Մատիտեղ մանդիկ
| Մատիտեղ մանդիկ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Polygonum cerneum
|
Մատիտեղ մանդիկ (լատին․՝ Polygonum cerneum), մատիտեղազգիների ընտանիքին պատկանող դեղաբույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Հաստ պալարանման կոճղարմատով և եռանիստ ակոսավոր ցողուններով բազմամյա խոտաբույս է, որի բարձրությունը 30-100 սմ է։ Երկար կոթուններով, երկարավուն-նշտարաձև, ստորին տերևները սրածայր են։ Նշտարաձև, նստադիր կամ ցողունագիրկ տերևները մանր են և գտնվում են ցողունի միջին և վերին մասում։ Տերևների ստորին մակերեսը թույլ մազոտ է։ Հասկանման ծաղկաբույլը կազմված է բազմաթիվ խիտ դասավորված, մանր, վարդագույն կամ կարմիր, հնգանդամ ծաղիկներից։ Մուգ կարմիր փոշանոթներով առէջները երկար առէջաթելերի շնորհիվ դուրս են գալիս ծաղկից։ 5 մմ երկարությամբ, եռանիստ ձվաձև փայլուն պտուղը փոքր սերմնիկ է[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Աճում է վերին լեռնային գոտու մերձալպյան և ալպյան մարգագետիններում։ Հանդիպում է Շիրակի, Արագածոտնի, Կոտայքի, Գեղարքունիքի մարզերում։ Մեղրատու բույս է[1]։
Նշանակություն խմբագրել
Բուժական նպատակներով օգտագործում են C, K վիտամիններ, դաբաղանյութեր (մոտ 20 %), օսլա (մոտ 25 %), կարոտին, ֆլավոնոիդներ, օրգանական թթուներ պարունակող արմատները։ Ունի արյունադադար, խորխաբեր, կապող և կազդուրիչ ազդեցություն[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ծատուրյան, Թամարա; Գևորգյան, Մարգարիտա (2014). Պողոսյան, Ա․; Զաքարյան, Ն․ (eds.). Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր. Երևան: Լուսակն. էջ 315. ISBN 9789939834689.