Հուլիոս Պոմպոնիուս Լաետուս

Հուլիոս Պոմպոնիուս Լաետուս՝ (լատին․՝ Julius Pomponius Laetus), նախահեղափոխական գրություններում Լետո (իտալ. Giulio Pomponio Leto, 1428[1][2][3][…], Տեջանո, Սալեռնո, Կամպանիա, Իտալիա - հունիսի 9, 1498 կամ 1497[4][5][6][…], Հռոմ, Պապական մարզ), իտալացի հումանիստ և պատմաբան։

Հուլիոս Պոմպոնիուս Լաետուս
Դիմանկար
Ծնվել է1428[1][2][3][…]
ԾննդավայրՏեջանո, Սալեռնո, Կամպանիա, Իտալիա
Մահացել էհունիսի 9, 1498 կամ 1497[4][5][6][…]
Մահվան վայրՀռոմ, Պապական մարզ
Մասնագիտությունփիլիսոփա և գրող
 Pomponio Leto Վիքիպահեստում

Արքայազն Ջովաննի Սանսեվերինոյի ապօրինի որդին։

Կենսագրություն խմբագրել

Հուլիոս Պոմպոնիուս Լաետուսը ծագումով Կալաբրիայից է, Հռոմում սովորել է Լորենցո Վալլայի մոտ, ապա դասավանդել Հռոմի համալսարանում։ 1465 թվականին Հռոմում հիմնել է հումանիստների «Հռոմեական ակադեմիա»-ն, որտեղ նա ուսումնասիրել է հին փիլիսոփայությունը, քննադատել միջնադարյան սխոլաստիզմը և կաթոլիկ եկեղեցին։ Պողոս Երկրորդը, համարելով այս Ակադեմիայի անդամներին դավադիրներ և անբարոյական աթեիստներ, ձերբակալել է նրանց և փակել Ակադեմիան։ Պոմպոնիուսը փախել է Վենետիկ, բայց արտահանձնվել Հռոմի պապին, բանտարկվել ու խոշտանգվել։ Սիքստոս IV-ի օրոք ակադեմիկոսներն ազատ են արձակվել, և Պոմպոնիուսը շարունակել է իր նախկին գործունեությունը[7]։

1472-1473 թվականներին Պոմպոնիուսը շրջել է Ռուսաստանի հարավային մասում, և իր տպավորությունները ներկայացրել Վերգիլիոսի «Գեորգիկների» մեկնաբանություններում:Պատմական աշխատության մեջ «Կեսարը» ուրվագծել է Հռոմեական կայսրության և Բյուզանդիայի III-ից VII-րդ դարերի պատմությունը։

Աշխատություններ խմբագրել

  • Գրություններ Հռոմեական պատմության մասին.
  • «De jurisperitis»,
  • «De Romanorum magistratibus»,
  • «De legibus»,
  • «De romanae urbis հնություն»,
  • Compendium historiae Romanae ab interitu Gordiani usque ad Justinum III;
  • քերականության վերաբերյալ տրակտատ,
  • մեկնաբանություններ Վերգիլիոսի և այլոց վերաբերյալ։
  • «Opera omnia» խմբ. 1521 թ.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Միջազգային տիպօրինակ անունների նույնացուցիչ — 2012.
  3. 3,0 3,1 Swartz A. Open Library — 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 opac.vatlib.it
  7. «Помпонио Лэто, Джулио». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել