Հուլավու
Հուլավու, Հուլաղու (մոնղ.՝ Хүлэгү/ᠬᠦᠯᠡᠭᠦ; պարսկերեն՝ هولاکو خان, Hulâgu xân; արաբերեն։ هولاكو خان/ هَلَاوُن, մոտ 1217 - փետրվարի 8, 1265, Մարաղա, Արևելյան Ադրբեջան, Իրան), Մերձավոր և Միջին Արևելքում մոնղոլական պետության (իլխանության) և Հուլավյան դինաստիայի հիմնադիրը (1256)։ Մոնղոլական մեծ խան Չինգիզ խանի թոռը։ 1256 թ.-ին գրավել է Իրանը, Իրաքը, 1257 թ.-ին՝ Հայաստանը, Վրաստանը, Աղվանքը և այլ երկրներ ու հիմնել պետություն։ Ձևականորեն ճանաչել է մոնղոլական կենտրոնական պետության մեծ խանի գերակայությունը, նրանից ստացել իլխանի (ժողովրդի պետ) տիտղոսը։ Հայաստանի Բագրևանդ գավառում (Բագավանից հարավ) հիմնել է աթոռանիստ։ 1258 թ.-ին գրավել է Բաղդադը և վերացրել Աբբասյան խալիֆայությունը, արշավել է Ասորիք, Եգիպտոս, պատերազմել Ոսկե հորդայի դեմ։
| Հուլավու մոնղ.՝ ᠬᠦᠯᠡᠭᠦ Хүлэгү և պարսկերեն՝ هولاكو | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մոտ 1217 |
| Մահացել է | փետրվարի 8, 1265 |
| Մահվան վայր | Մարաղա, Արևելյան Ադրբեջան, Իրան |
| Գերեզման | Shahi Island և Ուրմիա լիճ |
| Քաղաքացիություն | Յուան[1] և  Մոնղոլական կայսրություն |
| Կրոն | Նեստորականություն և բուդդայականություն |
| Մասնագիտություն | խան |
| Ամուսին | Doquz Khatun?, Guyuk Khatun?, Öljei Khatun? և Qutui Khatun? |
| Ծնողներ | հայր՝ Թոլույ խան[1], մայր՝ Sorghaghtani Beki? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | խան |
| Երեխաներ | Աբաղա խան[2][1], Tekuder?[1], Möngke Temür?, Qonqurtai?, Jumghur?, Yoshmut?, Bulgan Aga?, Jamai Khatun? և Aftab A. Ansari? |
 Hulagu Khan Վիքիպահեստում | |
Հուլավուի արշավանքներին մասնակցել են նաև Մեծ Հայքի իշխանները՝ Շահնշահ Զաքարյանի որդի Զաքարե Զաքարյանը, Պռոշ Խաղբակյանը, Սևադա Խաչենցին և ուրիշներ։ Հուլավուի հետ դաշնակցել է Կիլիկյան Հայաստանի թագավոր Հեթում Ա։
Հուլավուի օրոք, երկարատև պատերազմների պատճառով, Հայաստանի և հարևան երկրների դրությունը վատթարացել է։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կենսագրական տվյալների չինական բազա
- ↑ Абака-ханъ (ռուս.) // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 1. — С. 8.
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |