Վիքիպեդիա

Մարի Ֆրեդիկսսոն

շվեդ երգչուհի

Մարի Ֆրեդիկսսոն (ամբողջական անունը՝ Գուն-Մարի Ֆրեդրիկսսոն) (շվեդ.՝ Gun-Marie Fredriksson, մայիսի 30, 1958(1958-05-30)[1][2][3], Össjö[3] - դեկտեմբերի 9, 2019(2019-12-09)[4][5][3], Յուրսհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[3]), շվեդ երգչուհի, կոմպոզիտոր, երգահան, դաշնակահար, ավելի շատ հայտնի որպես Roxette (Պեր Գեսլի հետ միասին) փոփ-ռոք խմբի մենակատար։ Մասնակցել է Պեր Գեսլեի և շվեդական Gyllene Tider խմբի մենահամերգների ալբոմի ձայնագրմանը։ Զբաղվում է նաև մենակատարի կարիերայով։ Ներկայումս բնակվում է Ստոկհոլմի Յուրսհոլմ արվարձանում։ Ամուսնացած է Միքայել Բոլյոշի (Mikael Bolyos) հետ, որից ունի երկու երեխա՝ դուստրը Յուսեֆինը (1993) և որդին Օսկարը (1996)[7][8]։

Մարի Ֆրեդիկսսոն
Բնօրինակ անունշվեդ.՝ Marie Fredriksson
Ի ծնե անունշվեդ.՝ Gun-Marie Fredriksson
Ծնվել էմայիսի 30, 1958(1958-05-30)[1][2][3]
Össjö[3]
Երկիր Շվեդիա
Մահացել էդեկտեմբերի 9, 2019(2019-12-09)[4][5][3] (61 տարեկան)
Յուրսհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[3]
Ժանրերփոփ
Մասնագիտություներգչուհի, երգերի հեղինակ, դաշնակահարուհի, ստուդիական երաժիշտ և կոմպոզիտոր
Երգչաձայնսոպրանո
Գործիքներդաշնամուր և վոկալ
ԼեյբլԷՄԻ
ԱնդամակցությունRoxette և Strul?
ԱմուսինMikael Bolyos?[6]
Պարգևներ
Կայքmariefredriksson.se
 Marie Fredriksson Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Երիտասարդություն և կարիերայի սկիզբ խմբագրել

Մարին ծնվել է Էսշյոում (Össjö) և ընտանիքում 5 երեխաներից ամենափոքրն էր[9]։ Հետագայում նրա ընտանիքը տեղափոխվեց Էստրա Յունգբու (Östra Ljungby) փոքրիկ քաղաք։ Մարիի ծնողները աղքատ էին և անընդհատ աշխատում էին՝ հաճախ իրենց կրտսեր դստերը թողնելով միայնակ։ Այդ պահին նա իր մեջ հայտնաբերեց ելույթ ունենալու կիրքը, նա սիրում էր կանգնել հայելու առաջ և իրեն ներկայացնել որպես աստղ։ Քույրերի և հարևանի երեխաների հետ միասին Մարին սկսեց նվագել և երգել։ Մայրը հաճախ խնդրում էր Մարիին ինչ-որ բան կատարել իրենց հյուրերի համար, որոնք հիանում էին նրա ձայնով և երգեցողությամբ, որը հիշեցնում էր Օլիվիա Նյուտոն-Ջոնի ոճը[10][11]։

Դեռևս անչափահաս տարիքում Մարին իր համար հայտնաբերեց այնպիսի արվեստագետների, ինչպիսիք են Ջոնի Միտչելլը, The Beatles- ը և Deep Purple-ը, և այդ ժամանակ էլ նրա հետաքրքրությունը երաժշտության նկատմամբ ավելի մեծացավ։ 17 տարեկանում նա ընդունվեց երաժշտական ուսումնարան և այնտեղ ելույթ ունեցավ տեղական թատրոնում[12]։ Սակայն դերասանական արվեստից նա շուտ հոգնեց։ Մարին հաստատ որոշեց, որ ինքը կդառնա երգչուհի. «Ես ուզում եմ երգչուհի դառնալ։ Ես երգչուհի եմ»[13]։

Թատերական ներկայացումներին մասնակցելը օգնեց նրան, և շուտով նա տեղափոխվեց Հալմստադ, որտեղ սկսեց ելույթ ունենալ քաղաքային բեմերում։ Իր ընկեր Ստեֆանի հետ միասին կազմակերպեց Strul խումբը, որը ելույթներ էր ունենում Հալմստադի ակումբներում և նույնիսկ սինգլ ձայնագրեց։ Դրանից հետո խումբը կազմալուծվեց, և Մարիին և նրա նոր ընկերը՝ Մարտին Շտերնհյուսվուդը (Martin Sternhuvsvud) սկսեցին հանդես գալ որպես MaMas Barn: Նրանք միասին ձայնագրեցին լիամետրաժ ալբոմ՝ Barn Som Barn: Ձայնասկավառակի թողարկումից հետո շվեդական հանրաճանաչ Gyllene Tider խմբի վոկալիստ Պեր Գեսլն առաջարկեց, որ Մարին օգտագործի իր ակուստիկ ստուդիան աշխատելու համար, և այդպես էլ նրանք ընկերներ դարձան։ Պերը հավատում էր, որ Մարին չափազանց տաղանդավոր է և չի կարող թաքնվել փոքրիկ խմբերի սինթեզատորի հետևում, որոնք հանդես էին գալիս պանդոկներում և նրան հրավիրում է հանդիպման ազդեցիկ և հայտնի շվեդ պրոդյուսեր Լասս Լինդբոմի (Lasse Lindbom) հետ, որը տպավորվել էր երգչի ձայնով և նրան առաջարկել պայմանագիր կնքել[14]։ Մարիի ընտանիքը նրան չի աջակցում, բացառությամբ քույրերի Ուլլա-Բրիթտի և Թինայի։ Մարիի մայրը հավատում էր, որ իր դուստրը պետք է կրթություն ստանա և լուրջ աշխատանք ունենա, որ երաժշտությունը, անշուշտ, նրան կհասցնի թմրանյութերի և ձախողումների։ Քույրերի և Պերի աջակցությամբ Մարին որոշեց ստորագրել առաջարկվող պայմանագիրը և սկսեց աշխատել որպես բեկ-վոկալիստ[15]։

Լասս Լինդբոմն առաջարկեց, որ Մարին իր հետ դուետ երգի և ձայնագրի «Så nära nu» երգը, որից հետո Մարին կարող է դառնալ իր «The Lasse Lindbom Band» նախագծի անդամ։ Պեր Գեսլը երգչուհուն հորդորեց սկսել մենահամերգային կարիերան, նա երկար տատանվեց, բայց վերջում ձայնագրեց իր առաջին մենահամերգը`«Het vind», որի պրոդյուսերը դարձավ Լինդբոմը[16]։

Ännu doftar kärlek-ը դարձավ առաջին սինգլը և մեծ հաջողությունների հասավ ռադիոյում[17]։ Ալբոմը ստացավ շատ տարբեր գնահատականներ։ Մի թերթ գրել էր. «Սա լավագույնն է, ինչ կարող ես դու անել, Մարի»։ Երգչուհին ճնշված էր և հայտարարեց, որ այդ թերթի հոդվածը նրա համար հավասար էր «սիրտը դանակ խրելուն»։ Նա շրջագայեց Լասս Լինդբոմի խմբի հետ, քանի որ ինքն իրեն այնքան էլ վստահ չէր զգում մենահամերգներ տալու համար։ Լասսեն, Մարին, Պեր Գեսելն և Մատսի Պերսոնը կազմակերպեցին նոր խումբ և այն անվանեցին «Սպոննանդե Օստար» («Անհանգիստ պանիրներ»), որը մի քանի ամիս շարունակ ելույթներ էր ունենում տարբեր ակումբներում։ Նույն թվականին Մարին և Լասեն ուղևորվեցին Կանարյան կղզիներ՝ երկրորդ մենակատար Մարիի համար երգեր գրելու նպատակով։ Շուտով նրանք վերադարձան Շվեդիա ձայնագրված ստեղծագործությունները կատարելու համար[8].:

Ալբոմը թողարկվում է 1986 թվականին՝ «Den Sjunde Vågen» («Իններորդ ալիք») անվամբ, սինգլներն են դառնում Den bästa dagen-ը և Silver i din-ը։ Ալբոմը շատ լավ արձագանքներ է ստանում քննադատներից, և Մարին որոշում է ինքնուրույն շրջագայության մեկնել որպես մենակատար[7]։

Երկար տարիներ Պերն ու Մարին խոսում էին միասին աշխատանքներ սկսելու մասին։ Մարին բեկ-վոկալներ էր կատարում Պերի Gyllene Tider խմբի շատ երգերում, նրանք միասին աշխատեցին Spännande Ostar-ում և այլ նախագծերում, ներառյալ Gyllene Tider-ը ԱՄՆ-ում անգլալեզու ալբոմ թողարկելու փորձը։ Ֆրեդրիկսոնի կարիերան Շվեդիայում անցավ վերելքով, մինչդեռ նախկին մանկական խմբի վոկալիստ Պերի մենակատարի կարիերան անկում էր ապրում։ Ընկերներն ու գործընկերները նախազգուշացրել էին նրան, որ չաշխատի Գեսլի հետ։ Իսկ նա նպատակադրվել էր դուետ ստեղծել, անգլերեն լեզվով երգել և փորձել հաջողության հասնել Եվրոպայում։ Այդ ժամանակ շվեդ երաժիշտների շրջանում ընդունված չէր երգել անգլերենով, և այդ ձեռնարկը կարող էր ձախողել Մարիի հաջող կարիերան, բայց նա գնաց ռիսկի, որը հետագայում ամբողջությամբ արդարացվեց[16]։

1986 թվականին նա միավորվեց Պերսի հետ ստեղծելով Roxette անունով դուետ, իսկ Gyllene Tider անունն օգտագործվեց ԱՄՆ-ում The Heartland Café ալբոմը թողարկելու համար։ Նրանց առաջին սինգլը «Neverending Love»-ը հայտնի դարձավ Շվեդիայում, իսկ Roxette-ի «Pearls of Passion » դեբյուտային ալբոմը շունչ տվեց Գեսլիի մարող կարիերային և հետագայում հաստատեց Մարիին՝ որպես լուրջ կատարող[16]։

Նոր նախագիծը շատ հաջողված էր Շվեդիայում։ Այնուամենայնիվ, Մարին չցանկացավ կորցնել իր երկրպագուներին և Roxette-ի հետ Rock Runt Riket շրջագայությունից անմիջապես հետո, նա որոշեց նոր մենակատարային ալբոմ ձայնագրել։ Այս անգամ նրան այդ աշխատանքներում օգնեց բազմաթիվ երգերի պրոդյուսեր և հեղինակ Լասե Լինդբոմը։ Աշխատանքը կատարվեց երկու փուլով` 1987 թվականի մայիս և սեպտեմբեր ամիսներին։ Երրորդ մենակատար «Efter Stormen»-ը նույնիսկ ավելի հանրաճանաչ դարձավ, քան նախորդ երկուսը։ Ձայնասկավառակի թողարկմանը հաջորդեց Շվեդիայում գովազդային շրջագայությունը, բայց այս անգամ կոմպոզիցիաները հնչեցին ավելի ակուստիկ տարբերակով, քան նախկինում՝ դրանով իսկ ստեղծելով նոր մթնոլորտ ներկայացման համար[18]։

1989 թվականի փետրվարին Մարին ձայնագրեց «Sparvöga» երգը շվեդական մի հեռուստասերիալի համար։ Այս կոմպոզիցիայի գովազդային վերնագրի թեման, դարձավ նրա ամենասիրելի և ամենահայտնի երգերից մեկը։ Այդ ժամանակից ի վեր Մարին դարձավ Շվեդիայի ամենահանրաճանաչ երգչուհիներից մեկը[19]։

Համաշխարհային հաջողություն Roxette-ի հետ խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Roxette

1988 թվականին Roxette-ը վերադարձավ ստուդիա և ձայնագրեց երկրորդ ալբոմը՝ «Look Sharp!», որի հետ դուետը կրկին մտավ տեղական չարտերի մեջ։ Այնուամենայնիվ, նույն տարում խումբն անսպասելիորեն հայտնվեց ԱՄՆ-ի թիվ 1 հիթում՝ «The Look»: Գրեթե մեկ գիշերվա ընթացքում Ֆրեդրիկսոնը և Գեսլը դարձան աշխարհահռչակ մարդիկ՝ շրջագայելով մոլորակի վրա, վաճառելով միլիոնավոր ալբոմներ և ստանալով տարբեր մրցանակներ։ «Look Sharp!» Ալբոմը դարձավ շատ հանրաճանաչ, դրանից երկու սինգլ զբաղեցրին ամերիկյան չարտերի առաջին հորիզոնականը[7]։

1990 թվականին «Touchstone Pictures» կինոընկերությունը առաջարկեց Պերին երգ գրել «Գեղեցկուհի» ֆիլմի համար։ Այդ ժամանակ երաժիշտները զբաղված էին հերթական ալբոմի վրա աշխատանքներով, և Per-ը պարզապես փոխեց իր ամանորյա երգերից մեկի խոսքերը և այն անվանեց «It Must Been Love»: Երգը հնչեց ֆիլմում, դարձավ թիվ 1-ը ԱՄՆ-ում և մինչ օրս հանդիսանում է Roxette-ի ամենահայտնի երգերից մեկը[16]։

1991 թվականին թողարկվեց «Joyride» ալբոմը, խումբը հնարավորություն ունեցավ ստեղծել ևս մեկ № 1 հիթ։ Ալբոմի թողարկմանը հաջորդեց երկարատև շրջագայություն «Join the Joyride» տուրը, որի ընթացքում 1991-1992 թվականներին նրանք այցելեցին ավելի քան 100 քաղաքներ[20]։

Պեր Գեսլի հետ Roxette կազմում ակտիվ աշխատանքի տարիներին Մարին ժամանակ էր գտնում ինչպես իր անձնական կյանքի, այնպես էլ մեներգային ալբոմների վրա աշխատելու համար։ 1992 թվականին նա ձայնագրեց «Den ständiga resan» սկավառակը։ Այս աշխատանքը դարձավ նրա երաժշտական ինքնանկարը և գրվեց որպես օրագիր, որը պարունակում էր շատ անձնական երգեր նրա կյանքի, զգացմունքների և հարաբերությունների մասին։ Անսովոր անձնական ալբոմը ազդեց նրա կյանքի դժվարին շրջանի վրա։ «Ալբոմն արտացոլում է չորս կամ հինգ տարի առաջվա իմ կյանքի ժամանակահատվածը», - ասել է Մարին սկավառակի մասին հարցազրույցում։ «Իմ կյանքում տեղի է ունեցել դժոխային լրացուցիչ բարդություններով ճգնաժամ, բայց ուրախ եմ, որ ամեն ինչ հետևում է»։ «Ett enda liv» երգը գրվել է Մարիի մի լավ ընկերուհու մասին, ով ինքնասպան է եղել։ Երգչուհու մայրը հավանություն չի տվել դստեր այս ստեղծագործությանը՝ չհասկանալով, թե ինչու է որոշել կիսել այդպիսի անկեղծ և խորապես անձնական զգացողությունները լայն հասարակության հետ[21]։

Ավստրալիայում անցկացվող «Join the Joyride Tour» համաշխարհային շրջագայության ընթացքում Մարին ընկերացավ խմբի երաժիշտներից Մայքլ Բոյոշի հետ։ Հանդիպումից երեք օր անց նրանք նշանվեցին, իսկ մեկ տարի անց Ֆրեդրիկսոնը հղիացավ։ Հղիության ընթացքում նա մի շարք համերգներ տվեց Շվեդիայում՝ ի պաշտպանություն «Den ständiga Resan» ալբոմի, ինչպես նաև Roxette- ի հետ ելույթ ունեցավ MTV Unplugged-ում։ 1993 թվականի ապրիլի 29-ին ծնվեց նրա դուստրը՝ Ինես Յուսեֆին[22]։

1996 թվականին Մարին Roxette–ի հետ ձայնագրեց իսպաներեն լավագույն բալլադների ալբոմը և իր նոր՝ «I en tid som vår» մենահամերգային ալբոմը։ Նույն թվականին ծնվեց նրա երկրորդ երեխան, որդին՝ Օսկար Մայքլը[11]։ 1998-1999 թվականներին Roxette–ին Իսպանիայում ձայնագրեց «Have a Nice Day» ալբոմը։ 2000 թվականին Ֆրեդիկսսոնը թողարկեց իր լավագույն հիթերի հավաքածուն՝ «Äntligen — Marie Fredrikssons bästa 1984—2000» անվանումով։ Սկավառակի թողարկմանը հաջորդեց շատ հաջող ամառային շրջագայություն Շվեդիայում[23]։ Ստոկհոլմում կայացած համերգը նկարահանվել է տեսաֆիլմով և թողարկվել այդ նույն տարում DVD-ով, ինչպես նաև «Äntligen — Sommarturné» աուդիո CD-ի հետ միասին ստվարաթղթե փաթեթավորմամբ։ Ալբոմը լույս է տեսել ավելի քան 350000 օրինակով։ Սկավառակից թողարկվեց երկու սինգլ՝ Äntligen և Det som var nu[16]:

1998 թվականին մահացավ Մարիի մայրը՝ Ինեսը, բայց միայն շվեդական թերթերը գրեցին այդ իրադարձության մասին, և երգչի շատ երկրպագուներ մի քանի տարի չգիտեին այդ մասին։ Ավելի ուշ, Մարին պատահաբար հարցազրույցում նշել է այս փաստի մասին և ասել, որ մայրը մի քանի տարի տառապում էր Պարկինսոնի հիվանդությամբ և երգչուհին զանգահարում էր մորը գրեթե ամեն օր[24]։

2002 թվականին թողարկվեց «Kärlekens Guld» տուփի տուփը (Սիրո ոսկին) նվերների տուփը (box set): Ձայնի որակը բարելավված հինգ ալբոմներ լրացվեցին նախկինում չթողարկված երգերով, ինչպես նաև նոր բրոշյուրներով և նոր ձևավորմամբ[25]։

Հիվանդություն և վերականգնում խմբագրել

2002 թվականի սեպտեմբերի 11-ին Մարին առավոտյան վազքից հետո վերադառնում է տուն և լոգարանում իրեն վատ է զգում, ուշաթափվում է՝ գլխով հարվածելով լվացարանին։ Մի քանի ժամ անց նրան տեղափոխում են Ստոկհոլմի Karolinska Hospital հիվանդանոց, որտեղ երգչի մոտ ուղեղի ուռուցք է հայտնաբերվում[26]։ Մի քանի շաբաթ անց ուռուցքը հեռացնելու վիրահատությունը հաջող է անցնում։ Մի քանի տարի Մարին գտնվում էր վերականգնման գործընթացում։ Բուժման ընթացքում (բժիշկները ենթադրում էին, որ ուռուցքը կարող է մահացու լինել)[18] նա ստացավ ուղեղի հետ կապված որոշ վնասվածքներ և սահմանափակումներ, կարդալու և հաշվելու հնարավորության և աջ աչքի տեսողության լրիվ կորուստ, մարմնի աջ կողմի շարժողական ակտիվության կորուստ[27]։

Հիվանդության պատճառով երգչուհին չկարողացավ մասնակցել Roxette-ի ծրագրված «The Pop Hits» ձայնագրությանը։ Իր գործընկեր Պեր Գեսլեն ինքն էր կատարում բոլոր երգերը (որոնք գրվել էին հատուկ այս հավաքածուի համար), բայց Մարին իր մեջ ուժ գտավ «Opportunity Nox» միակ սինգլում բեկ-վոկալ շարքի կատարման համար։ The Night of the Proms շարքի բոլոր ծրագրված համերգները, որոնք նախատեսվում էին անցկացնել Բելգիայում և Նիդեռլանդներում 2003 թվականի սկզբին, չեղյալ հայտարարվեցին[7]։

2003 թվականի հունվարի վերջին Շվեդիայի թագավոր Կառլ XVI Գուստավը Մարիին (և Պեր Գեսլեին) շնորհեց Արքայական մեդալ կապույտ ժապավենի վրա։ Այս արարողության ժամանակ Մարին վիրահատությունից հետո առաջին անգամ հայտնվեց հանրության շրջանում[28]։

Վիրահատությունից վեց ամիս անց, վերականգնման ընթացքում, նա մասնակցեց Պեր Գեսլի «Mazarin» սոլո ալբոմի ձայնագրմանը (2003)։ Մարին ձայնագրում էր բեկ-վոկալների շարքը «På promenad genom stan» երգի համար (Զբոսնելով քաղաքում) երգի համար Vinden ստուդիայում, Յուրսհոլմի իր սեփական տանը։ Այնտեղից նյութը ուղարկվեց ՀալմստադՊերին, որտեղ համադրվեց պատրաստի կոմպոզիցիայի հետ[29]։

Հենց այդ ժամանակ էլ սկսվեց աշխատանքը Մարիի մենահամերգային ալբոմի վրա և նա առաջին անգամ որոշեց երգերը կատարել և ձայնագրել անգլերենով։ Սկավառակը կոչվում է «The Change» (Փոփոխություն)։ «2:nd Chance» սինգլն առաջին անգամ կատարվեց շվեդական հիթ-շքերթներում, իսկ թողարկումից մեկ տարի անց՝ 2004 թվականի նոյեմբերի 26-ին, ըստ IFPI-ի, ալբոմը դարձավ «ոսկե» (20,000 օրինակ վաճառվեց Շվեդիայում)։ Ձայնասկավառակի թողարկման կապակցությամբ Մարին և նրա ամուսինը` Մայք Բոյոշը հայտարարեցին, որ ստեղծվում է նոր ձայնագրման ստուդիա, MaryJane Music, որտեղ, ըստ պաշտոնական կայքի, ձայնագրվելու են երգչուհու բոլոր մենահամերգների ալբոմները։ Կայքում ասվում է նաև, որ երաժիշտների ստեղծագործություններում «էվոլյուցիա» է տեղի ունեցել, այնպես որ չեն բացառվում ստուդիայում Մարիի և Մայքի ընկերների որոշ երաժշտական նախագծերի թողարկումները[30]։

Վերադարձ խմբագրել

2006 թվականի փետրվարին Մարին վերադարձավ նոր` «Min bäste vän» ալբոմով («Իմ լավագույն ընկերը»), որտեղ նա ձայնագրեց իր մանկության սիրված երգերի տարբերակները։ Լույս տեսան միայն երկու սինգլ, «Sommaräng» (հեղինակ Իոն Հոլմ) և «Ingen kommer undan politiken» (միայն սինգլ)[19]։

Մինչ Մարին քիմիաթերապիա էր անցնում, նա վերստին բացահայտեց նկարելու հանդեպ իր կիրքը։ Քանի որ նա չէր կարող ոչ կարդալ, ոչ էլ գրել, նկարչությունը դարձավ միակ բանը, որով նա կարող էր զբաղվել, ինչն էլ նա իրականում արեց ամբողջ կրքով[31]։ Նրա նախորդ բոլոր գրաֆիկական աշխատանքները երբեք տնից դուրս չէին բերվել, բայց հոկտեմբերի 21-ից 30-ը «After The Change» «Փոփոխությունից հետո» ցուցահանդեսում, այցելուների համար ցուցադրվեցին նրա 24 փայտածխով նկարները Doktor Glas в Kungsträdgården պատկերասրահում։ Ավելի ուշ լույս տեսավ համանուն գիրքը, բոլոր 24 վերարտադրություններով։ 2007 թվականի նոյեմբերի 28-ին թողարկվեց Մարիի լավագույն բալլադների «Tid för tystnad» («Լռության ժամանակը») ալբոմ- ժողովածուն։ Ալբոմում կաին երկու նոր երգեր՝ «Ett bord i solen» («Սեղանն արևի տակ») և «Ordet farr farväl»[32]:

2008 թվականի փետրվարի 8-ին Ստոկհոլմի «So Stockholm» պատկերասրահում բացվեց Մարիի ստեղծագործությունների երկրորդ ցուցահանդեսը՝ «Ett bord i solen»: Ցուցահանդեսում վաճառվել է նաև գիրք, որը լույս էր տեսել 300 օրինակ տպաքանակով։ Գրքում կարող եք գտնել Մարիի 6 դիմանկարներ, նրա բոլոր գործերի նկարագրությունները, ինչպես նաև վերնիսաժի 37 նկարների վերարտադրություններ[33]։ Երգչուհին ասում է, որ «արվեստի բոլոր տեսակներից» նա ներկայումս գերադասում է գեղանկարչությունը, ինչպես փայտածխով, այնպես էլ գունամատիտով նկարելը։ Վերնիսաժի բացման հարցազրույցում երգչուհին խոստովանել է, որ 2002 թվականին ուղեղի վիրահատության արդյունքում նա ամբողջովին կորցրել է աջ աչքի տեսողությունը, և այն երբեք չի վերականգնվի[34]։

2008 թվականի կեսերին Մարին ձայնագրեց «Där du andas» (Որտե՞ղ ես դու շնչում) երգը (երգի հեղինակներ՝ Նիկլաս Ստրեմստեդտ և Անդերս Գլենմարկ) շվեդական «Արն-Թագավորություն ճանապարհի վերջում» ֆիլմի համար (Arn - Riket vid vägens slut)[35]: Օգոստոսի 28-ին երգչի կարիերայում առաջին անգամ[36] այս սինգլը կատարվեց Շվեդիայի պաշտոնական հիթ-շքերթում և նվաճեց առաջին տեղը[37]։ Մեկ շաբաթ անց սինգլը իջավ 3-րդ տեղը՝ առաջին տեղը զիջելով Կետի Պերիի «I kissed a girl» սինգլին, իսկ երկրորդը՝ Օլ Սվենսոնին՝ «Feelgood» սինգլին։

2008 թվականի սեպտեմբերի 20-ից հոկտեմբերի 5-ը Գյոթեբորգում անցկացվեց Մարիի նկարների հերթական ցուցահանդեսը[38][39]։ «Lilla Galleriet» պատկերասրահը բաց էր երեքշաբթիից կիրակի, ժամը 12-ից մինչև 16-ը։

2009 թվականի մայիսին Մարին մասնակցեց Փեր Գեսլի երկու համերգներին «Party Crasher tour 2009»-ի շրջանակներում, հայտարարելով բեմ վերադառնալու մասին[40] և շարունակեց համագործակցությունը Պերսի հետ՝ որպես Roxette դուետի պաշտոնապես չբաժանված մաս։

2013 թվականի սեպտեմբերի 25-ին թողարկվեց շվեդերեն լեզվով «Kom vila hos mig» նոր սինգլը «Nu!» ալբոմից։ Միևնույն ժամանակ, Մարին սկսեց աշխատել Roxette «Good Karma» նոր ստուդիական ալբոմի վրա։ Մարին գրում էր նաև ինքնակենսագրություն և պատրաստվում էր առաջիկայում հյուրախաղերով շրջագայության գնալ[41]։

2016 թվականի ապրիլի 18-ին հայտնի դարձավ, որ բժիշկները երգչին խորհուրդ են տվել դադարեցնել համերգային գործունեությունը առողջական նկատառումներից ելնելով։ Երգչուհին հետևեց նրանց խորհուրդներին։ 2016 թվականի ամառվա համար Եվրոպայում նախատեսված 20 համերգներ չեղարկվեցին։

Սոցցանցերում Roxette-ին շնորհակալություն էր հայտնել խմբի երկրպագուներին՝ «30 տարվա հիանալի համագործակցության համար»։ Սակայն դա Մարիի երգեցողության կարիերայի ավարտը չէր, Ստոկհոլմի իր տանը նա ուներ լավ կահավորված ձայնագրման ստուդիա, որտեղ կարող էր վոկալ ձայնագրել Roxette-ի նոր երգերի, կամ մենակատարային ալբոմների համար՝ առանց վնասելու իր առողջությանը։ 2017 թվականի մայիսի 30-ին, իր ծննդյան 59-րդ տարեդարձի օրը, Ֆրեդրիկսսոնը թողարկում է անգլիական նոր սինգլ «Alone Again»: Սա ջազային կոմպոզիցիա էր, որն իրականացվում է Max Schultz-ի և Magnus Lindgren-ի հետ համագործակցությամբ։ Հարցազրույցներից մեկում երգչուհին նշում է, որ վճռական է թողարկել նոր ջազային ալբոմ, և, ամենայն հավանականությամբ, դա կարող է լինել իր առաջին սինգլը[42]։

Քննադատների և երաժիշտների կարծիքները Մարիի մասին խմբագրել

Շատ հայտնի երաժիշտներ իրենց հարցազրույցներում բազմիցս գնահատականներ են տվել Մարիի ստեղծագործությանը, մանավանդ որ նա շարունակում է մնալ Շվեդիայի ամենահայտնի և հաջողակ երգչուհիներից մեկը։

  • ԱԲԲԱ խմբից Ֆրիդան, որը բազմիցս համագործակցել է Մարիի հետ, նշում է նրա գերազանց երաժշտական ճաշակը։ Երկու երգչուհիներն էլ Ջոնի Միտչելլի և Էլլա Ֆիցջերալդի ստեղծագործությունների երկրպագուներ են և դուետով մի քանի երգ են ձայնագրել նշված երաժիշտների ոճով[16][43]։
  • Շվեդ բլյուզ երգչուհի Տոտտա Նեսլունդը, որը մահացել է 2005 թվականին, 2001 թվականին ձայնագրեց «Duetterna» ալբոմը։ Ձայնասկավառակի մեջ ընդգրկված էին Մարիի դուետով կատարված երկու երգեր՝ «Ett minne bättre glömt» և «Sommarens sista servitris», որոնց մասին Տոտտան հարցազրույցներից մեկում խոստովանել է, որ դա եղել է երգերի ձայնագրման առավել «արտասովոր և հետաքրքիր փորձը», ինչպես նաև Մարիին համարում էր «համաշխարհային մակարդակի աստղ»[16][44]։
  • Պեր Գեսլը, ով Մարիի գործընկերն էր Roxette խմբում, իր բազմաթիվ հարցազրույցներում խոստովանել է, որ Մարին «լավագույն ընկեր է, որի մասին կարող ես միայն երազել», չնայած նրան, որ «նրա բնավորությունը ամենաքաղցրը չէ»[45][46]։

Սկավառակագրություն խմբագրել

  • Het vind (1984)
  • Den sjunde vågen (1985)
  • Efter stormen (1987)
  • Den ständiga resan (1992)
  • I en tid som vår (1996)
  • Äntligen — Marie Fredrikssons bästa 1984—2000 (2000)
  • The Change (2004)
  • Min bäste vän (2006)
  • Tid för tystnad (28 ноября 2007)
  • Nu! (2013)

Սինգլներ խմբագրել

  • «Ännu doftar kärlek» (1984)
  • «Het vind» (1984)
  • «Den bästa dagen» (1985)
  • «Silver i din hand» (1986)
  • «Efter stormen» (1987)
  • «Sparvöga» (1989)
  • «Så länge det lyser mittemot» (1992)
  • «Mellan sommar och höst» (1993)
  • «Tro» (1996)
  • «I en tid som vår» (1996)
  • «Ber bara en gång» (1997)
  • «Äntligen» (2000)
  • «Det som var nu» (2000)
  • «2:nd chance» (2004)
  • «All about you» (2005)
  • «A table in the sun» (2005)
  • «Sommaräng» (2006)
  • «Ingen kommer undan politiken» (2006)
  • «Ordet är farväl» (2007)
  • «Ett bord i solen» (2008)
  • «Där du andas» (20 августа 2008) (радио-версия)
  • «Kom vila hos mej» (25 сентября 2013)
  • «Alone Again» (30 мая 2017)

Փաստեր խմբագրել

• «Där du andas» սինգլի առաջին խմբաքանակը թողարկվեց փայլուն ստվարաթղթե ծրարով (կատալոգի համարը` 334 24691, Bonnier Music), բայց ձայնագրող ընկերությունը պարզեց, որ շտրիխ-կոդը սխալ է պարունակում։ Սինգլի թողարկումը դադարեցվեց, բայց 300 օրինակ արդեն պատրաստվել էր։ Սինգլի երկրորդ խմբաքանակը թողարկվեց անփայլ ստվարաթղթե ծրարով և «ճշտված» շտրիխ կոդով։

Համագործակցություն խմբագրել

Մարին նաև որոշ երգերի հեղինակ է, որոնք այլ արվեստագետների կողմից ձայնագրվել և կատարվել են իրենց մենակատարային ալբոմներում։ Դրանցից առավել հայտնիներից են`

  • Anna Book (Annamma) — «Det Finns Mycket Som Man Inte Kanner Till» (L. Lindbom-ի հետ համատեղ)
  • Efva Attling — «Utan Dej» (Efva Attling-ի հետ համատեղ)
  • Jenny Öhlund — «Nar Natten Blir Dag» (L. Larsson-ի հետ համատեղ)
  • Marie Fredriksson (Back Vocal) & Triad — «Ut Ur Skuggan — In I Solen» (L. Lindbom-ի հետ համատեղ)
  • Անանուն կատարող — «Schmetterling» («Sparvöga»)

Մարիի երգերը բազմիցս կատարել են շվեդ շատ արվեստագետներ։

Անվանակարգեր և պարգևներ խմբագրել

Շվեդական Գրեմմի անվանակարգեր`

  • Տարվա փոփ-ռոք երգչուհի 1987 («Efter stormen»)
  • Տարվա լավագույն արտիստ 1988 (Roxette-ի կազմում «Joyride» ալբոմի համար)
  • Տարվա լավագույն արտիստ 1991 (Roxette-ի կազմում «Look Sharp!» ալբոմի համար)
  • Տարվա փոփ-ռոք երգչուհի 1992 («Den ständiga resan»)
  • Տարվա երգերի հեղինակ 1992 («Den ständiga resan»)
  • Տարվա փոփ-ռոք երգչուհի 1996 («I en tid som vår»)

Շվեդական Գրեմմի պարգևներ`

  • Տարվա փոփ-ռոք երգչուհի 1988 («Den flygande holländaren»)
  • Տարվա լավագույն փոփ-խումբ 1991 (Roxette-ի հետ «Joyride» ալբոմի համար )
  • Տարվա կատարող 1992 («Den ständiga resan»)[47]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. ↑ 2,0 2,1 Discogs — 2000.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Sveriges dödbok 1830–2020 (շվեդերեն) — 8 — Sveriges Släktforskarförbund, 2021.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.dr.dk/nyheder/kultur/forsangeren-fra-roxette-er-doed — DR Nyheder, 2019.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Muere la cantante de Roxette, Marie Fredriksson, a los 61 años (իսպ.) — 1903. — ISSN 1136-0143
  6. ↑ http://www.mariefredriksson.se/bio.php
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Официальный сайт Roxette». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Roxette.de >> Biography.
  9. ↑ IMDb: Marie Fredriksson
  10. ↑ Larz Lundgren — «Roxette, The Book», с. 32.
  11. ↑ 11,0 11,1 Weekend с Roxette на MTV-Россия, телепередача, март 1999.
  12. ↑ Larz Lundgren — «Roxette, The Book», с. 51.
  13. ↑ Документальный фильм Roxette — The Making of Joyride (1991)
  14. ↑ Larz Lundgren — «Roxette, The Book», с. 134.
  15. ↑ Журнал Браво, № 3, март 1995 год, с. 8. Статья о приезде Roxette в Россию.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 Robert Thorselius — The look for Roxette, the illustrated worldwide discography & price guide, Premium Publishing, Stockholm, 2002. ISBN 91-971894-8-0. p. 540.
  17. ↑ Официальный сайт Roxette.
  18. ↑ 18,0 18,1 Шведская газета Dagens Nyheter, № 64, 2004 год.
  19. ↑ 19,0 19,1 Буклет к подарочной коробке The RoxBox.
  20. ↑ Буклет к музыкальному альбому Roxette — Tourism (1992).
  21. ↑ Документальный фильм «Den Ständiga Resan», режиссёр Йонас Окерлунд.
  22. ↑ Шведская газета Expressen, #297, 2004 г.
  23. ↑ Aftonbladet nöje: Äntligen är Marie på väg igen.
  24. ↑ Robert Thorselius — The look for Roxette, the illustrated worldwide discography & price guide, Premium Publishing, Stockholm, 2002. ISBN 91-971894-8-0.
  25. ↑ Коробка Мари Фредрикссон «Kärlekens Guld», внешний буклет.
  26. ↑ Шведская газета Aftonbladet 16/09/2002.
  27. ↑ Шведская газета Aftonbladet 24/11/2004.
  28. ↑ Шведская газета Aftonbladet 31/01/2003.
  29. ↑ Буклет к альбому Пера Гессле «Mazarin».
  30. ↑ «MaryJane Music, Official Web Site». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  31. ↑ Буклет к альбому «The Change» (2004).
  32. ↑ TDR: Marie Fredriksson releases ballad compilation Արխիվացված 2008-05-14 Wayback Machine.
  33. ↑ TDR: Ett bord i solen — Marie’s second exhibition Արխիվացված 2008-05-12 Wayback Machine.
  34. ↑ Интервью Мари Фредрикссон в программе «Новостное Утро» (Nyhetsmorgon), TV4 Швеция, 9 февраля 2008.
  35. ↑ Marie sings title song for Swedish movie Արխիվացված 2009-08-02 Wayback Machine.
  36. ↑ TDR: Marie hits #1 Արխիվացված 2008-11-20 Wayback Machine.
  37. ↑ Sveriges TopListan.
  38. ↑ «Выставка картин Мари 20/9 — 5/10/08». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 14-ին.
  39. ↑ TDR: Gothenburg art gallery to show Marie’s work Արխիվացված 2008-09-21 Wayback Machine.
  40. ↑ «Lifenews.com.au» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 9-ին.
  41. ↑ Metro.se — Marie Fredriksson tillbaka med soloskiva på svenska(չաշխատող հղում).
  42. ↑ New jazz song by Marie Fredriksson.
  43. ↑ Frida med Marie Fredriksson — Alla mina basta ar CDS
  44. ↑ Totta Naslund — Duetterna (2001) CD
  45. ↑ Larz Lundgren — «Roxette, The Book», с. 201.
  46. ↑ Шведская газета Dagens Nyheter, #472, июль 2004, с. 17, рубрика Kultur.
  47. ↑ TDR: Marie turns 50, join TDR in celebrating her Արխիվացված 2008-08-20 Wayback Machine.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարի Ֆրեդիկսսոն» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարի_Ֆրեդիկսսոն&oldid=9744327» էջից