«Միզերին» 1990 թվականի ամերիկյան հոգեբանական թրիլեր է, որը հիմնված է Սթիվեն Քինգի 1987 թվականի համանուն վեպի վրա։ Գլխավոր դերերում են Ջեյմս Կանը, Քեթի Բեյթսը, Լորեն Բեքոլը, Ռիչարդ Ֆարնսուորթը և Ֆրենսիս Ստերհանգենը։ Այն պատմում է հագեկան խանգարումներ ունեցող երկրպագուհու մասին, ով ստիպում է իր սիրած գրողին հատուկ իր համար գրել նոր պատմություններ։

Միզերի
անգլ.՝ Misery
Կինոթատրոնի պաստառ
Երկիր ԱՄՆ
Ժանրթրիլեր, սարսափ ֆիլմ, դրամա, վեպի էկրանավորում, psychological horror film?, միստիկ ֆիլմ, քրեական ֆիլմ և հոգեբանական թրիլեր ֆիլմ
ԹեմաՊսիխոպաթիա
ՀիմքՄիզերի
Թվականնոյեմբերի 30, 1990[1], ապրիլի 25, 1991[2] և 1990
Լեզուանգլերեն
ՌեժիսորՌոբ Ռայներ[1][3][4][…]
ՊրոդյուսերՌոբ Ռայներ և Էնդրյու Շնայման
Սցենարի հեղինակՈւիլյամ Գոլդման
ԴերակատարներՋեյմս Քաան[3][4][5][…], Քեթի Բեյթս[3][4][6][…], Լորեն Բեքոլ[3][5][7], Ռիչարդ Ֆարնսուորթ[3][4][7], Ֆրենսիս Շտեռնհագեն[3][7], Graham Jarvis?[3][7], Ջեյ Թի Ուոլշ[8], Ռոբ Ռայներ[8] և Ջուլի Փեյն
ՕպերատորԲարրի Զոնենֆելդ
ԵրաժշտությունՄարկ Շեյման
ՄոնտաժՌոբերտ Լեյթոն
Պատմվածքի վայրԿոլորադո
ԿինոընկերությունCastle Rock Entertainment և Embassy Pictures
Տևողություն103 րոպե
Բյուջե20 000 000 $
Շահույթ61 300 000 $
 Misery (film) Վիքիպահեստում

Նկարահանվելով Ռոբ Ռայների կողմից, ֆիլմը Բեյսթի կատարման համար արժանացավ քննադատական գովասանքի, ով մարմնավորում էր պսիխոպաթիկ Էննի Ուիլքսի դերը և 1990 թվականին դրա համար ստացավ Օսկար լավագույն դերասանուհու համար[9]։ 2016 թվականի տվյալներով, «Միզերի»-ն Սթիվեն Քինգի միակ ադապտացիան է, որն արժանացել է Օսկարի[10]։ Ամերիկյան Bravo հեռուսստաալիքի «100 ամենասարսափելի ֆիլմերի րոպեներ» աղյուսակում այն զբաղեցրեց 11-րդ հորիզոնականը[11]։

Սցենար

խմբագրել

Մեծ հայտնություն ձեռք բերած վիպագիր Փոլ Շելդոնը (Ջեյմս Կաան)՝ սիրային վեպի շարքի հեղինակ, որի գլխավոր հերոսուհու անունը Միզերի Չեսթեյն է։ Ցանկանալով կենտրոնանալ ավելի լուրջ պատմությունների վրա, նա նոր վեպի համար ձեռագիր է գրում, որով հավակնում է սկիզբ դնել հետ-Միզերիական կարիերային։ Երբ Կոլորադոյի Սիլվեր Կրիկից ուղևորվում է Լոս Անջելոսի իր տուն, ճանապարհին նա ընկնում է ձնաբքի մեջ և մեքենան դուրս է գալիս երթևեկության գոտուց։ Փոլին գտնում է բուժքույր Էննի Ուիլքսիը (Քեթի Բեյթս), ով գիտակցություն կորցրած գրողին տանում է իր տուն։ Գիտակցության գալուց, Փոլը տեսնում է, որ գամված է անկողնում՝ կոտրված ոտքերով և վնասված ուսով։ Այս ամենի հետ մեկտեղ Էննին պարզվում է Փոլի արվեստի երկրպագուհին, ով իրեն անվանում է «համար առաջին երկրպագու»։ Կինն իմանում է Փոլի նոր վեպի մասին, ում ուրախությանը չափ չի լինում, քանի որ կարող է կարդալ ավելի շուտ, քան մյուսները։

Կարդալուց հետո Էննին կատաղում է, քանի որ իմանում է, որ գլխավոր հերոսուհի Միզերին մահանում է։ Նա հայտնում է Փոլին, որ ոչ ոք չգիտի իր գտնվելու վայրի մասին և կողպում է սենյակի դուռը։ Հաջորդ առավոտյան Էննին առաջարկում է Փոլին ետ բերել կերպարին՝ գրելով մեկ այլ պատմություն։ Փոլը համաձայնվում է, հասկանալով, որ իր նոր դայակը կարող է բարկացած վիճակում սպանել իրեն։ Փոլը սկսում է հավաքել իր հանգստացնող դեղահաբերը, երբ դրանց կարիքը չունի։ Ընթրիքի ժամանակ նա գցում է հաբերը լցնել Էննիի գինու մեջ, սակայն վերջինս պատահաբար շրջում է գավաթը։ Սենյակից դուրս սողոսկելու հերթական փորձի ժամանակ Փոլը գտնում է թերթերի կտրված հատվածներով ալբոմ, որը պատմում է Էննիի անցյալի մասին։ Նա բացահայտում է, որ նա եղել է մանկահասակ երեխաների սպանության գործի կասկածյալը։ Էննին Փոլին կապում է անկողնուն և հայտնում, որ գիտի նրա սենյակից դուրս գալու մասին, ինչից հետո մուրճով կոտրում է ոտքերը։

Տեղի շերիֆ Բասթերը ստանում է գրողի անհետացման մասին լուրը, գտնում նրա մեքենան և գալիս Էննի տուն, որտեղ գտնում է Փոլին, սակայն հենց այդ պահին Էննին սպանում է նրան։ Էննին ասում է Փոլին, որ նրանք կմեռնեն միասին, սակայն Փոլը դուրս է պրծնում այդ իրավիճակից, պատճառաբանելով, որ պետք է վերջացնի վեպը և ետ բերի Միզերիին։ Փոլն Էննին պատմում է, որ երբ վերջացնում է իր ստեղծագործությունները, միշտ ծխում է և խմում մի գավաթ շամպայն։ Նա առաջարկում միասին խմել և այն պահին, երբ նա հեռանում է սենյակից, նա լուցկով վառում է ձեռագիրը, որը բերել էր Էննին։ Առաջանում է կռիվ, որի ժամանակ Փոլը դժվարությամբ սպանում է խելագար կնոջը։

Անցնում է մոտ տասնութ ամիս և Փոլն արդեն կարողանում քայլել, բայց փայտով։ Ռեստորանում նա հանդիպում է իր գործակալի հետ, որպեսզի քննարկի նոր շարքի առաջին վեպը, որը ոգեշնչել էր Էննին։ Այնտեղ նա տեսնում է մի մատուցողուհու, որը մի պահ իրեն թվում է Էննին է։ Մատուցողուհին ներկայանում է Փոլին և ասում․ «Ես ձեր համար առաջին երկրպագուհին եմ»։

Դերակատարներ

խմբագրել

Արտադրություն

խմբագրել

Պրոդյուսեր Էնդրյու Շեինմանը Սթիվեն Քինգի Միզերի վեպը կարդաց ինքնաթիռում և ավելի ուշ այն առաջարկեց Castle Rock Entertainment-ի ռեժիսոր-օգնական Ռոբ Ռայներին։ Այդ առիթով Ռայները հրավիրեց հայտնի գրող Ուիլիամ Գոլդմանին գրելու ֆիլմի սցենարը[12] Հաշվի առնելով, որ Ռայները կատակերգությունների ռեժիսոր է, վեպը կարդալուց հետո նա թեման ասոցացրեց «մի տղայի հետ, ով ուներ նոր մարտահրավերի, առաջ գնալու և մեծանալու կարիք»։ Քինգը խուսափեց վեպի ադապտացիայի իրավունքները վաճառելուց, քանի որ ֆիլմ դարձնելուց մյուս աշխատաքների հետ անհմուտ են վարվել։ Այնուամենայնիվ նա թույլ տվեց Ռայներին նկարահանելու «Միզերին»՝ իր 1986 թվականի «Մնա ինձ հետ» ադապտացիայից հետո։

Փոլ Շելդոնի դերն առաջարկվել է Ուիլիամ Հարթին (երկու անգամ), Քևին Քլայնին, Մայքլ Դուգլասին, Հարիսոն Ֆորդին, Դասթին Հոֆմանին, Ռոբերտ Դե Նիրոյին, Ալ Պաչինոյին, Ռիչարդ Դրեյֆուսին, Ջին Հեքմենին և Ռոբերտ Ռեդֆորդին[13]։

Էննի Ուիլքսին դերի սկզբնական թեկնածուն Անժելիկա Հյուսթոնն էր[14]։

63-րդ ակադեմիական մրցանակաբաշխություն
48-րդ Ոսկե Գլոբուս մրցանակաբաշխություն
  • Ոսկե Գլոբուս դրամայում լավագույն դերասանուհու համար — Քեթի Բեյթս
Ամերիկյան ֆիլմի ինստիտուտ․
  • ԱՖԻ-ի 100 տարիներ․․․ 100 սարսուռներ (առաջադրված)[15]
  • ԱՖԻ-ի 100 տարիներ․․․ 100 հերոսներ և չարագործներ — Էննի Ուիլքս (չարագործ համար 17)
  • ԱՖԻ-ի 100 տարիներ․․․ 100 ֆիլմի մեջբերումներ — «Ես ձեր համար առաջին երկրպագուն եմ» (առաջադրված)[16]

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 http://www.imdb.com/title/tt0100157/
  2. Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 http://bbfc.co.uk/releases/misery-1970-2
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 http://stopklatka.pl/film/misery
  5. 5,0 5,1 http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=6432.html
  6. http://www.filmaffinity.com/es/film626037.html
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 http://www.imdb.com/title/tt0100157/fullcredits
  8. 8,0 8,1 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  9. «Մրցանակներ Քեթի Բեյթսի համար». Internet Movie Database. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  10. «Սթիվեն Քինգի լավագույն և վատագույն ֆիլմերը – MSN Movies News». Movies.msn.com. 2012 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 11-ին.
  11. «Bravo-ի 100 ամենասարսափելի ֆիլմերի րոպեներ». listology.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  12. Goldman, William. Which Lie Did I Tell?, p. 37
  13. Goldstein, Patrick (1990 թ․ ապրիլի 29). «Rob Reiner Takes On 'Misery' : The director follows his hit comedy 'When Harry Met Sally . . . ' with a chiller, his second film taken from a Stephen King novel – Page 2 – Los Angeles Times». Articles.latimes.com. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 11-ին.
  14. Стивен Кинг.ру — Սթիվեն Քինգ - Միզերի (Misery, 1990)
  15. «ԱՖԻ-ի 100 տարիներ․․․ 100 սարսուռների անվանակարգեր» (PDF). Ամերիկյան ֆիլմի ինստիտուտ. 2002. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 6-ին.
  16. «ԱՖԻ-ի 100 տարիներ․․․ 100 ֆիլմի մեջբերումների անվանակարգեր» (PDF). Ամերիկյան ֆիլմի ինստիտուտ. 2005. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 6-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միզերի (ֆիլմ)» հոդվածին։