Ճիչ (հոլ.՝ De Schreeuw) - հուշահամալիր Ամստերդամի Օստերպարկ պուրակում, նվիրված հոլանդացի կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր և լրագրող Թեոդոր վան Գոգի հիշատակին, ով սպանվեց 2004 թվականի նոյեմբերի 2-ին արմատական իսլամիստ Մուհամմադ Բայերիի կողմից։

Մրցույթին ներկայացրած 150 աշխատանքներից ընտրվել է քանդակագործ Ժերոեն Հենեմանի ստեղծագործած հուշարձանը, որի ժյուրի կազմում էին Վան Գոգի ծնողները։ Այն տեղադրվել է Օստերպարկի պուրակի եզրին՝ Հոլանդիայի մայրաքաղաքի արևելյան մասում գտնվող Լինաուստրատ հանցագործության վայրից ոչ հեռու։ Մի կողմից նրա դեմքը պատկերված է բերանը բացված ճիչով, իսկ մյուս կողմից՝ փակ։ Հուշարձանի բացումը վեց ամսով հետաձգվեց՝ դրա տեղադրման անհրաժեշտ ձևավորության կարգավորումները անելու համար։

Մեծ բացումը տեղի է ունեցել 2007 թվականի մարտի 18-ին՝ Վան Գոգի հայրիկի, երկու քույրերի և ընկերների, ինչպես նաև պաշտոնատար անձանց ներկայությամբ՝ Ամստերդամի բռնակալ Իոբ Քոենի գլխավորությամբ։ Քաղաքապետարանի ներկայացուցիչ Մարտին Վերբենի կարծիքով «Ճիչը» պետք է դառնար Խոսքի ազատության խորհրդանիշ։ Արարողության ընթացքում բազմիցս շեշտվեց խոսքի ազատության թեման, քանի որ Թեոդոր Վան Գոգի մահվան պատճառը նրա աշխատանքում արմատական իսլամի կոշտ քննադատությունն էր։ Միջոցառմանը ներկա մահացած կինոռեժիսորի ընկերներից մեկը՝ դերասան Հանս Թեուենը, կատարեց երգ, որը նույնպես նվիրված էր խոսքի ազատությանը[1]։

2007 թվականի սեպտեմբերի 15-ին հուշարձանը վանդալիզմի զոհ դարձավ։ Հանցագործություններ չեն հայտնաբերվել[2]։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել