Մակարդախոտ վալանտանման
Մակարդախոտ վալանտանման | |
Մակարդախոտ վալանտանման | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Բոգածաղկավորներ (Gentianales) |
Ընտանիք | Տորոնազգիներ (Rubiaceae) |
Ցեղ | Մակարդախոտ (Galium) |
Տեսակ | Մակարդախոտ վալանտանման (G. valantioides) |
Միջազգային անվանում | |
Galium valantioides |
Մակարդախոտ վալանտանման (լատին․՝ Galium valantioides), տորոնազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
15-35 սմ բարձրությամբ, բազմաթիվ ցողուններով բազմամյա խոտաբույս է։ 20-30 մմ երկարությամբ շեղանկյունաձև տերևները 4-ական օղակներով դասավորված են ցողունի վրա։ Ցողունների գագաթին և եզրային ճյուղերի վրա գտնվող կիսահովանոցները առաջացնում են փուխր հուրանաձև ծաղկաբույլ։ Ծաղիկները սպիտակ են, մանր[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Լոռու (Ձորագետի վերնագավառ) ֆլորիստիկական շրջանում։ Հանդիպում է նաև Նախակովկասում, Դաղստանում, Արևմտյան և Կենտրոնական Անդրկովկասում, Արևելյան Անատոլիայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է վերին լեռնային գոտում` ծովի մակարդակից 1800-2000 մ բարձրությունների վրա, ժայռոտ տեղերում, թփերի մացառուտներում։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայտնի է ընդամենը մեկ պոպուլյացիա։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Կապված գյուղատնտեսական գործունեության ինտենսիվացման պատճառով առաջացող աճելավայրերի պայմանների փոփոխության հետ՝ տեսակին սպառնում է անհետացում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.