Մելիք Մելիքյան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մելիքյան (այլ կիրառումներ)

Մելիքյան Մելիք Գալուստի («Դեդուշկա»),(հոկտեմբերի 10 (22), 1868, Բանանց, Դաշկեսանի շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ - սեպտեմբերի 18, 1918(1918-09-18), Բաքու, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն), հայ բոլշևիկ հեղափոխական, հրապարակախոս, ԽՄԿԿ անդամ (1898)։

Մելիք Մելիքյան
Ծնվել է	հոկտեմբերի 10 (22), 1868
Ծննդավայր	Բանանց, Դաշկեսանի շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ
Մահացել է	սեպտեմբերի 18, 1918(1918-09-18) (49 տարեկան)
Մահվան վայր	Բաքու, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություն	հեղափոխական
Կուսակցություն	Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն

Գործունեություն

1886 թվականից որպես բանվոր աշխատել է նախ Բաքվում, ապա Թիֆլիսում և վաղ հասակից ներգրավվել հեղափոխական շարժման մեջ։ 1898 թվականին մի քանի համակիր հեղափոխականների հետ, Թիֆլիսում ստեղծել է հայ բանվորների առաջին մարքսիստական խումբը։ Եղել է ՌՍԴԲԿ Թիֆլիսի կազմակերպության ղեկավար աշխատողներից, ակտիվ մասնակցություն է ունեցել տեղի բանվորական գործադուլներին, 1901 թվականի մայիսմեկյան ցույցին, հանդես է եկել որպես լենինյան «Իսկրա»-ի գործակալ։ 1901 թվականին Լ. Կրասինի, Բոգդան Կնունյանցի, Նիկոլայ Կեցխովելու հետ միասին եղել է ՌՍԴԲԿ Բաքվի կոմիտեի հիմնադիր անդամներից, 1902 թվականին՝ Ստեփան Շահումյանի, Բոգդան Կնունյանցի, Արշակ Զուրաբյանի և ուրիշների հետ Թիֆլիսում «Հայ սոցիալ-դեմոկրատների միության» կազմակերպիչներից։ Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել Բաքվի ընդհատակյա «Նինա» տպարանի ստեղծմանն ու 1903 թվականի համընդհանուր գործադուլի կազմակերպմանը։

ՌՍԴԲԿ II համագումարից հետո, անվերապահորեն ձևավորելով բոլշևկյան կողմորոշվածություն, ծավալել է հեղափոխական գործունեություն։ ՌՍԴԲԿ Կովկասյան միութենական կոմիտեի հանձնարարությամբ ղեկավար մասնակցություն է ունեցել բոլշևիկյան կազմավորումների հիմնմանը Գանձակում, Հաղպատում, Ալավերդիում և այլուր։ Լայնամասշտաբ գործունեություն է ծավալել ռուսական առաջին հեղափոխության տարիներին, եղել Ալավերդու բանվորների 1905 թվականի նոյեմբերյան և 1906 թվականի օգոստոսյան գործադուլների կազմակերպիչներից։ Ակտիվորեն մասնակցել է հայալեզու բոլշևիկյան պրոպագանդիստական մամուլի ստեղծմանը, թղթակցել «Կայծ», «Նոր խոսք», «Օրեր» և այլ թերթերի։ Հեղափոխության հետագա շրջափուլերում կազմակերպական ու պրոպագանդիստական գործունեություն է ծավալել Բաքվում, Թիֆլիսում, Ղափանում և Լոռիում, իսկ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ՝ լենինի անունից կատարել է ագիտացիոն աշխատանքներ՝ բնակչության շրջանում մարքսիզմ-լենինիզմ քարոզելով։

Հեղափոխական գործունեության համար բազմիցս բանտարկվել է ցարական իշխանությունների կողմից։ Հոկտեմբերյան հեղափոխության ժամանակաշրջանում եղել է Բաքվի բոլշևիկյան կազմակերպության ակտիվ աշխատողներից։ Հանդես է եկել Բաքվի կոմունայի ստեղծման օգտին, ընտրվել Բաքվի խորհրդի պատգամավոր և Բալախանիի կուսշրջկոմի անդամ, կազմակերպել է բանվորական մարտական դրուժինաներ, հանդես եկել զեկուցումներով, հանդես եկել այլ կուսակցությունների դեմ։ Սպանվել է թուրք-մուսավաթական խմբավորումների ձեռքով։

Հանդես է եկել նաև որպես բանվոր-գրող, արձակագիր և հրապարակել բազմաթիվ հոդվածներ ու պատմվածքներ, որոնց գլխավոր հերոսը բանվորն է։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 389)։