (անգլերեն). Каталог NSSDC ID. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
- ↑ «Archive of official government documents related to the ISS» (անգլերեն). International Space Station Guide. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
- ↑ «European Participation» (անգլերեն). Сайт ЕКА. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
- ↑ «Միջազգային տիեզերական կայան։ Տեղեկանք։» (ռուսերեն). Ռիա Նովոստի. 2010 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 13–ին-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Տիեզերագնաց Մաքսիմ Սուրայևի օրագիրը Արխիվացված 2013-08-30 Wayback Machine (անգլ.)
- Տեասխցիկ և խոսակցություններ ՄՏԿ-ում (անգլ.)