Վիքիպեդիա

Հունաստանի ժողովրդագրություն

(Վերահղված է Հունաստանի բնակչությունից)

Այս հոդվածում ներկայացված է Հունաստանի բնակչության կրթվածության մակարդակի, աղաքաբնակչության, քանակի, կրոնական դավանանքի, ներգաղթի և տվյալներ։

նշանավոր հույներ

Պատմություն

խմբագրել

Հունաստանի բազմազգ բնակչության ձևավորում

խմբագրել

մ.թ.ա. 18-17-րդ դարերում Բալկանյան թերակղզի ներթափանցեցին առաջին հունական ցեղերը՝ աքայացիները և հոնիացիները։ Տեղի բնակչության մի մասը երկրից դուրս քշվեց, իսկ մյուս մասը ձուլվեց երկվորներին։ Հոնիացիները հաստատվեցին միջին Հունաստանում, իսկ աքայացիները՝ Պելոպոնես թերակղզում։ Կրետեի քաղաքակրթության ազդեցությամբ աքայացիների մոտ առաջացան դասակարգեր և պետություն։ Հնագույն քաղաք-պետությունները՝ Պելոսը, Միկենքը և Տիրինթոսը ձևավորվեցին ափամերձ շրջաններում։ Բացի այս երկու ցեղերից, Հունաստանի տարածքում բնակվում էին նաև մեծ քանակությամբ մակեդոնացիներ, ասորիներ, պարսիկներ, փյունիկցիներ և հայեր։ Բնակչության հիմնական զբաղմունքը հողագործությունը և անասնապահությունն էր։ Զարգանում էր նաև արհեստները։ Մ.թ.ա. 15-րդ դարի վերջում աքայացիները գրավեցին Կրետեի ծովապետությունը և աստիճանաբար նրա բնակչությանը ձուլեցին իրենց։ Նրանք կրետացիներից սովորեցին հեռավոր ծովագնացություն, տարբեր արհեստներ և գրի օգտագործում։ Հնագետները Պիլոս քաղաքի պեղումներից հայտնաբերել են կավե սալիկների վրա գրված հարյուրավոր արձանագրություններ։ Գիրն օգտագործում էին պալատական տնտեսության մեջ՝ հաշվում և գրանցում էին բերքի չափը, անասունների քանակը և ստրուկների թիվը։

Բնակչություն

խմբագրել
 
Հունաստանի բնակչությունը 1961 և 2008 թվականներին

Ըստ 2001 թվականի համահունական մարդահամարի, Հունաստանի բնակչությունը կազմում է 10,964,020 մարդ։ 2008 թվականին հունվարին՝ Եվրոստատի կողմից անցկացված մարդահամարի տվյալներով երկրի բնակչությունը կազմում է 11,214,992 մարդ։ 2011 թվականի տվյալներով Հունաստանի բնակչությունը կազմում է 10,816,286 մարդ։

Census Population Change
1971 8,768,372 -
1981 9,739,589 11.1%
1991 10,259,900 5.3%
2001 10,964,020 6.9%
2011 10,816,286 -0.88%

Բնակչությունը ըստ տարածաշրջանների

խմբագրել

Հունաստանի Հանրապետությունը դիվանագիտորեն բաժանված է 9 խոշոր տարածաշրջանների։ Տարածաշրջանների բնակչությունը տրված է ըստ 2011 թվականին Հունաստանում անցկացված մարդահամարի.

Տարածաշրջան բնակչություն
Էգեյան կղզիներ 508,807
Կենտրոնական Հունաստան 4,591,568
Կրետե 601,131
Էպիրուս 353,820
Իոնյան կղզիներ 212,984
Հունական Մակեդոնիա 2,424,765
Պելոպոնես 1,155,019
Թեսալիա 753,888
Արևմտյան Թրակիա 362,038
Ընդհանուր 10,964,020

Տարիքային կազմ

խմբագրել

Հունաստանը լինելով ծերացող Եվրոպայի անբաժանելի մաս՝ ունի բնակչության միջին տարիքային խմբեր։ Ըստ 1961 թվականի Հունաստանում անցկացվող մարդահամարի՝ Հունաստանի բնակչության 65 տարին լրացածները կազմել են ողջ երկրի բնակչության 10,9%-ը, սակայն 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, այս ցուցանիշը Հունաստանում ավելացել է 19.0% -ով։ Մինչև 14 տարեկանները կազմում են երկրի բնակչության ընդամենը 10.2%-ը։

Տարիքային խումբ 1971 1981 1991 2001 2011
բնակչություն % բնակչություն % բնակչություն % բնակչություն % բնակչություն %
0–14 2,223,904 25.4 2,307,297 23.7 1,974,867 19.2 1,664,085 15.2 1,576,500 14.4
15–64 5,587,352 63.7 6,192,751 63.6 6,880,681 67.1 7,468,395 68.1 7,122,830 66.6
65+ 957,116 10.9 1,239,541 12.7 1,404,352 13.7 1,831,540 16.7 2,108,807 19.0
Ընդհանուր 8,768,372 9,739,589 10,259,900 10,964,020 10,816,286

Կենսական վիճակագրություն

խմբագրել

[1][2][3]

Միջին բնակչություն (x 1000) ծնունդներ մահեր բնական փոփոխություններ ծնելիություններ (per 1000) մահացություններ (per 1000) բնական փոփոխություններ (per 1000) պտղաբերություն փոխարժեքներ
1921 5 050 107 000 69 000 38 000 21.2 13.7 7.5
1922 5 097 110 000 82 000 18 000 21.6 16.1 3.5
1923 6 010 113 926 102 042 11 884 19.0 17.0 2.0
1924 6 000 117 014 93 320 23 694 19.5 15.6 3.9
1925 5 958 156 367 88 633 67 734 26.2 14.9 11.4
1926 6 042 181 278 84 136 97 142 30.0 13.9 16.1
1927 6 127 176 527 100 020 76 507 28.8 16.3 12.5
1928 6 210 189 250 105 665 83 585 30.5 17.0 13.5
1929 6 286 181 870 115 561 66 309 28.9 18.4 10.5
1930 6 367 199 565 103 811 95 754 31.3 16.3 15.0
1931 6 463 199 243 114 369 84 874 30.8 17.7 13.1
1932 6 544 185 523 117 593 67 930 28.4 18.0 10.4
1933 6 625 189 583 111 447 78 136 28.6 16.8 11.8
1934 6 727 208 929 100 651 108 278 31.1 15.0 16.1
1935 6 837 192 511 101 416 91 095 28.2 14.8 13.3
1936 6 936 193 343 105 005 88 338 27.9 15.1 12.7
1937 7 029 183 878 105 674 78 204 26.2 15.0 11.1
1938 7 122 184 509 93 766 90 743 25.9 13.2 12.7
1939 7 222 178 852 100 459 78 393 24.8 13.9 10.9
1940 7 319 179 480 93 830 85 670 24.5 12.8 11.7
1941 7 370 134 760 125 710 9 050 18.3 17.1 1.2
1942 7 350 132 640 191 030 -58 390 18.0 26.0 -7.9
1943 7 280 122 170 111 320 10 850 16.8 15.3 1.5
1944 7 300 145 530 110 810 34 720 19.9 15.2 4.8
1945 7 310 183 470 85 540 97 930 25.1 11.7 13.4
1946 7 430 209 360 73 500 135 860 28.2 9.9 18.3
1947 7 520 206 400 70 340 136 060 27.4 9.4 18.1
1948 7 500 210 000 96 000 114 000 28.0 12.8 15.2
1949 7 480 139 108 59 450 79 658 18.6 7.9 10.6
1950 7 554 151 314 53 755 97 559 20.0 7.1 12.9
1951 7 646 155 422 57 508 97 914 20.3 7.5 12.8
1952 7 733 149 637 53 377 96 260 19.4 6.9 12.4
1953 7 817 143 765 56 680 87 085 18.4 7.3 11.1
1954 7 893 151 892 55 625 96 267 19.2 7.0 12.2
1955 7 966 154 263 54 781 99 482 19.4 6.9 12.5
1956 8 031 156 187 59 460 96 727 19.4 7.4 12.0
1957 8 096 155 192 61 664 93 528 19.2 7.6 11.6
1958 8 173 155 359 58 160 97 199 19.0 7.1 11.9
1959 8 258 160 199 60 852 99 347 19.4 7.4 12.0
1960 8 334 157 239 60 563 96 676 18.9 7.3 11.6 2.28
1961 8 398 150 716 63 955 86 761 17.9 7.6 10.3 2.19
1962 8 448 152 158 66 554 85 604 18.0 7.9 10.1 2.23
1963 8 480 148 249 66 813 81 436 17.5 7.9 9.6 2.22
1964 8 510 153 109 69 429 83 680 18.0 8.1 9.8 2.31
1965 8 551 151 448 67 269 84 179 17.7 7.8 9.8 2.30
1966 8 614 154 613 67 912 86 701 17.9 7.9 10.1 2.38
1967 8 686 162 839 71 975 90 864 18.7 8.3 10.4 2.55
1968 8 741 160 338 73 309 87 029 18.3 8.4 10.0 2.53
1969 8 773 154 077 71 825 82 252 17.6 8.2 9.4 2.50
1970 8 793 144 928 74 009 70 919 16.5 8.4 8.1 2.34
1971 8 831 141 126 73 819 67 307 16.0 8.4 7.6 2.30
1972 8 889 140 891 76 859 64 032 15.9 8.6 7.2 2.32
1973 8 929 137 526 77 648 59 878 15.4 8.7 6.7 2.28
1974 8 962 144 069 76 303 67 766 16.1 8.5 7.6 2.39
1975 9 047 142 273 80 077 62 196 15.7 8.9 6.9 2.33
1976 9 167 146 566 81 818 64 748 16.0 8.9 7.1 2.35
1977 9 269 143 739 83 750 59 989 15.4 9.0 6.4 2.28
1978 9 395 146 588 81 615 64 973 15.5 8.7 6.9 2.29
1979 9 534 147 965 82 338 65 627 15.5 8.6 6.9 2.26
1980 9 643 148 134 87 282 60 852 15.4 9.1 6.3 2.23
1981 9 729 140 953 86 261 54 692 14.5 8.9 5.6 2.10
1982 9 790 137 275 86 345 50 930 14.0 8.8 5.2 2.03
1983 9 847 132 608 90 586 42 022 13.5 9.2 4.3 1.94
1984 9 896 125 724 88 397 37 327 12.7 8.9 3.8 1.82
1985 9 934 116 481 92 886 23 595 11.7 9.4 2.4 1.68
1986 9 967 112 250 91 469 20 781 11.3 9.2 2.1 1.60
1987 10 001 105 899 95 232 10 667 10.6 9.5 1.1 1.50
1988 10 037 107 668 93 031 14 637 10.7 9.3 1.5 1.50
1989 10 090 101 149 92 717 8 432 10.0 9.2 0.8 1.40
1990 10 161 102 229 94 152 8 077 10.1 9.3 0.8 1.39
1991 10 257 102 620 95 498 7 122 10.0 9.3 0.7 1.38
1992 10 370 104 081 98 231 5 850 10.0 9.5 0.6 1.38
1993 10 466 101 799 97 419 4 380 9.7 9.3 0.4 1.34
1994 10 553 103 763 97 807 5 956 9.8 9.3 0.6 1.35
1995 10 635 101 495 100 158 1 337 9.5 9.4 0.1 1.32
1996 10 710 100 718 100 740 - 22 9.4 9.4 -0.0 1.30
1997 10 777 102 038 99 738 2 300 9.5 9.3 0.2 1.31
1998 10 835 100 894 102 668 -1 774 9.3 9.5 -0.2 1.29
1999 10 883 100 643 103 304 -2 661 9.2 9.5 -0.2 1.28
2000 10 918 103 267 105 219 -1 952 9.5 9.6 -0.2 1.26
2001 10 950 102 282 102 559 - 277 9.3 9.4 -0.0 1.25
2002 10 988 103 838 103 915 - 77 9.5 9.5 -0.0 1.27
2003 11 024 104 420 105 529 -1 109 9.5 9.6 -0.1 1.28
2004 11 062 105 655 104 942 713 9.6 9.5 0.1 1.30
2005 11 104 107 545 105 091 2 454 9.7 9.5 0.2 1.33
2006 11 148 112 042 105 476 6 566 10.1 9.5 0.6 1.40
2007 11 193 111 926 109 895 2 031 10.0 9.8 0.2 1.41
2008 11 237 118 302 107 979 10 323 10.5 9.6 0.9 1.51
2009 11 278 117 933 108 316 9 617 10.5 9.6 0.9 1.51
2010 11 290 114 766 109 084 5 682 10.2 9.7 0.5 1.51
2011 10 816 106 428 111 099 -4 671 9.8 10.3 -0.5 1.40
2012[4] 11 123 100 371 116 670 -16 299 9.1 10.6 -1.5 1.34
2013[5] 11 062 94 100 112 100 -18 000 8.5 10.2 -1.8
2014[6] 10 992

Ներգաղթ

խմբագրել
 
ներգաղթը դեպի հունաստան 1988 թվականի տվյալներով
 
Հունաստանի էթնիկական քարտեզ

Հունաստանում միշտ բարձր է եզել ներգաղթի ցուցանիշը։ Այն հատկապես բարձրացավ 1990-ականներին։ Հունաստան ներգաղթում են հիմնականում հարևան երկրներից՝ Բուլղարիայից, Ալբանիայից և Թուրքիայից։ Միայն 2006 թվականին Հուանստան ներգաղթել են միանգամից 11,148,533 մարդ[7] was 695,979[8] or 6.24%. The main ethnic groups were։ Հունաստանի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը հույներն են՝ 93.76%, ալբանացիները 4.32%, բուլղարացիները 0.39%, ռումինացիները 0.23%, ուկրաինացիները 0.18%, պակիստանցիները 0.14%, ռուսները 0.12%, վրացիները 0.12%, հնդիկները 0.09% և այլազգիները 0.65%։ Հունաստանում ապրում են նաև մեծ քանակությամբ հայեր։

էթնիկ խմբեր բնակչություն (մարդահամար 2006 թ.) % բնակչություն (մարդահամար 2011 թ.)

[1] Արխիվացված 2013-12-25 Wayback Machine

%
Հունաստան 10,452,554 93.76 9,903,268 91.56
Ալբանիա 481,663 4.32 480,824 4.45
Բուլղարիա 43,981 0.39 75,915 0.70
Ռումինիա 25,375 0.23 46,523 0.43
Ուկրաինա 19,785 0.18 17,006 0.16
Պակիստան 15,830 0.14 34,177 0.32
Ռուսաստան 13,635 0.12 13,807 0.13
Վրաստան 13,254 0.12 27,400 0.25
Հնդկաստան 10,043 0.09 11,333 0.10
այլ 72,413 0.65 206,033 1.90

Ապօրինի ներգաղթ

խմբագրել

Սկսած 1990-ականներից Հունաստան ներգաղթացների մեջ եղել են նաև ոչ օրինական գաղթյալներ։ Այդպիսի գաղթյալները հաստատվում են հիմնականում Էգեյան ծովի կղզիներում։ Այդպիսի գաղթյալները հիմնականում ալբանացիներն են, թուրքերը, քրդերը, աֆղանները։ Նաև Իրաքի բնակիչները և աֆրիկացիները (հիմնականում Սոմալիից և Ալժիրից)[9][10]։

 
 

Լեզուներ

խմբագրել

Հունաստանի պաշտոնական լեզուն համարվում է հունարենը։ Հունարենով խոսում են երկրի բնակչության 93%-ը և նրանք էլ այս լեզուն համարում են որպես իրենց մայրենի լեզու։ Բացի դրանից, Հունաստանի Հանրապետության տարածքում կան տարբեր լեզվական փոքրամասնություններ, որոնցով խոսում են հիմնականում Հունաստանի տարածքում ապրող էթնիկական խմբեր։ Այդպիսի լեզուներ են օրինակ ալբաներենը, մակեդոներենը, վրացերենը և արաբերենը։ Տարածված են նաև հունարեն բարբառները[11]։

բարբառ խոսում են մոտավոր բնակչություն տարածք
Տարածաշրջաններ
Կրետե կրետերեն 600,000 Կրետե
Մանիոտ Մանիոտներ 25,000 Մանի (հարավային Պելոպոնես)
Պոնտիկ պոնտացիներ 200,000 Հունական Մակեդոնիա
Սարակատսանիկա Սարակատսանի 80,000 Կենտրոնական Հունաստան, Թեսալիա, Էպիրուս
Թսակոնյան լեզու Թսակոնյան լեզու 1,200 Թսակոնիա (արևելյան Պելոպոնես)
այլ լեզուներ
բուլղարա-մակեդոնական լեզուներ Սլավեներեն խոսացողներ Հունաստանում 10,000 Մակեդոնիա
բուլղարերեն Պոմակներ 35,000 Թրակիա
թուրքերեն Արևմտյան Թրակիա 128,380 Թրակիա
թուրքերեն Դոդեսանեսե 6,000 Դոդեսանեսե
արամերեն արամերեն 40,000–200,000 Էպիրուս, Թեսալիա, Արևմտյան Մակեդոնիա
ռումիներեն ռումինացիներ 40,000–160,000 Թրակիա
Արվանիտիկա Արվանիտիկա 30,000–140,000 Ատտիկա, հարավային Էուբոեա, Բոեոտիա, Պելոպոնես

Կրթություն

խմբագրել
 
Our Lady of Tinos

Հունաստանում նախնական կրթությունը անվճար է։ Այնտեղ յուրաքանչյուր 5 տարին լրացած երեխա պետք է հաճախի դպրոց և ավարտի այն 15 տարեկանում։ Ավելի քան 100,000 ուսանողները գրանցվում են հունական բուհերում, իսկ 15% -ը, բնակչության ներկայումս ունի բարձրագույն կրթություն։ Հունաստանում ուսանողների թիվը աճում է Հունաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունների լավացման հետ զուգընթաց։ ացի այդ, մոտ 5000 հույներ սովորում են ԱՄՆ-ում։ Այս ցուցանիշով հույները Եվրոպայում առաջինն են։

Քաղաքային բնակչություն (ուրբանիզացում)

խմբագրել

Հունաստանում քաղաքներում բնակվում են երկրի բնակչության 61%-ը։ Վերջին հինգ տարում այդ ցուցանիշը բարձրացել է 0.6%-ով։ Խոշորագույն քաղաքը և մայրաքաղաքը Աթենքն է։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
 
  1. ↑ B.R. Mitchell. European historical statistics, 1750-1975.
  2. ↑ Statistical Office of the United Nations (1949). Demographic Yearbook 1948 (PDF). United Nations in collaboration with the Department of Social Affairs.
  3. ↑ «Hellenic Statistical Authority». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  4. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  5. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  6. ↑ http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tps00001
  7. ↑ Υπολογιζόμενος πληθυσμός στο μέσο των ετών 1991-2006 (PDF) (Greek). www.statistics.gr. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 27-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) (չաշխատող հղում)
  8. ↑ «Usually resident population by citizenship» (PDF). www.statistics.gr. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 27-ին. (չաշխատող հղում)
  9. ↑ Research Institute for Europeand and American Analysis, http://rieas.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=812&Itemid=89
  10. ↑ Niki Kitsantonis, "Greece struggles to curb influx of illegal immigrants," "New York Times," October 4, 2007 http://www.nytimes.com/2007/10/04/world/europe/04iht-migrate.4.7756077.html
  11. ↑ «Languages of Greece». Ethnologue. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 28-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հունաստանի_ժողովրդագրություն&oldid=9355158» էջից