Մելինա Մերկուրի (հուն․՝ Μελίνα Μερκούρη, հոկտեմբերի 18, 1920(1920-10-18)[1][2][3][…], Աթենք, Հունաստանի թագավորություն[4] - մարտի 6, 1994(1994-03-06)[1][5][6][…], Վերին Իսթ Սայդ, ԱՄՆ[7]), հույն դերասանուհի, երգչուհի և քաղաքական գործիչ, Հունաստանի խորհրդարանի անդամ։ Առաջին կինը, որ դարձել է Հունաստանի մշակույթի նախարար (1981-1989, 1993-1994)։

Մելինա Մերկուրի
հուն․՝ Μελίνα Μερκούρη
Ծնվել էհոկտեմբերի 18, 1920(1920-10-18)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱթենք, Հունաստանի թագավորություն[4]
Մահացել էմարտի 6, 1994(1994-03-06)[1][5][6][…] (73 տարեկան)
Մահվան վայրՎերին Իսթ Սայդ, ԱՄՆ[7]
ԳերեզմանԱթենքի առաջին գերեզմանատուն
ԿրթությունՀունաստանի ազգային թատրոնի դրամատիկական դպրոց
Քաղաքացիություն Հունաստանի թագավորություն,  Հունական Երկրորդ Հանրապետություն, Hellenic State և  Հունաստան
Մասնագիտությունդերասանուհի, երգչուհի, քաղաքական գործիչ, գրող, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի
Ակտիվ շրջան1955-1978
Ծնողներհայր՝ Ստամատիս Մերկուրի, մայր՝ Eirini Lappa?
Ամուսին(ներ)Ժուլ Դասեն և Panagis Sp Charokopos?
Պարգևներ և մրցանակներ
IMDbID 0580479
Մելինա Մերկուրի՝ Վիքիպահեստ

Կենսագրություն խմբագրել

Մարիա Ամալյա Մերկուրին (հուն․՝ Μαρία Αμαλία Μερκούρη) ծնվել է 1920 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Աթենքում։ Նրա պապը՝ Սպիրիդոն Մերկուրիսը, մի քանի տասնամյակների ընթացքում եղել է Աթենքի քաղաքապետը, հայրը՝ Ստամատիս Մերկուրիսը, եղել է անվանի քաղաքական գործիչ և Հունաստանի խորհրդարանի անդամ, իսկ հորեղբայրը՝ Գեորգիոս Մերկուրիսը, Հունաստանի Ազգային սոցիալիստական կուսակցության առաջնորդ։ Ծնողների ամուսնալուծությունից հետո ապագա դերասանուհին ապրել է մոր հետ։ Նրա կրտսեր եղբայրը՝ Սպիրոս Մերկուրիսը, զբաղեցրել է իրենց համատեղ մշակութային նախագծերը, իսկ հետագայում ընդգրկվել է Միլենա Մերկուրիի հիմնադրամի ղեկավար մարմնի կազմում[8]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Միլենա Մերկուրին ամուսնացել է Պանոս Խարոկոպոսի հետ, որ Աթենքի ազդեցիկ բնակիչների որդի էր։ Նրանց հարստության ու հասարակական դիրքի շնորհիվ նրանք կարողացել են դիմանալ պատերազմի ժամանակ նացիստների կողմից Հունաստանի օկուպացմանը։ Թեև իրականում ամուսնությունը կեղծ էր, սակայն տևել է ավելի քան քսան տարի։

Միլենա Մերկուրիի առաջին հունական ֆիլմի՝ «Հույն Զորբան» ֆիլմի ռեժիսոր Միխալիս Կակոյանիսի կողմից նկարահանված «Ստելլա» կինոնկարի շնորհիվ դերասանուհին Կաննի կինոփառատոնում ներկայացվել է Ոսկե արմավենու ճյուղի։ Այնտեղ էլ նա հանդիպել է ռեժիսոր Ժյուլ Դասենին, որ դարձել է նրա կյանքի ամենամեծ սերը։

1960 թվականին Միլենա Մերկուրին իր ամուսնու (այդ ժամանակ՝ քաղաքացիական)՝ Ժյուլ Դասենի կողմից նկարահանված «Երբեք կիրակի օրը» ֆիլմում դերակատարման համար ներկայացվել է «Օսկարի»։ Մրցանակը նա չի ստացել, սակայն դրա շնորհիվ արժանացել է համաշխարհային ճանաչման և դերեր ստացել այնպիսի ֆիլմերում, ինչպիսիք են Ժյուլ Դասենի «Փեդրա» և «Դաշույն տոպկապի», ինչպես նաև «Գեյլի, Գեյլի» կինոնկարները։ 1970-ական թվականների վերջին Միլենա Մերկուրին թողել է կինոն՝ 1978 թվականին վերջին անգամ նկարահանվելով իր ամուսնու «Երազանք կրքի մասին» ֆիլմում, որում նրա հետ միասին նկարահանվել է սկսնակ դերասանուհի Էլեն Բյորստինը։ 1971 թվականին Միլենա Մերկուրին գրել է «Ես ծնվել եմ հույն» ինքնակենսագրությունը։

Մելինա Մերկուրիի առաջին երգը՝ «Hartino to Fengaraki», օգտագործվել է Թենեսի Ուիլյամսի «Տրամվայ «Ցանկություն» պիեսի հունական բեմադրության համար։ Նրա մյուս երգերը, որոնցից են՝ «Athene ma Ville» և «Melinaki», մեծ ժողովրդականություն էին վայելում Ֆրանսիայում։

 
Մելինա Մերկուրին 1985 թվականին

Հունաստանում սև գնդապետների բռնապետության տարիներին (1964-1974) Մելինա Մերկուրին ապրել է Ֆրանսիայում և ակտիվորեն հանդես է եկել նրանց խմբավորման դեմ, ինչի պատճառով Ջենովայում մահափորձ է կատարվել Մերկուրիի վրա։ Երբ գնդապետ Ստիլիանոս Պատտակոսը զրկել է նրան Հունաստանի քաղաքացիությունից, Մերկուրին ասել է. «Ես ծնվել եմ հույն և կմեռնեմ հույն։ Իսկ պարոն Պատտակոսը ծնվել է ֆաշիստ և կմեռնի ֆաշիստ»։

Ֆրանսիայում ապրելու տարիներին Մելինա Մերկուրին ձայնագրել է մեկ հունարեն ու երեք ֆրանսերեն երգեր, որոնք նույնպես մեծ ժողովրդականություն են վայելել։ Ունենալով խռպոտ ու ոչ սովորական ձայն՝ Մելինա Մերկուրին դարձել է հունական հայտնի երգերի հիանալի կատարող։

Հունաստանում բռնապետության վերացումից հետո Մելինա Մերկուրին վերադարձել է հայրենիք, որտեղ մասնակցել է Համահունական սոցիալիստական շարժում կուսակցության հիմնադրմանը, որի կողմից էլ դարձել է խորհրդարանի անդամ։ 1981 թվականին նա դարձել է առաջին կինը, որ զբաղեցրել է Հունաստանի մշակույթի նախարարի պաշտոնը։ Նախարարությունը նա գլխավորել է 1981-1989 և 1993-1994 թվականներին։ Լինելով մշակույթի նախարար՝ Մելինա Մերկուրին աջակցել է Դելֆյան միջազգային խաղերի կազմակերպմանը։

Մելինա Մերկուրին մահացել է 1994 թվականի մարտի 6-ին՝ Նյու Յորքի հիվանդանոցներից մեկում՝ թոքերի քաղցկեղից։ Թաղված է Հունաստանի մայրաքաղաքի Առաջին աթենական գերեզմանատանը։

Մրցանակներ խմբագրել

Ֆիլմագրություն (ոչ լրիվ) խմբագրել

  • Ստելլա (1955) - Ստելլա
  • Նա, ով պիտի մահանա (1957) - Կատերինա
  • Օրենք (1959) - դոննա Լուկրեցիա
  • Երբեք կիրակի օրը (1960) - Այլիա
  • Վերջին դատաստան (1961) - օտարուհի
  • Փեդրա (1962) - Փեդրա
  • Հաղթողները (1963) - Մագդա
  • Դաշույն տոպկապի (1964) - Էլիզաբեթ Լիպ
  • Մեխանիկական դաշնամուր (1965) - Ջենի
  • Գեյլի, Գեյլի (1969) - Լիլ
  • Խոստում լուսաբացին (1970) - Նինա Կասյու
  • Մեկ անգամը քիչ է (1975) - Կառլա
  • Երազանք կրքի մասին (1978) - Մայա/Մեդեա

Տեսանյութեր խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000
  4. 4,0 4,1 4,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/375774/Melina-Mercouri
  5. 5,0 5,1 5,2 Internet Broadway Database — 2000.
  6. 6,0 6,1 6,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  7. 7,0 7,1 7,2 The New York Times / J. KahnManhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1851. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  8. «Spyros Mercouris». // productivityofculture.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 26-ին.(անգլ.)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մելինա Մերկուրի» հոդվածին։