Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Arpine Harutyunyan/Ավազարկղ 3 (այլ կիրառումներ)

Բարձ, անկողնային պարագա՝ նախատեսված պառկած մարդու համար քնի ժամանակ։ Այն պարագծով փակված հարմարանք է՝ հիմնականում քառակուսի կամ ուղղանկյուն լցոնով․ բմբուլ, փետուր, բուրդ, քաշմիր, բամբակ, մետաքս կամ արհեստական նյութից՝ մանրաթել, հոլոֆիբր, սիլիկոնիզացված մանրաթել, վիսկոզա, միկրո մանրաթել։ Բարձը ննջարանի երկրորդ կարևոր պարագան է ներքնակից հետո․ նրա օրթոպեդիկ առանձնահատկությունը և լցանյութի բաղադրությունը ուղղակիորեն ազդում են քնի որակի և առողջության վրա։ Քանի որ քնի հետ ունեցած խնդիրների մեծամասնությունը կապված է շնչառության խանգարման հետ, ուստի այստեղ մեծ է բարձի ճիշտ ընտրության գործոնը և գլուխը կենսաբանորեն ճիշտ դնելու հանգամանքը։ Ուստի քնի հետ կապված խնդիրների մեծամասնությունը կախված է շնչառության խանգարման հետ, այն, որպես կանոն, դիտվում է որպես բարձի ոչ ճիշտ ընտրության հետևանք, երբ գլուխը ֆիզիոլոգիապես ճիշտ դիրքում չի պահվում։ Կան նաև բազմոցի բարձեր, որոնք ծառայում են որպես մարմինը պահելու միջոց նստելու ժամանակ։ Յուրահատուկ ուշադրության են արժանանում դեկորատիվ բարձերը, որոնք պակաս կարևոր դեր չեն խաղում ներքին հարդարման գործում։ Դրանք սովորաբար պատրասված են լինում դեկորատիվ կտորներից՝ յուրահատուկ նախշերով, հաճախ զարդարված ասեղնագործությամբ կամ այնպիսի դեկորատիվ տարրերով, ինչպիսիք են ուլունքները, փեթակները։

Վաղնջական ժամանակներից բարձերը դիտվում են որպես հանգստի և հարմարավետության հոմանիշներ։ Սակայն բարձի դերը մարդկային կյանքում առավել մեծ է․ քնի ընթացքում մեր գլուխն ու վիզը հանգստանում են դրա վրա, ինչի շնորհիվ ունենում ենք հարմարավետություն և առավոտյան դրական ինքնազգացողություն։ Բարձի սխալ ընտրությունը կարող է առողջության խանգարման պատճառ դառնալ․ գլխացավ, ողնաշարի և վզի կորություն և բազում այլ շեղումներ։

C древних времен подушки являются синонимом отдыха и комфорта. Но значение подушки в жизни человека гораздо больше, на ней покоятся наши голова и шея во время сна, от удобного положения которых комфорт и самочувствие по утрам. Неудачный выбор подушки может стать причиной проблем со здоровьем: головной боли, искривления шейного отдела позвоночника и многих других нарушений.

Պատմություն խմբագրել

 
Նախշավոր բարձեր՝ շարված բազմոցի եզրերին
 
Ասեղնագործ բարձ

Բարձի պատմությունը թվագրվում է մ․թ․ա․ 7000 թվականից Հին Միջագետքում՝ ներկայիս Իրաքում։ Այդ ժամանակներում բարձերը պատրաստվում էին քարից, իսկ դրանց կիրառման նպատակը հարմարավետությունը չէր։ Քարե բարձերի գործառույթը եղել է միջատների՝ քնի ժամանակ բերանի, քթի և ականջի մեջ հայտնվելը կանխելը։ Սակայն, հաշվի առնելով այդ ժամանակներում քարի բարձր արժեքը, քարե բարձեր կարող էին իրենց թույլ տալ միայն ունևորները[1]։

Բարձերին հատուկ կարևորություն էր տրվում Հին Եգիպտոսում։ Համարվում էր, որ գլուխը հոգևոր կյանքի կենտրոնն է, և այն հատուկ հոգացության կարիք ունի[2]։ Եգիպտոսում բարձերը ստեղծում էին տարբեր նյութերից, այդ թվում՝ մարմարից, փղոսկրից, կերամիկայից, քարից ու փայտից։ Բարձերն ունեին նաև կրոնական նշանակություն, այնպես որ բարձերի վրա քանդակում էին աստվածների պատկերները, դնում հանգուցյալների գլխի տակ, որպեսզի չար հոգիները չքվեին։

Հնագույն չինական քաղաքակրթությունում բարձերը պատրաստում էին տարբեր նյութերից․ քար, փայտ, հնդկեղեգ, բրոնզ, ճենապակի, նեֆրիտ։ Բարձերը հաճախ զարդարում էին մարդկանց, կենդանիների և բույսերի պատկերներով։ Այդ ժամանակներում Չինաստանում կարծում էին, որ նյութերը, որոնցից պատրաստված էր բարձը, կարող են օգտակար լինել այն օգտագործող մարդկանց համար։ Այսպես՝ նեֆրիտե բարձը նպաստում է ինտելեկտի բարձրացմանը։ Չինացիները կարողանում էին պատրաստել փափուկ բարձեր, սակայն կարծում էին, որ քնի ժամանակ դրանց վրա մարմինը էներգիա է կորցնում։ Միևնույն ժամանակ կոշտ բարձերը նպաստում են առողջության լավացմանը և մտավոր ունակությունների բարձրացմանը[1]։

Հին հռոմեացիները և հույները հրաժարվեցին ավանդական կոպիտ բարձերից և սկսեցին կիրառել կտորը։ Այն լցնում էին այնպիսի փափուկ նյութերով, ինչպիսիք էին բամբակը, թեփը կամ հարդը։ Արդեն այդ ժամանակներում ունևոր հույները օգտագործում էին փետուրով լցված փափուկ բարձեր[1]։

XIX դարում՝ արդյունաբերական հեղափոխության սկզբին, բարձը սովորական իր էր համարվում յուրաքանչուրի տանը։ Այդ ընթացքում բարձերը դարձան առավել հասանելի զանգվածային արտադրության և տեխնոլոգիական առաջընթացի շնորհիվ։ Վիկտորյանական դարաշրջանի ընթացքում Անգլիայում բարձերը վերածվել էին դեկորատիվ տարրերի բազմոցների և աթոռների համար։

Ժամանակակից բարձերը կառուցվում են բազմաբնույթ նյութերից։ Աստառը սովորաբար կազմված է բամբակից կամ պոլիեսթերից, իսկ լցոնի համար կիրառվում են բնական նյութեր․ բամբակ, փետուր, մետաքս կամ ոչխարի բուրդ։ Եթե մարդը ալերգիա ունի փետուրից կամ բրդից, նա կարող է օգտագործել սինթետիկ լցոնով՝ լատեքսով (կաթնահյութ), փրփուրով կամ պոլիեսթերով, բարձեր։

Այսօր գոյություն ունի բարձերի հսկայական տեսականի՝ հելիումային, օրթոպեդիկ, հանգստի և քնի համար բարձեր, դեկորատիվ բարձեր։ Էվոլյուցիայի դեռ չի վերջացել․ տեխնոլոգիայի զարգացմանը զուգընթաց ի հայտ են գալիս նորաձև և նոր նյութերից պարտաստված բարձեր, օրինակ՝ բամբուկե և կաթնային մանրաթելերով[1]։

Տեխնոլոգիաներ և նյութեր խմբագրել

 
Հնագույն եգիպտական բարձ

Բարձերի լցոնման համար պատրաստվող ամենահեշտ նյութը խոտն է կամ հարդը (ծղոտ)։

Ռուսաստանում բարձերի ամենատարածված տեսակը գործվածքային աստառովն է՝ լցված փետուրներով և կարված թելով։ Աստառի արտաքին մասում դրվում է շարժական երես, որը հնարավոր է փոխել և լվանալ։

Բնական լցոնով բարձեր խմբագրել

Ավանդականը բմբուլ-փետուր լցոնն է։ Традиционный наполнитель «пух-перо». Այդպիսի բարձերը լցնում են կարապի, սագի, բադի կամ հավի փետուրներով, սուզահավի բմբուլներով, երբեմն՝ փափուկ փետուրի և բմբուլի խառնուրդով։ Չափազանց փափկամազերը շատ կպչուն չեն, ուստի ստեղծվում են փակ օդի շերտեր՝ ստեղծելով գերազանց ջերմամեկուսացում։ Նմանատիպ բարձերը հրաշալիորեն կլանում և գոլորշիացնում են խոնավությունը, հեշտորեն վերականգնում ծավալը։

Մի քանի տարի օգտագործելուց հետո բարձի մեջ փոշի է լցվում, ինչը առաջացնում է տզեր և գորտնուկներ։ Տզերը կարող են առաջացնել ալերգիաներ։ Կոպիտ ասած՝ բմբուլե բարձի վրա քնող մարդը մշտապես գտնվում է տզերի արտաթորանքի աղբի մեջ։ Այդ պատճառով անհրաժեշտ է բարձերը քանդել և լվանալ։ Գոյություն ունեն նաև բարձերի մաքրման մասնագիտացված սրահներ։

Через несколько лет использования в подушках накапливается пыль, которая привлекает клещей и клопов. Экскременты клещей могут вызывать аллергию. Грубо говоря, человек, спящий на пуховой подушке, постоянно находится в облаке экскрементов клещей. Для этого подушки нужно распарывать и стирать. Также существуют специализированные салоны по чистке подушек.

Если подушка неприятно пахнет, то это может означать, что перо плохо обработано. Из-за высокой гигроскопичности пухо-перьевую подушку необходимо сушить не реже одного раза в год. Некоторые производители рекомендуют стирать свои подушки 3–4 раза в год. Срок службы пухо-перьевой подушки составляет около пяти лет.

Подушки, наполненные овечьей шерстью, могут положительно влиять на здоровье человека. Кроме того, овечья шерсть не слёживается плотно благодаря природной извитости шерстяных волокон, и это обусловливает отличные теплоизолирующие свойства таких изделий. Шерстяные подушки могут оказать благотворный эффект при ревматизме; отрицательная их сторона в том, что наполнитель может сваляться уже через несколько месяцев эксплуатации. Также при плохой обработке наполнителя бывает неприятный запах. Могут вызывать аллергию[3].

Самые недорогие подушки наполнены ватой. Натуральная хлопковая вата, применяемая для подушек должна соответствовать ГОСТу 5679–85 или 1788-86. У этого наполнителя есть недостаток — вата быстро скатывается, и подушка приходит в негодность.

Также в качестве наполнителя для подушек используют лузгу гречихи. Главный эффект получаемый при использовании подушки с гречневой шелухой — это точечный массаж, который благотворно действует на организм. Лузга гречихи хорошо пропускает воздух, отличается высокой прочностью и повторяет контуры тела.

Самый экологически чистый наполнитель для подушки — шелк. Не вытягивает влагу с кожи, не мешает коллагену ночью восстанавливаться. Полезные свойства сохраняются более 10 лет. Без запаха, противостоит паразитам и клещам, показан аллергикам и астматикам.

Размеры и форма подушки խմբագրել

 
Բարձ՝ զբոսաշրջիկների համար

Размеры подушек колеблются в таком диапазоне: длина от 40 до 80 см, ширина от 30 до 50 см. В Европе наиболее распространён формат 70x50 см, в России - 70x70 см. Размер детских подушек, как правило, 40х60 см и они более плоские, чем подушки для взрослых.

Ортопедические подушки имеют полувалик для лучшей поддержки шеи, иногда - выемку для головы.

Ортопедические подушки խմբագրել

Ортопедические подушки предназначены для более комфортного размещения головы и шеи во время сна и отдыха, имеют специальную форму, препятствующую деформации шейного отдела позвоночника в положении лёжа. Рекомендуют для профилактики заболеваний шейного отдела позвоночника. Подушки с ортопедическим эффектом изготавливаются из различных материалов: полиуретановой пены, кокосовой койры, материала Memory Foam, конского волоса и др. Обеспечивают правильное положение шейного отдела позвоночника, умеренное его растяжение в положении лёжа, способствуют расслаблению мышечно-связочного аппарата, исчезновению болей в шейном отделе и голове.

Применяются во время сна и отдыха с лечебной и профилактической целью при остеохондрозе, спондилоартрозе с болевым синдромом и без него, нестабильности, травмах (миозитах, ушибах и растяжениях) шейного отдела позвоночника. Являются обычно двусторонними, что делает возможным их применение у людей разного возраста, роста и массы.

Как часто необходимо менять подушку խմբագրել

Подушки "живут" в среднем от двух до пяти лет, гораздо меньше, чем одеяло, поскольку им приходится выдерживать постоянную нагрузку в виде нашей головы и шеи. Подушка перестает выполнять возложенные на нее функции, как только утрачивает начальную пышность и становится плоской.

Основные признаки, что срок годности вашей подушки истек:

  • цвет наперника изменился, подушка покрылась пятнами, это может означать, что внутри наполнителя идет процесс размножения бактерий
  • вы просыпаетесь от дискомфорта в области шеи, возможно, ваша подушка стала более плоской и перестала поддерживать голову и шею в правильном положении
  • ваши поза и "поведение" во сне изменились, тогда данное изделие вам больше не подходит
  • Просыпаетесь с заложенным носом или ощущением сухости в горле, это может свидетельствовать об аллергической реакции на пылевых клещей, живущих в наполнителе вашей подушки

См. также խմբագրել

Литература խմբագրել

Ссылки խմբագրել

Примечания խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Katerina Bulovska (May 25, 2017). «The Pillow Throughout History». http://www.wallswithstories.com. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն)
  2. «An atypical Ancient Egyptian pillow from Sedment el-Gebel: evidence for migrant worker trading and technology». https://www.sciencedirect.com. April 2006. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն)
  3. Шерстяные подушки могут оказать благотворный эффект при таких заболеваниях, как ревматизм, боли в мышцах и суставах

Категория:Постельные принадлежности