Հրեական սփյուռք

Հրեական սփյուռքը (եբր.` גלות) հանդիսանում է աշխարհի ամենահին և ամենաուսումնասիրված սփյուռքերից։ Հրեաների սփռումը այլ երկրներում սկիզբ է առել Ք.ա. VIII դարում^[1]^[2], Իսրայելական թագավորության անկումից հետո, հետագայում շարունակվել 5-րդ դարում Բաբելոնյան կալանքից հետո^[3], ավելացել է հելլինիստական դարաշրջանում, և վերջապես մասսայական բնույթ է ստացել Հռոմեական կայսրության ժամանակ։

Հրեական սփյուռքի գլխավոր առանձնահատկությունը այն է, որ իր պատմության երկար ժամանակաշրջանի ընթացքում հրեաների ճնշող մեծամասնությունը կտրված են եղել իրենց պատմական հայրենիք` Պաղեստինից, որտեղ արաբական նվաճումների տարիներին բնակություն էին հաստատում արաբները և իսլամացվում եր։ Այս կերպ, ի տարբերություն հույների և հայերի, բոլոր հրեաները հստակ ժամանակում դարձան սփյուռքի ներկայացուցիչներ՝ փաստացիորեն կորցնելով ոչ միայն հսկողությունը իրենք հայրենիքի վրա, այլ նաև կապը Պաղեստինի հետ երկար հարյուրամյակների ընթացքում։

Հրեական էթնիկական հիմքը Պաղեստինում վերականգնվեց միայն 20-րդ դարի կեսերին։

Հրեաները Հայաստանում խմբագրել

Տես՝ Հրեաները Հայաստանում

Հրեական բնակչությունը ըստ երկրների խմբագրել

№	Երկիր	Քանակություն		(բնակչության ընդլայնված քանակը)
№	Երկիր	Հիմնական հրեական բնակչությունը	Աղբյուրներ	(բնակչության ընդլայնված քանակը)
1	Իսրայել	6,042,000	^[4]
2	ԱՄՆ	5,425,000	^[5]	6,600,000^[6] ^[7]^[8] մինչ 6,721,680^[9]^[10]^[11]
3	Ֆրանսիա	483,500		600,000^[12]^[13]
4	Կանադա	315,120	^[14]
5	Մեծ Բրիտանիա	263,346	^[15]	350,000
6	Ռուսաստան	205,000		400,000^[16]
7	Արգենտինա	182,300		250,000
8	Գերմանիա	119,000		300,000-400,000
9	Բրազիլիա	107,329	^[17]	200.000
10	Ավստրալիա	97,000	^[18]	100,000^[19]^[20]^[20]
11	Ուկրաինա	71,000		142,276
12	Հարավային Աֆրիկա	70,800		88,688
13	Մեքսիկա	39,400		53,101
14	Բելգիա	30,300		51,821
15	Նիդերլանդներ	30,000		32,814
16	Իտալիա	28,400		30,213
17	Չիլի	20,500		25,375
18	Շվեյցարիա	17,600
19	Թուրքիա	17,600
20	Ուրուգվայ	17,500		30,743
21	Բելառուս	16,500		72,103
22	Շվեդիա	15,000		18,003
23	Իսպանիա	12,000		48,409
24	Վենեսուելա	12,000		20,900
25	Հունգարիա	10,965	^[21]	120,000^[22]^[23]
26	Լատվիա	9,700
27	Ռումինիա	9,700
28	Ավստրիա	9,000
29	Իրան	8,756	^[24]	20,405
30	Ֆինլանդիա	1,500	^[25]
31	Հայաստան	600		1,000