Վիքիպեդիա

Հիլդա Լիշակ

Հիլդա Քեյթ Լիշակ (անգլ.՝ Hilde Kate Lysiak, նոյեմբերի 2, 2006(2006-11-02), Bay Ridge, Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), պատանի ամերիկացի լրագրող, «Orange Street News» թերթի հրատարակչուհի։ Աղջկա լրագրողական գործունեությունը գրավել է անգլալեզու այնպիսի խոշոր հրատարակությունների ուշադրությունը, ինչպիսիք են բրիտանական «The Guardian»-ը, ամերիկյան «Columbia Journalism Review»-ն, «The Washington Post»-ը (տվյալ թերթում աղջկա մասին հոդվածը գրել է 2008 թվականի Պուլիտցերյան մրցանակի դափնեկիր Թոմ Ջեքմանը), «New York Times»-ը։ Հիլդա Լիշակը Պրոֆեսիոնալ լրագրողների ընկերության ամենաերիտասարդ անդամն է։ Նա կարևոր հոդվածներ է հրատարակել այնպիսի հեղինակավոր պարբերականներում, ինչպիսիք են Նյու Յորքի «Newsweek» ամենշաբաթյա լրատվական ամսագիրը և բրիտանական խոշորագույն «The Guardian» թերթը։

Հիլդա Լիշակ
անգլ.՝ Hilde Kate Lysiak
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 2, 2006(2006-11-02) (17 տարեկան)
ԾննդավայրBay Ridge, Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունլրագրող և գրող
 Hilde Lysiak Վիքիպահեստում

Հիլդա Լիշակը գրել է վեց գիրք, որոնց հիմքում ընկած են նրա դետեկտիվ հետաքննությունների իրական դեպքերը։ 2020 թվականին էկրան Է բարձրացել «Home Before Dark» հեռուստասերիալը[1][2], որը Հիլդայի գրքերից մեկի էկրանավորումն է[3][4][5]։ Ռուսական հասարակական-քաղաքական «Газета.Ru» ինտերնետ-պարբերականի կինոքննադատ Հիլդա Լիշակին համեմատել է Բիլլի Այլիշին և Գրետա Թունբերգին։ Աղջիկն ազգային հեղինակավոր պարգևներ է ստացել լրագրության մեջ ներդրած ավանդի համար։

Կենսագրություն խմբագրել

 
Սելինսգրոուվ ավանը ներկա պահին

Հիլդա Քեյթ Լիշակը ծնվել է Բրուքլին բորոյում (Նյու Յորքում)[6]։ Ծնողներն են Մեթյու և Բրիջիթ Լիշակները։ Ներկա պահին ունի երեք քույր (ավագ քույրը՝ Իզաբել, կրտսեր քույրերը՝ Ջուլետ և Ջորջիա)[7]։ Մայրը գրող-ֆրիլանսեր[8] էր, իսկ աղջկա հայրը մշտական հիմունքներով աշխատել է «New York Daily News» օրաթերթում և հաճախ նրան իր հետ խմբագրատուն է տարել, իսկ հետո նաև ամբողջ երկրով խմբագրության գործուղել։ Այն հարցին, թե ինչ է նա հիշում այդ ժամանակից, աղջիկը սովորաբար նշել է վայրի հնդկահավի հետապնդումը և այցելությունը Փենսիլվանիայում գտնվող Սուրբծննդյան տոնածառ[7]։ Հայրն էլ պատմում է, որ նրանք մեկ ամիս անցկացրել են Ֆլորիդայում այն բանից հետո, երբ Ջորջ Ցիմերմանը գնդակահարել է 17-ամյա աֆրոամերիկացի Թրեյվոն Մարտինին, և Չարլսթոնի եկեղեցում զանգվածային սպանությունից հետո որոշ ժամանակ բնակվել են Հարավային Կարոլինայում։ Մեթյու Լիշակը հիասթափվել է լրագրությունից և Հիլդայի ծնողները որոշել են հեռանալ Նյու Յորք[8][7]։ Անձամբ Մեթյուն այդ մասին ասել է.

  Երբ ես ձգտելով հասա այդ աշխատանքին, ինձ մոտ զգացողություն կար, որ ես իրական լրագրությամբ զբաղվում եմ շաբաթը մեկ անգամ, և դա ինձ բավական էր։ Ես սկսեցի, ի վերջո, արհամարհել լրագրությունը։  

Նման իրավիճակը նա կապել է իր թերթի տպաքանակի կտրուկ անկման և լրագրության վրա ճնշումների աճի հետ։ Դրանից հեռանալու պատրվակ է դարձել «Սենդի-Հուք» տարրական դպրոցում զանգվածային սպանության մասին Մեթյուի ռեպորտաժների մոտիվներով գրքի պատվեր ստանալը։ Բացի այդ, լրագրողական գործունեությունը երկար ժամանակ կտրել է նրան աճող ընտանիքի հոգատարությունից[8]։

  Արտաքին տեսաֆայլեր
  Հիլդա Լիշակը «Today NBC»-ի ուղիղ եթերում 2015 թվականի սեպտեմբերին.


Հիմնադրած թերթեր խմբագրել

2014 թվականին Լիշակի ընտանիքը տեղափոխվել է Փենսիլվանիա նահանգի Սելինսգրոուվ ավան[6][9]։ Լիշակն սկսել է հրատարակել «Orange Street News» ընտանեկան թերթը (գրված ձեռքով, թերթն անվանվել է այն փողոցի պատվին, որտեղ Հիլդան ապրում է[10]), դրան ավելացել են ինտերնետ-բլոգը, ֆեյսբուքյան էջը և YouTube-ի ալիքը։ Առաջին հրատարակված հոդվածը 7-ամյա Հիլդայի գրած կարճ գրառումն էր Ջուլիետի ծննդյան մասին (հետագայում Հիլդան պնդել է, որ իր առաջին լրագրողական փորձը հաջող չի համարում[8][11]): Շուտով բլոգը վերածվել է լրատվական կայքի, որի հրատարակիչ էր համարվում Հիլդան[9][12]։ Ամերիկյան «NBC» հեռուստաալիքի ամենօրյա առավոտյան «Today» հեռուստաշոուն երկու անգամ հաղորդումներ Է արել երիտասարդ գավառական լրագրողուհու մասին[13]։

Որոշ ժամանակ անց թերթն սկսել է մասնագիտական բնույթ ստանալ (արդեն 2016 թվականին այն 11x17 դյույմ չափի թերթիկների վրա 4-էջանոց ամբողջական ամփոփագիր է[10]): Հոր հետ համաձայնագիրը նախատեսում էր, որ Հիլդան պատասխանատու է լինելու բոլոր սյուժեների, հոդվածների, ռեպորտաժների և լուսանկարների համար։ Մեթյուն եղել է թերթի խմբագիրը, զբաղվել է տեքստի հավաքագրմամբ, էջատմամբ և կնիքով[10]։ Հիլդային նաև օգնում է իր ավագ քույրը՝ Իզաբելը, որը հոդվածներ է խմբագրում, տեսանյութ է հրապարակում։ Իզաբելը չի սահմանափակվում ընտանեկան թերթով և հոդվածներ է գրում տեղական «The Daily Item» թերթի մանկական սյունակի համար (սյունակը կոչվում է «Հարցրու Իզիին», թերթում նրան վճարել են շաբաթական նույն 25 դոլարը, ինչ կրտսեր քույրը)[14]։

Լայն ճանաչում խմբագրել

2016 թվականի ապրիլի 2-ին իննամյա Լիշակը տեղի ոստիկաններից հարցազրույց է վերցրել վանդալության գործի վերաբերյալ[15]։ Զրույցն ընդհատվել է արտակարգ կանչով։ Ոստիկանական տեղամասում հաղորդագրությունը լսած Լիշակը հեծանիվով դուրս է եկել հանցագործության վայր և կազմել լրատվական գրություն։ Համացանցում նրա հրապարակումից հետո Լիշակը վերադարձել է հանցագործության վայր և սկսել սեփական հետաքննությունը. խոսել է հարևանների և ոստիկանների հետ, տեսագրություն է ձայնագրել տեղի ունեցածի մասին։ Հիլդան դարձել է հանցագործության վայրի առաջին լրագրողը և առաջինը, որ հրապարակել է իրադարձության մասին տեքստային նյութեր[16][14][9]։ «Իմ աշխատանքի շնորհիվ ես կարողացա Սելինսգրոուվի բնակիչներին իրազեկել այս շատ կարևոր իրադարձությունից («սպանության մեջ կասկածվողը Սելինսգրոուվի դպրոցի թոշակառու ուսուցիչ էր, իսկ տուժածը տեղական բանկում աշխատում էր որպես մասնաճյուղի կառավարիչ[8]») մի քանի ժամ առաջ, երբ իմ մրցակիցները բեմ դուրս եկան», - գրել է Հիլդան Լոնդոնի «The Guardian» թերթում՝ իր մեծ հոդվածում[16]։

Աղջկա մասնակցությունն իրադարձություններին առաջացրել է քաղաքի բնակիչների խիստ բացասական արձագանքը[9]։ Ծնողները ստիպված էին նույնիսկ սկսել զտել դստեր էլեկտրոնային փոստը[17]։ Հիլդայի և ընթերցողների միջև հակամարտությունը գրավել է «The Guardian» թերթի ուշադրությունը, որը նրան մի քանի հոդված է նվիրել և հրապարակել հենց աղջկա մեծ հոդվածը[16][14][9]։ Որոշ ժամանակ անց Հիլդա Լիշակը ստիպված է եղել հրապարակել իր նոր հայտարարությունը տեղի դպրոցում թմրանյութերի լայն տարածման առթիվ։ Թերթը հայտնել է․ «Ծանոթագրություն թմրավաճառների համար․ ՕՍՆ-ն [Orange Street News] չի ահաբեկվելու։ Թմրանյութերի գործով հետաքննությունը շարունակվելու է»։ Նման հակամարտությունների մեջ աղջկա հայրը տեսել է նրա արհեստավարժությունը։ Հայրը հիշում է. «Ես ասացի նրան, որ դա ընդունի որպես իսկական հաճոյախոսության... նրանք վերաբերվում են քեզ՝ որպես իսկական լրագրողի»[18]։

Սկզբում Հիլդան լուսաբանել է միայն իր թաղամասի նորությունները, բայց այնուհետև ընդլայնել է հրապարակումների սահմանները մինչև քաղաքի շրջակայքը։ Նա սկսել է տեղեկատվություն ստանալ էլեկտրոնային փոստով, բայց հաճախ ընդամենը հեծանիվ է վարել՝ մարդկանց հարցնելով, թե արդյոք նրանք տարօրինակ բան չեն լսել։ Աղջիկն սկսել է 1 դոլար գանձել իր թերթի մեկ տարվա բաժանորդագրության համար, երբ մի քանի տասնյակ բաժանորդ է հավաքել[7]։ Հիլդան անձամբ «The Orange Street News»-ը հասցրել է նրանց դռներին[10]։ Նրա սյուժեների բովանդակության մասին Ֆորբս ամսագիրը գրել է. «[Orange Street News]-ը շարունակում է լուսաբանել գողությունների, թմրանյութերի, ձնաբքի և նույնիսկ կորած կատվի մասին պատմությունները»[11]։ Աղջկա լրագրողական գործունեությունը գրավել է անգլալեզու այնպիսի խոշոր հրատարակությունների ուշադրությունը, ինչպիսիք են բրիտանական «The Guardian»-ը, ամերիկյան «Columbia Journalism Review»-ն, «The Washington Post»-ը (տվյալ թերթում աղջկա մասին հոդվածը գրել է 2008 թվականի Պուլիտցերյան մրցանակի դափնեկիր Թոմ Ջեքմանը), «New York Times»-ը։ Նա կարևոր հոդվածներ է հրատարակել այնպիսի հեղինակավոր պարբերականներում, ինչպիսիք են Նյու Յորքի «Newsweek» ամենշաբաթյա լրատվական ամսագիրը և բրիտանական խոշորագույն «The Guardian» թերթը։

Մինչև 2017 թվականը մեկ տարվա բաժանորդագրության համար հրատարակության գինն ավելացել է մինչև 20 դոլար։ Աղջիկը գումարի մի մասն օգտագործել է իր 13-ամյա ավագ քրոջ աշխատավարձը վճարելու համար (շաբաթական 25 դոլար)։ Հիլդան սովորում է տանը և իր ամբողջ ժամանակը անցկացնում է ռեպորտաժների համար թեմաների որոնման մեջ։ «Նա դուրս է գալիս առավոտյան, և մենք նրան մինչև կեսօր չենք տեսնում», - բողոքել է նրա հայրը։ Ընտանիքը Հիլդային ճամբար է ուղարկում ամեն ամառ մի քանի շաբաթով, որպեսզի նա հանգստանա և դադարի աշխատել[7]։

Սկանդալային համբավը Լիշակին հասցրել է պրոֆեսիոնալ լրագրողների շարքեր։ Աղջիկն ընդգրկվել է Պրոֆեսիոնալ լրագրողների ընկերության կազմում և ավագ քրոջ՝ Իզաբելի հետ ստացել «Tribeca Disruptive Innovations» մրցանակը՝ «Orange Street News» թերթի հրատարակման համար։ 2016 թվականին թերթի տպաքանակը 500 օրինակ էր, իսկ ինտերնետ-լսարանը հասել է հարյուր հազարավոր բաժանորդի։ Նրա քույրը՝ 12-ամյա Իզաբել Լիշակը, Միացյալ Նահանգներում լրագրողական գործունեության համար աշխատավարձ ստացող ամենաերիտասարդ թղթակցուհի է ճանաչվել[9]։

2019 թվականի սկզբին Լիշակի ընտանիքը տեղափոխվել է Արիզոնա նահանգի մեկ այլ քաղաք՝ Պատագոնիա[19]։ Պատագոնիան գտնվում է մոտ 20 մղոն հյուսիս Մեքսիկայի հետ սահմանից։ Ընտանիքը տեղափոխությունը բացատրել է Հիլդային և նրա քույրերին նոր «փորձ» (անգլ.՝ «experiences») տալու ցանկությամբ երկրի մյուս մասում[18]։ Մինչ այդ ընտանիքն իր ճամփորդություններում եղել է Պատագոնիայում և հավանել այն։ Ծնողները, չորս երեխաները և շունը բնակություն են հաստատել այնտեղ անվավոր շարժական ձևափոխված տնակում[18]։ 2019 թվականի հուլիսին ընտանիքը Սելինսգրոուվից Պատագոնիա տեղափոխվելու վերջնական որոշում է կայացրել[20]։

Լրագրության մեջ իր կուռքերը Հիլդան համարում է հորը և Նելլի Բլային, որը հանրությանը հաղորդել է հոգեբուժարանում կոռուպցիայի և հիվանդների հետ վատ վերաբերմունքի մասին։ Դրա համար Բլայը խելագար է ձևացել և անձամբ բուժվել հոգեբուժարանում[11]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Լրագրողական գործունեության սկզբում Հիլդան տարված էր քանթրի-փոփ երգչուհի Թեյլոր Սվիֆթի ստեղծագործությամբ և Բարբի տիկնիկի համար ինտերիերների կառուցմամբ։ 2016 թվականին «New York Magazine»-ի՝ նրանց տուն այցելած թղթակիցը նկարագրել է տիկնիկային տնակները, ավտոտնակը, առևտրի կենտրոնը, ախոռը և զբոսանավը։ Աղջիկը սիրում է խաղալ ընտանիքին պատկանող շների՝ Արչիի և Բիսմարկի հետ։ Նրա միօրինակ լրագրողական համազգեստը ներառում է դեմքը փակող շեկ մազեր, գործված սպիտակ զգեստներ, պուտերով անթև ժիլետ, ջինսե տաբատներ և սև սանդալներ։ Աղջիկն իր հետ նաև վերցնում է երկնագույն պայուսակ և հեծանիվ[8]։

Լիշակը 2016 թվականին բրիտանական «The Guardian» թերթում գրել է․

  Բանն այն է, որ ես սիրում եմ խաղալ տիկնիկներով և թեյախմություն կազմակերպել։ Ես նաև կարծում եմ, որ մրցարշավի ավտոմոբիլներն իսկապես թո՜ւյն են։ Մեծահասակները չպետք է կարծեն, թե երեխան, տղան կամ աղջիկը պետք է անեն նույն բանը։ Երեխաները կարող են ստեղծել հազվագյուտ իրեր և, միևնույն ժամանակ, մնա՜լ երեխա։ Բոլոր նրանց, ովքեր աջակցում էին ինձ (իսկ նրանք շատ էին), շա՜տ շնորհակալություն։ Ձեզանից նրանք, ովքեր կնախընտրեին, որ ես մնամ տանը և մասնակցեի թեյախմությանը, ես ասում եմ սա․ «Այո, ես 12-ամյա աղջիկ եմ, բայց ես նաև լուրջ լրագրող եմ, առաջին հերթին՝ ես նորություններ եմ հաղորդում։ Եվ քանի դեռ Սելինսգրոուվում լուրեր կան, որոնց մասին ես պիտի պատմեմ, ես կփորձեմ ամբողջ ուժով աշխատել, որպեսզի մարդկանց փաստեր հաղորդեմ։ Եվ ձեզանից նրանք, ովքեր կարծում են, որ ես պետք է զբաղվեմ իմ գործերով, ես պատրաստ եմ գործարք կնքել։ Երբ դուք դուրս կգաք համակարգչից և ինչ-որ բան կանեք, որպեսզի իմ քաղաքում հանցագործությունները դադարեցնեք, այդ ժամանակ ես կդադարեմ հաղորդել դրանց մասին։ Մինչ այդ ես կշարունակեմ կատարել իմ աշխատանքը։»
- Հիլդա Լիշակ։ Այո, ես 12-ամյա աղջիկ եմ, բայց ես նաև լուրջ լրագրող եմ[16]
  

Հասարակական գործունեություն խմբագրել

 
Մալալա Յուսուֆզայը 2015 թվականին։

«Քաղաքում շատ մարդիկ կան, որոնց նա դուր չի գալիս, - 2017 թվականին հայտարարել է լրագրողի հայրը, - նրանք ցանկանում են, որ նա պատմություններ գրի շքերթների մասին և գովազդի քաղաքը։ Բայց ոչ, Հիլդան ցանկանում է հաղորդել հանցագործության և սկանդալի մասին...»[7]։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Մալալա Յուսուֆզայի հետ հանդիպումից և հարցազրույցից հետո Հիլդան «Orange Street News»-ի ամսական եկամուտը նվիրաբերել է «Malala Fund» բարեգործական կազմակերպության գովազդից, որը պայքարում է աղջիկների անվճար և որակյալ կրթության համար[9][21][22][23]։

Հիլդան գիտի ԱՄՆ շարքային քաղաքացիների կարծիքը ԶԼՄ-ների մասին, բայց համամիտ չէ դրա հետ։ Ամերիկյան պարբերականին տված հարցազրույցում նա ասել է. «Ասում են՝ սա մեռնող ինդուստրիա է ։ Ես հասկանում եմ, թե ինչու են մարդիկ այդպես մտածում... օրինակ՝ մարդիկ այլևս թերթ չեն գնում։ Որքան թերթ է փակվել, իսկ այն թերթերը, որոնք մնացել են, կրճատվել են իրենց նահանգներում։ Ապագա [լրագրողներին] ասում են մռայլ։ Ինձ ասում էին, որ ես պետք է գտնեմ մեկ այլ աշխատանք... Ես ոչ միայն կարծում եմ, որ այդ մարդիկ ճիշտ չեն, այլև ես հավատում եմ, որ ապագան երբեք չի եղել ավելի վառ լրագրողների համար։ Լրագրության լավագույն օրերն անցյալում չեն։ Դրանք նոր են սկսվում»։ Հիլդա Լիշակը պատճառ է բերել սեփական փորձը. ունենալով մեկ աշխատակցուհի և հրաժարվելով գովազդից՝ աղջիկը կարողացել է իր թերթն ինքնածախսածածկման հասցնել և պարբերաբար շահույթ ստանալ տպագիր հրատարակությունից՝ չնայած իր կայքում դրա տեղեկատվության կրկնօրինակմանը։ Նրա կարծիքով՝ գլխավոր խնդիրը բնակիչների՝ մամուլի հանդեպ վստահության բացակայությունն է[24]։ Նա առաջարկել է այս խնդրի լուծման երկու տարբերակ[24]․

  • Հոդվածը պետք է պարունակի վեց հարցերի պատասխանները՝ «ո՞վ, ի՞նչ, որտե՞ղ, ինչո՞ւ, ե՞րբ և ինչպե՞ս»։
  • «Ես փորձում եմ երբեք իմ կարծիքը չարտահայտել իմ լրատվական հոդվածներում և միայն փաստեր հաղորդել»։

Լրագրողուհու թեմաներից մեկը Միացյալ Նահանգների հարավային սահմանների անվտանգությունն է։ Նա մեկնել է սահմանամերձ նահանգ և տեսանյութ ձայնագրել, որտեղ հարցաքննել է տեղի բնակիչներին և անձամբ ստուգել պետական սահմանի անվտանգությունը։ «Ես Մեքսիկայում եմ», - հայտարարել Է նա հաղորդման եզրափակչում, երբ անցել է չպաշտպանված ցանկապատի վրայով[9]։

 
Ոստիկանության վարչության շենքը Պատագոնիայում, 2014

Աղջիկը կողմ է երեխայի ինքնուրույնության իրավունքին․ «Ես կարծում եմ, որ շատ մեծահասակներ իրենց երեխաներին թույլատրում են ինչ-որ բան անել, բայց, ի վերջո, ըստ էության, թույլ չեն տալիս նրանց դա անել»[7]։ 2019 թվականի փետրվարի 18-ին «Orange Street News»-ի YouTube-ի ալիքում հայտնվել է տեսանյութ՝ «OSN հրատարակիչը Հիլդա Լիշակին սպառնում է ձերբակալությամբ» վերնագրով[11][18]։ Մի անգամ Հիլդա Լիշակին հեծանիվ քշելու ժամանակ կանգնեցրել է օրենքի սպասավորը և խնդրել ներկայանալ։ Աղջիկը հայտնել է անունը, հրատարակությունը, որում աշխատում է, և հեռախոսահամարը։ Արիզոնա նահանգի իրավապահ մարմինների աշխատակից մարշալ Ջոզեֆ Փաթերսոնն արգելել է նրան հետագայում վարել, քանի որ այնտեղ, իբր, տեսել են պումա[25]։ Աշխատակիցը նաև հայտարարել է, որ աղջիկն իրեն խաբել է՝ ասելով, որ գնում է ընկերների մոտ (մեկ այլ վարկածով՝ Փաթերսոնն ասել է, որ «կձերբակալի նրան իր հրամանին չենթարկվելու և ճանապարհի սխալ կողմում հեծանիվ քշելու համար»)[26])։ Մարշալն սկսել է սպառնալ նրան։ Հիլդան սպառնալիքները ձայնագրել է և հրապարակել համացանցում[21]։

Փաթերսոնը պնդել է, որ աղջիկն իրավունք չունի համացանցում հրապարակել իր մասնակցությամբ տեսանյութը։ Նա մեղադրել է նրան ստելու մեջ և սպառնացել կալանքով (Ֆորբս ամսագիրը և «Վաշինգտոն Փոստ» թերթը գրել են, որ Փաթերսոնն աղջկան «սպառնացել է բանտով»[11][18])։ Այս միջադեպը գրավել է համաշխարհային մամուլի ուշադրությունը։ «Associated Press» գործակալության աշխատակիցների հետ զրույցում Փաթերսոնը պնդել է, որ համացանցում տեսանյութի հրապարակումից հետո ինքը բազմաթիվ անանուն հաղորդագրություններ և զանգեր է ստացել, որոնցում իրեն սպառնացել են սպանությամբ[18][9][27]։ Ի վերջո, Պատագոնիա քաղաքի քաղաքապետ Անդրեա Վուդը ներողություն է խնդրել աղջնակից[18][11], ARS 13-2401-ի հղումը հեռացվել է քաղաքի կայքից[18]։

«Brit + Co» ինտերնետ-պարբերականի հետ հարցազրույցում Լիշակը հայտարարել է, որ իր «սիրելի թեման հանցագործություն է։ Իմ երկրորդ սիրելի թեման հանցագործությունն է։ Եվ իմ երրորդ սիրելի թեման հանցագործություն է։ Հանցագործության բացահայտումը նման է հսկայական շարժվող գլուխկոտրուկի լուծմանը։ Քրեագետ լրագրողի աշխատանքը կարող է լինել լավագույն աշխատանքն աշխարհում»[14]։ Մյուս կողմից նա անդրադարձել է այդ թեմային «New York Daily News» թերթին տված հարցազրույցում, որտեղ հայտնել է․ «Ես երբեք բանտում հարցազրույց չեմ տվել... ես ուզում եմ դա անել մի անգամ»[28]։

Հիլդան «Columbia Journalism Review» ամսագրին 2015 թվականին հայտնել է, որ թերթում աշխատելու փոխարեն վերջին հաշվով ցանկանում է ունենալ իր սեփական հրատարակությունը («Ես ուզում եմ, որ մի օր այն [թերթը] դառնա նույնքան խոշոր, որքան «Daily News»-ը»)[10]։

Գրական գործունեություն խմբագրել

 
Ջիմ Սթարջես
 
Ջոն Չու

Հիլդա Լիշակը դարձել է հասակակիցների կուռքը և մի քանի առևտրային պայմանագրեր է կնքել[7]։ Մասնավորապես, աղջիկը հոր հետ սկսել է մանկական գրքեր լույս ընծայել իր արկածների մասին։ Դրանք դուրս են եկել «Scholastic» հրատարակչությունում՝ ներառվելով «Հիլդան բացահայտում է գործը» շարքում (անգլ.՝ «Hilde Cracks the Case»): Պայմանագիրը կնքվել է վեց գրքի համար։ Գրքերը նախատեսված են ընթերցանությամբ հետաքրքրված 5-ից մինչև 8 տարեկան երեխաների համար, որոնք հետաքրքրված են ընթերցանությամբ, սակայն դեռևս պատրաստ չեն ավելի մեծ գրականության ընկալմանը։

  Երեխաներն այս մակարդակում պետք է զարգացնեն իրենց նստաջանությունն ու սահուն ընթերցանությունը։
- Հիլդա Լիշակ[7]
  

Պատանի լրագրողի և գրողի գործունեությամբ հետաքրքրված են եղել նաև կինոընկերությունները[9]։ Նրա հետաքննությունների մոտիվներով նկարահանվել է «Home Before Dark» սերիալը[29], որն էկրան է բարձրացել 2020 թվականի ապրիլի 3-ին։ 2016 թվականին ամերիկյան «Paramount Television» և «Anonymous Content» ստուդիաները գնել են գրքաշարերի էկրանավորման իրավունքները, որոնք Հիլդա Լիշակը գրել է հոր՝ Մեթյու Լիշակի հետ համահեղինակությամբ։ 2018 թվականին անցկացվել է գլխավոր դերերի քասթինգը։ Հիլդայի դերի համար ընտրվել է պատանի դերասանուհի Բրուքլին Փրինսը, իսկ հոր դերի համար՝ ամերիկացի դերասան Ջիմ Սթարջեսը։ Առաջին սերիաների ռեժիսորը դարձել է Ջոն Չուն[30]։

Սերիալի արտադրությունն սկսվել է 2018 թվականի հունիսի 13-ին։ Առաջին եթերաշրջանը բաղկացած է 10 սերիայից։ Սցենարն ստեղծվել է իրական իրադարձություններից և կերպարներից հիմնված, բայց փոքրիկ գավառական քաղաքում օտարման մռայլ մթնոլորտ և սյուժետային ինտրիգ ստեղծելու համար ավելացվել են մտացածին կերպարներ, հանգամանքներ և մանրամասներ։ Սերիալի նկարահանումներն սկսվել են 2018 թվականի նոյեմբերի 12-ին Վանկուվերում և ավարտվել 2019 թվականի ապրիլի 15-ին։ 2020 թվականի հունվարին ընդունվել է սերիալի երկրորդ եթերաշրջանի ստեղծման մասին որոշումը[30]։

Գլխավոր դերակատարի 9-ամյա կատարող Բրուքլին Փրինսը և արդեն 13-ամյա Հիլդա Լիշակը, պատմելով սերիալի մասին, հայտարարել են, որ այն ֆիլմ է, որի կարիքն ունի այժմ յուրաքանչյուրը։ Հիլդա Լիշակը պնդել է, որ այն կարող է ազդեցություն ունենալ ոչ միայն դեռահաս աղջիկների, այլև օրիորդների, ինչպես նաև մեծահասակների վրա։ «The Times» թերթը COVID-19 համավարակի պայմաններում կազմակերպել է տեսակոնֆերենցիա, որի ընթացքում Հիլդա Լիշակն առցանց հարցազրույց է վերցրել Բրուքլին Փրինսից։ Փրինսը պատմել է, որ ստանալով ֆիլմի սցենարը՝ հավանել է այն հենց սկզբից։ Փրինսն իր գիտակցության մեջ ստեղծել է գլխավոր հերոսուհու կերպար՝ կենտրոնանալով Հիլդայի վրա, սակայն նրա մեջ ավելացնելով որոշ առանձնահատկություններ[31]։

Գնահատանք և մրցանակներ խմբագրել

  Արտաքին տեսաֆայլեր
  Հիլդա Լիշակի ելույթը ԶԼՄ-ների Ռիդ քոլեջում։
«Tribeca Disruptive Innovations» մրցանակի՝ Լիշակ քույրերին հանձնման արարողությունը

Սևամորթ լրագրողների ազգային ասոցիացիայի մրցանակի դափնեկիր Մարին Կոգանն ամերիկյան «New York Magazine» ամսագրի «The Cut» լրատվական կայքում Հիլդա Լիշակին անվանել է «մռայլ մեդիադաշտի հազվագյուտ վառ բիծ»[8]։ 2019 թվականի մայիսին երիտասարդ լրագրողուհուն պատիվ է տրվել 13 րոպեանոց ելույթով հանդես գալ Արևմտյան Վիրջինիայի համալսարանի ԶԼՄ-ների Ռիդ հեղինակավոր քոլեջի շրջանավարտների և դասախոսների առջև։ Այդ իրադարձությունը հիշատակել են մի շարք խոշոր լրատվական և վերլուծական լրատվամիջոցներ[32]։ Աղջկա ելույթը ներառվել է դեռահասների լավագույն 45 ելույթների ժողովածուում, որը հրատարակել է ամերիկացի գրող, հռետոր և ակտիվիստ Ադորա Սվիտակը[33]։

Աղջիկը լրագրության մեջ ներդրած ավանդի համար արժանացել է մի շարք ազգային պարգևների․

  • 2016 Tribeca Disruptive Innovations ավագ քրոջ հետ՝ «Orange Street News» թերթի հրատարակության համար[9][34]։
  • 2019 Junior Zenger Award (առաջին մրցանակակիրը, պատանի լրագրողի մրցանակը սահմանվել է հատուկ Հիլդա Լիշակի համար[35]), որպես պատանի լրագրող, որը պայքարում է մամուլի ազատության և Արիզոնայի համալսարանից տեղեկատվության իրավունքի համար։ Պարգևատրման արարողության ժամանակ աղջիկները հնարավորություն են ունեցել ելույթ ունենալ համալսարանի դասախոսների և ուսանողների առջև[36]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Otterson, Joe (2018 թ․ օգոստոսի 17). «Home TV News: 'Florida Project' Star Cast in Lead Role of Apple's Hilde Lysiak Series». Variety. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  2. ↑ Mayo, Benjamin (2020 թ․ հունվարի 19). «Apple TV+ announces Home Before Dark drama premiering April 3, renews for second season». 9to5 Mac. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  3. ↑ Jackman, Tom (2016 թ․ օգոստոսի 29). «Paramount to film TV show based on 9-year-old crime reporter Hilde Kate Lysiak». Washington Post. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  4. ↑ Wagmeister, Elizabeth (2016 թ․ օգոստոսի 25). «Paramount TV, Anonymous Content Nab Rights to 9-Year-Old Reporter Hilde Lysiak's Books». Variety. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  5. ↑ Hipes, Patrick; Hipes, Patrick (2019 թ․ փետրվարի 23). «Hilde Lysiak, The 12-Year-Old Journo Inspiration Of Apple TV Series, Strikes Again». Deadline (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Have You Heard Of Preteen Crime Journalist Hilde Lysiak? 5 Things To Know About Her». Investigation Discovery. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 1-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 De León, 2017
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Cogan, 2016
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 Кадочникова С. А. (2019 թ․ փետրվարի 27). ««Ես աշխատում եմ ոչ թե ոստիկանության, այլ մարդկանց համար»։ Հայտնի լրագրողուհուն սպառնում են բանտով և խորհուրդ են տալիս հաշտ ու խաղաղ ճանապարհով հեռանալ։ Նա 12 տարեկան է։». Lenta.ru. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Pompeo, 2015
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Bohrer, 2019
  12. ↑ Murray E. (Sept. 27, 2015). «Meet Hilde Lysiak, Pennsylvania's 8-year-old newspaper reporter». Today. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  13. ↑ Stump S. (2016 թ․ ապրիլի 6). «9-year-old reporter Hilde Lysiak answers her critics: 'Is that cute enough for you?'». Today. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Jackman, 2016
  15. ↑ Krize, Nikki (2016 թ․ մարտի 7). «9 Year Old Raising Money for New Cop». WNEP, ABC. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Lysiak, 2016
  17. ↑ Hanson H. (2016 թ․ մայիսի 4). «This 9-Year-Old Journalist Is Reporting Circles Around Adults». The Huffington Post (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)}}
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 Jackman, 2019
  19. ↑ Garcia, 2019
  20. ↑ Lysiak H. K. (2019 թ․ հուլիսի 29). «EDITORIAL — A Final Goodbye to Selinsgrove». Orange Street News. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  21. ↑ 21,0 21,1 Колосов А. (26 Февраля 2019). ««Я — свобода слова»: как 12-летняя журналистка из Пенсильвании поставила на место полицейского». RTVI. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  22. ↑ Naylor, Donita (2016 թ․ հուլիսի 28). «Youngest Nobel Peace Prize winner, Malala, brings message to Providence». Providence Journal. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  23. ↑ «OSN To Donate %100 Sept Advert Money to Malala Fund!». Orange Street News. WordPress. 2016 թ․ օգոստոսի 2. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  24. ↑ 24,0 24,1 Lysiak, 2017
  25. ↑ Papenfuss M. (2019 թ․ փետրվարի 21). «Reporter Hilde Lysiak, 12, Faces Down Arizona Cop Who Threatens To Throw Her In 'Juvy'». The Huffington Post (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  26. ↑ Cheney, 2019
  27. ↑ Сухова, 2019, էջ 6
  28. ↑ Colangelo, 2016
  29. ↑ Home Before Dark(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  30. ↑ 30,0 30,1 «Домой до темноты 1 сезон». Комсомольская правда. Сериалы. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 2-ին.
  31. ↑ Villarreal, 2020
  32. ↑ McNamara A. (2019 թ․ մայիսի 10). «12-Year-Old Crime Reporter Gives Commencement Address at West Virginia University Media School». The Daily Beast. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  33. ↑ Svitak, 2020, էջ 161—164
  34. ↑ «Class of 2016: Hilde Kate Lysiak & Isabel Lysiak — Orange Street News». Tribeca Disruptive Innovation Awards. 2016 թ․ ապրիլի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  35. ↑ Воронков П. (2020 թ․ ապրիլի 3). ««Домой засветло»: сериал про реальную девятилетнюю журналистку». Газета.Ру. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  36. ↑ «CNN's Amanpour receives 2019 Zenger Award». University of Arizona. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 2-ին.


Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիլդա Լիշակ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հիլդա_Լիշակ&oldid=9793896» էջից