Մարիա Լևոնի Օրբելի (ռուս.՝ Мария Леоновна Орбели, դեկտեմբերի 2, 1916(1916-12-02), Պետրոգրադ, Ռուսական կայսրություն - 1949, Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային ֆիզիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու (1946), Լևոն Օրբելու դուստրը։

Մարիա Օրբելի
Ծնվել էդեկտեմբերի 2, 1916(1916-12-02)
Պետրոգրադ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է1949
Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԲոգոսլովսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)V.G. Khlopin Radium Institute?
Գործունեության ոլորտՄիջուկային ֆիզիկա
Ալմա մատերՍանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու
ՀայրԼևոն Օրբելի

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1916 թվականի դեկտեմբերի 2-ին։

1938 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանը, որից հետո աշխատել է գեոֆիզիկական Գլխավոր աստղադիտարանի ակտինոմետրիկական ինստիտուտում՝ որպես կրտսեր գիտաշխատող։ 1939-1949 թվականներին եղել է ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի ռադիումիային ինստիտուտի գիտաշխատող։ 1942-1944 թվականներին եղել է Կազանում, ուր տարհանվել է ինստիտուտը (մյուսներից վաղ է վերադարձել Լենինգրադ, որպեսզի պատրաստվի տեղափոխությանը)[1]։

Աշխատել է Վիտալի Խլոպինի խմբում՝ Պետրժակի լաբորատորիայում, դիսերտացիան պաշտպանելուց հետո դարձել է ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի լաբորատորիայի թղթակից անդամ։

Մահացել է 1949 թվականի օգոստոսի 9-ին ճառագայթային հիվանդությունից[2]։ Թաղվել է Բոգոսլովսկի գերեզմանատանը[3]։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Գիտական հետազոտությունների բնագավառը ֆիզիկայի բաժիններից միջուկային ֆիզիկան է։ Պյոտեր Լուկիրսկիյի ղեկավարությամբ Կոստանդին Պետրժակի հետ ուսումնասիրել է նեյտրոնների գործողությունների արդյունքում ուրանի տրոհման գործընթացը։ Ուսումնասիրել է թորիումի միջուկի ռադիոակտիվ մասնիկների քիմիական բնույթը։

«Ռիտրոն» սպեկտրոմետրի գյուտարարն է (1948 թվական) (Բորիս Ջելեպովի հետ)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Хронология». Радиевый институт. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  2. «Орбели Леон Абгарович (1882-1958)». funeral-spb.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  3. «Орбели Мария Леоновна». Центр генеалогических исследований. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • «Մարիա Օրբելի». Энциклопедия фонда «Хайазг». Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.