Մաքս Բեքման (գերմ.՝ Max Beckmann), (փետրվարի 27, 1884(1884-02-27)[1][2][3][…], Լայպցիգ, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական ռայխ[4][5] - դեկտեմբերի 27, 1950(1950-12-27)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6][5]), գերմանացի նկարիչ, 20-րդ դարի միջպատերազմյան շրջանի խոշոր վարպետ, դիմանկարիչ։

Մաքս Բեքման
գերմ.՝ Max Beckmann
Ծնվել էփետրվարի 27, 1884(1884-02-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼայպցիգ, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական ռայխ[4][5]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 27, 1950(1950-12-27)[1][2][3][…] (66 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6][5]
Քաղաքացիություն Գերմանիա[7]
ԿրթությունԹագավոր Ալբերտի դպրոց և Weimar Saxon-Grand Ducal Art School?
Մասնագիտություննկարիչ, քանդակագործ, գծագրող, նկարիչ-փորագրող, գրող, համալսարանի դասախոս և նկարազարդող
Ոճէքսպրեսիոնիզմ[8] և Նոր իրեղենություն[8]
Ժանրդիմապատկեր[4][9][10], նատյուրմորտ[4][9][10], նյու[4][9], Անիմալիստիկա[10], Ֆիգուր[10], պատմական գեղանկարչություն[10], interior view?[10], բնանկար[10], դիցաբանական գեղանկարչություն[10], ինքնապատկեր[10] և քրիստոնեական արվեստ[10]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներSelf-Portrait in Tuxedo?, Self-Portrait with Red Scarf?, Departure? և Birds’ Hell?
ԱշակերտներKarl Tratt?
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԲավարիայի գեղարվեստի ակադեմիա, Բեռլինի սեցեսիոն[12] և Գեղարվեստի ակադեմիա
 Max Beckmann Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Գեղանկարչություն է սովորել Վայմարում, ապա տեղափոխվել է Բեռլին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ աշխատել է հոսպիտալում։ Հետաքրքրվել է միստիկայով և թեոսոֆիայով։ Մեծ ճանաչման է հասել Վայմարյան հանրապետության ժամանակաշրջանում։ 1927 թվականին Գերմանական արվեստ անվանակարգում ստացել է Կայսրական պատվավոր մրցանակ և Դյուսելդորֆի ոսկե մեդալ։ 1925 թվականից դասավանդել է Շտեդելի գեղարվեստի ինստիտուտում։ 1933 թվականին նացիստական իշխանության կողմից վտարվում է ինստիտուտից և զրկվում դասավանդման հնարավորությունից։ Բեքմանի մոտ 500 աշխատանք հանվում են Գերմանիայի թանգարաններից՝ ցածրաճաշակ արվեստի (անգլ.՝ Degenerate art) որակավորում ստանալով։ Նկարիչը 1937 թվականին կնոջ հետ տեղափոխվում է Ամստերդամ, սակայն նացիստները այստեղ էլ հանգիստ չեն թողնում նրան. 1944 թվականին նա հազիվ է փախչում նրանց հետապնդումներից՝ ինֆարկտ ստանալով։ 1947 թվականին Բեքմանը կնոջ հետ տեղափոխվում է ԱՄՆ։ Չնայած կարճ ժամանակ է եղել ԱՄՆ-ում, սակայն հասցրել է մեծ ազդեցություն թողնել ամերիկյան արվեստի վրա։

Ստեղծագործություն խմբագրել

1920-ական թվականների նկարչական ոճից Բեքմանը 1930-ական թվականներին անցնում է ողբերգական էքսպրեսիոնիզմի ոճին. նրա արվեստը աղերսներ է դրսևորում Բոսխի, Բրեյգելի, Գրունեվալդի, Ռեմբրանդտի, Պոլ Սեզանի, Վան Գոգի ստեղծագործությունների հետ։

Բեքմանը նկարազարդել է Նոր կտակարանը, Գյոթեի «Ֆաուստը», Ֆ. Դոստոևսկու «Գրառումներ մեռյալ տնից» ստեղծագործությունները։

Ժառանգություն խմբագրել

Մաքս Բեքմանի գեղանկարչական և գրաֆիկական աշխատանքները ցուցադրված են աշխարհի խոշորագույն թանգարաններում՝ Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանում (MoMA), Փարիզի Պոմպիդու կենտրոնում, Լոնդոնի Թեյթում, Էրմիտաժում, նաև Իտալիայում, Իսպանիայում, Նիդեռլանդներում։

Արխիվային հրապարակումներ խմբագրել

  • Aufsätze. München: Bayerische Staatsgemäldesammlungen, Max Beckmann Archiv, 2002
  • Beiträge 2002. München: Bayerische Staatsgemäldesammlungen, Max Beckmann Archiv, 2003
  • Beiträge 2004—2005. München: Max Beckmann Archiv, 2006

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Belting H. Max Beckmann: tradition as a problem in modern art. New York : Timken Publishers, 1989
  • Beckett W. Max Beckmann and the self. Munich; New York: Prestel, 1997
  • Reimertz St. Max Beckmann: Biographie. München: Luchterhand, 2003

Արտաքին հղումներ խմբագրել