Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հարրի Փոթեր (այլ կիրառումներ)


Հարրի Ջեյմս Փոթեր (անգլ.՝ Harry James Potter), հորինված գործող անձ, բրիտանացի գրող Ջոան Ռոուլինգի վեպի գլխավոր հերոս։ Վեպի շարքում հայտնի է որպես հմայող, որը կրկնակի հաղթանակ է տարել Սև կախարդ՝ Վոլդեմորի նկատմամբ։ Գործող անձը ձեռք է բերել հանրաճանաչություն ամբողջ աշխարհում[1]։

Հարրի Փոթերի աշխարհի կերպար

Դենիել Ռեդկլիֆը Հարրի Փոթերի դերում
Հարրի Փոթեր
Սեռ արական
Մազերի գույն սև
Ֆակուլտետ Գրիֆինդոր
Արյունի մաքրություն Կիսարյուն
Կողմ Փյունիքի Միաբանություն,
Դամբլդորի Ջոկատ,
Ալբուս Դամբլդոր
Պատրոնուս Եղջերու
Բոգարթ դեմենտոր
Կախարդական փայտ 1. Սղոցի և փյունիկի փետուրը, երկարությունը 11 դյույմ
2. Թանթրվենու Փայտիկ
Առաջին հայտնվելը «Փիլիսոփայական քար»
Դեր ֆիլմերում Դենիել Ռեդկլիֆ

Ընդհանուր տեղեկություններ խմբագրել

Հատուկ ունակություներ և հատկություններ խմբագրել

Մոգական պաշտպանությունը խմբագրել

Հարրի Փոթերը կախարդական պաշտպանության ներքո էր գտնվում մոր ինքնազոհության շնորհիվ։ Պաշտպանությունը գործում էր այն ժամանակից, երբ մայրը զոհաբերել էր իրեն, որպեսզի փրկի Հարրիին և ուժի մեջ էր մինչև նրա մորաքրոջ տանը գտնվելու ավարտը։ Եթե Հարրին մնար ապրեր այդ տանը, ապա պաշտպանությունը կգործեր մինչև նրա տասնյոթ տարին լրանալը։

Հորքրուքս խմբագրել

Հարրի Փոթերը Վոլդեմորի հորքրուքսն էր։ Նա դարձել էր հորքրուքս այն ժամանակ, երբ Վոլդեմորըը սպանել էր նրա մորը՝ Գոդրիկի Հովտում (Հարրին մի տարեկան էր արդեն)։ Դա բերել էր մի քանի հետևանքների.

  • Հարրին բազմիցս ներթափանցում էր Վոլդեմորի գիտակցությունը նաև մի անգամ էլ նրա օձի՝ Նագինիի, որը նույնպես հանդիսանում էր հորքրուքս։ Ի բացառություն վերջի ժամանակի դեպքերին, դա կատարվում էր նրա կամքից անկախ, սովորականում քնած վիճակում, երբ Վոլդեմորը ուժեղ զգացմունքներ էր ապրում։
  • Վոլդեմորը, իր հերթին, նույնպես կարող էր ներթափանցել Հարրի Փոթերի գիտակցության մեջ։ Նա դա արել էր հինգերորդ գրքի վերջում, որպիսզի գայթակղեր Փոթերին գալ Առեղծվածների Բաժին Մոգության Նախարարությունում, ինչի պատճառով մահացավ Սիրիուս Բլեքը։ Սակայն, ընդ որում նա զգացել էր ուժգույն ցավեր և՝ Դամբլդորի կարծիքով, նորեն էլ չէր փորձում դա կրկնել։
  • Վոլդեմորը չէր կարող մահանալ, մինչև Հարրի Փոթերը վնասազերծվաց չէր որպես հորքրուքս։ Այդ իմաստով Հարրի Փոթերը չէր տարբերվում Վոլդեմորի մյուս հորքրուքսներից։
  • Հարրի Փոթերը խոսում էր օձերի լեզվով, նա օձախոս էր։

Վոլդեմորի երկրորդ հարվածը կատարվել էր Արգելված Անտառում, Հոգվարթսի համար Ճակատամարտում։ Դա բերել էր նրան, որ Սև Լորդի հոգու մի մասը այլևս հորքրուքս չէր հանդիսանում։

Այլ ունակություները և հատկություններ խմբագրել

Հարրի Փոթերը տիրապետում էր մեծ ունակություներին Սև Արվեստներից Պաշտպանության ոլորտում։ Արդեն իսկ երրորդ կուրսում նա սովորել էր կանչել պատրոնուսը։ Հարրի Փոթերը գերազանց խաղացում էր քվիդիչ։ Արդեն առաջին կուրսում նա խաղում էր իր իսկ ֆակուլտետի համար որպես որսկան, դառնալով ամենաերիտասարդ որսկան վերջին 100 տարվա ընթացքում։ Ընդհանուր թվով նա բռնել էր 7 սնիչ 9-ից, բերելով իր թիմին հաղթանակներ։ Նրա թռիչքի հատկությունները ցախավելի վրա պետք են եկել ոչ միայն քվիդիչում. առաջին գրքում Հարրին բռնել էր թռչուն-բանալին, չորրորդում հաղթել էր վիշապին Երեք Հմայողների Մրցախաղի ընթացքում, յոթերորդ գրքում փրկել էր Դրակո Մալֆոյին Դժողքային Հրից։ Ըստ Ալբուս Դամբլդորի՝ Հարրի Փոթերը մարդ է, ով լիովին զերծ է եսասիրությունից։

Գրքի գործող անձիք խմբագրել

Փիլիսոփայական Քարը խմբագրել

Հարրի Փոթերի ծնողները՝ Ջեյմս Փոթեր և Լիլի (Էվանս) Փոթեր։ Ջեյմս Փոթերի լավագույն ընկերը՝ Սիրիուս Բլեքը դարձավ Հարրիի քավոր։ Մինչ Հարրիի ծնունդը մարգարեություն էր արվել, առ այն, որ հուլիսի վերջում կծնվի տղա զավակ, ում ծնողները երեք անգամ կոչնագիր են ուղարկել Վոլդեմորին և մնացել են կենդանի, որը կամ կկարողանա հաղթել Սև Լորդին կամ կմահանա նրա ձեռքից։ Այդ մարգարեության համապատասխան էր Հարրի Փոթերը և ծնված մի օր առաջ Նևիլ Լոնգբոթոմը։ Լորդ Վոլդեմորը՝ իմանալով որ մարգարեության մասին, որոշում է ոչնչացնել երեխային, ընտրելով Հարրիին։ Լիլի և Ջեյմս Փոթերները օգտագործել են վստահության կախարդանքը՝ ստանձնելով Գաղտնիության Պահապանի կոչումը Սիրիուս Բլեքին, սակայն վերջին պահին Բլեքի խնդրանքով թաքստարանի տեղանքի գաղտնիքը վստահվում է Փիթեր Փետիգրյուին, որը և դավաճանեց նրանց։ Մյուս տարում երեկոյան Սև Լորդը՝ իմանալով Հարրիի գտնվելու վայրը, հայտնվում է Գոդրիկի հովիտ հարձակվում է Փոթեր ընտանիքի վրա։ Ջեյմսը փորձում էր պաշտպանել ընտանիքը, բայց մահանում է Ավադա Կեդաբրա կախարդանքից։ Սևերուս Սնեյփի խնդրանքով Սև Լորդը չպետք է ձեռք տար Լիլիին, սակայն Լիլին դեմ է դուրս գալիս Լորդին՝ պաշտպանելով զավակին։ Այդ ժամանակ Լորդը սպանում է նրան։ Երբ Վոլդեմորը փորձում է սպանել Հարրիին, Լիլիի զոհաբերական պաշտպանությունը անդրադառձնում է մահացու կախարդանքը, թողնելով միայն սպի Հարրիի ճակատին կայծակի տեսքով, և հարվածում է Վոլդեմորին, նեյտրալացնելով վերջինիս երկար տարիներ։ Դա Հարրիի սպանության առաջին փորձն էր։ Ընդ որում Վոլդեմորի հոգու մի մասը պոկվել էր և դիպչել էր Հարրի Փոթերին՝ դարձնելով նրան հորքրուքս։ Երեխային վերցրել են ողբերգության վայրից և հանձնել էին միակ բարեկամներին՝ Վեռնոն և փետունիա Դըրզլիներին։ Իր կյանքի առաջի 10 տարի Հարրին ապրում էր չկասկածելով կախարդության գոյության մասին։ Դարզլիները պահում էին նրան հպատակության և ճնշման տակ՝ հույս տածելով չեզոքացնելով նրա հմայության հանդեպ ունակություները, որոնք, նրանց կարծիքով, աննորմալ են ընդհանրապես։ Սակայն, չնայած վերոհիշյալ հանգամանքների, Հարրին մերթ ցուցաբերում էր մոգական ունակություները, ինչի պատճառով ամեն անգամ պատժվում էր։ Տասնմեկ տարեկանում նրան սկսեցին գալ նամակներ Հոգվորթսից, սակայն Դըրզլիները ոչնչացնում էին դրանք, թույլ չտալով Հարրիին դրանք կարդալ։ Այդ իսկ պատճառով նամակները նորեն գալիս էին։ Վերջացավ դա այն ժամանակ, երբ Դըրզլիները և Հարրին՝ փորձելով թաքնվել նամակներից մի կղզու փոքր տնակում, այցելում է Հագրիդը, որը պատմում է տղային իր անցյալի մասին և կախարդների աշխարհի մասին։ Իր հետ Հարրին այցելում է Շեղաձիգ Նրբանցք, որպեսզի գնի այն ամենը ինչը անհրաժեշտ է դպրոցում։ Ամեն ինչից բացի, Շեղաձիգ Նրբանցքում Հագրիդը և Հարրին այցելում են Գրինգոթս բանկը և Հարրին իմանում է, որ բավականին հարուստ է։ Ամիս անց Հարրին նստում է Հոգվորթսի ճեպընթաց և ժամանում է Հոգվորթս։ Գնացքում՝ ուղեվորվելով Հոգվարթս, Հարրի Փոթերը ընկերանում է Ռոն, ֆրեդ և Ջորջ Ուիզլիների հետ։ Դրակո Մալֆոն նույնպես առաջարկում է նրան ընկերություն (նրանք հանդիպել էին մինչ այդ մադամ Մալկինի խանութում, որը գտնվում է Շեղաձիգ նրբանցքում), բայց Հարրիին դուր չի գալիս նրա խորհուրդը չշփվել Ռոնի հետ և նրա արհամարհանքը Հագրիդի նկատմամբ։ Հարրին և Դրակոն վիճում էին, այդ ժամանակից ի վեր նրանք թշնամանում էին։ Բաշխիչ գլխարկը առաջարկում է Հարրիին ընտրել Սլիդերին հոսքը, բայց նա հրաժարվում է։ Այդ ժամանակ գլխարկը ուղարկում է նրան Գրիֆինդոր։

 

Հարրին ամուր բռնեց աթոռակի կողերը և մտածեց, ― Ո՛չ Սլիդերին, միայն ո՛չ Սլիդերին, խնդրո՜ւմ եմ։ — Ոչ Սլիդերին, ասում ես, — կրկնեց ցածր ձայնը նրա ականջի մեջ, ― համոզվա՞ծ ես… Դու կարող ես մեծ հրաշագործ դառնալ՝ Սլիդերին գնալով։ Հաջողությունն ու մեծությանը սպասում են քեզ Սլիդերինի ճանապարհին, գիտե՞ս… Ամեն ինչ տեսնում եմ այստեղ՝ գլխիդ մեջ, և Սլիդերինը կօգնի քեզ մեծ հրաշագործ դառնալ, ոչ մի կասկած չանեմ դրանում… Հը՞, համաձայն չե՞ս… Դե՛հ, ինչ արած, եթե համոզված ես, ուրեմն թող լինի ԳՐԻ՛ՖԻՆԴՈՐ…թարգմանիչ՝ Լիլիթ Մկրտչյան:

 

Առաջին կուրսում Հարրին և Ռոնը ընկերանում են Հերմայոնի Գրեյնջերի հետ։ Հմայաթուրմերի պրոֆեսոր՝ Սևերուս Սնեյփը ատեց Հարրիին նրա հոր հետ բարդ հարաբերություների պատճառով։ Առաջին կուրսում Հարրին չգիտեր ատելության բուն պատճառը։ Հարրիի մոտ հայտնաբերվեց մեծ տաղանդ ցախավելով թռիչքների հանդեպ։ Նա ընդունվել էր Գրիֆինդորի քվիդիչի խումբ, որպես որսկան, դառնալով ամենաերիտասարդ որսկանը վերջին 100 տարվա ընթացքում։ Հետագայում Հարրին դառնում է լավագույն քվիդիչ խաղացողներից մեկը։ Առաջին խաղերի ընթացքում ցախավելը սկսել էր Հարրիին ցած նետել Մութ արվեստներից պաշտպանութան ուսուցչի՝ պրոֆեսոր Քվիրելի հմայությունից, որը ծառայում էր Վոլդեմորին։ Սնեյփը պաշտպանում էր Հարրիին իր մոգությամբ։ Ի շնորհիվ Հերմայոնիի՝ հրին տալով Սնեյփի պատմուճանը այդպիսիով շեղելով Քվիրելին, զցախավելը դադարեցրել էր ցած նետել Հարրիին։ Այդպես ավարտվեց Հարրիի անհաջող սպանության երկրորդ փորձը։ Երրորդ այդպիսի փորձը պատահեց այն բանից հետո, երբ Հարրին իր ընկերների օգնությամբ գտավ մի սենյակ, որտեղ գտնվում էր փիլիսոփայական քարը։ Պարզվեց, որ Քվիրելը՝ ում մեջ մտել էր Վոլդեմորը, ուզում էր այն գողանալ։ Գողության նպատակն՝ Վոլդեմորի վերծնունդն էր։ Հարրին կարողացավ խանգարել Քվիրելին գողանալ քարը և՝ ի շնորհիվ մոգական պաշտպանությանը, դիմանալ Քվիրելի դեմ մարտում մինչև Ալբուս Դամբլդորի գալը, որն էլ փրկել էր Հարրիին։ Գափափի հայելու օգնությամբ ստացավ փիլիսոփայական քարը, ինչը հետո ոչնչացվել էր։ Քվիրելը մահացել էր, Վոլդեմորը չէր կարողացել վերածնվել։ Այդպիսով անհաջողությամբ պսակվեց նաև երրորդ մահվան փորձը ի դեմ Հարրի Փոթերի։ Ի շնորհիվ Ալբուս Դամբլդորի, որը հատկացրել էր Ռոնին, Հերմայոնիին, Նևիլին և Հարրիին հավելյալ 170 միավոր տարվա վերջում, Գրիֆինդորը հաղթել էր Հոսքային գավաթը։

Գաղտնի Սենյակը խմբագրել

Ուստարվա սկզբից ի վեր Հոգվորթսում սկսվեցին հոսպիտալ ընկնել Հոգվորթսի մագլածին աշակերտները՝ փայտացած տեսքով։ Իսկ նրանց մարմիների մոտ հայտնվում էին գրություներ առ այն, որ Գաղտնի Սենյակը Հոգվորթսում կրկին բաց է։ Քանզի առաջին զոհին՝ միստր Ֆիլչի կատվին Հարրին էր հայտնաբերել, ուսանողները սկսեցին կասկածել նրան այդ հարձակման մեջ։ Տարվա կեսին Հոգվորթսի ուսանողները և դասախոսները, այդ թվում նաև Հարրին, իմանում են այն մասին, որ նա՝ Հարրին, օձախոս է։ Մի քանի ամիսների ընթացքում Հարրին դարձել էր ատելության և վախի առարկա՝ կարծելով, որ նա Սալազար Սլիդերինի ժառանգորդն է։ Ըստ Հոգվորթսի լեգենդի, հենց Սլիդերինն էր ստեղծել Գաղտնի Սենյակը և թաքցրել այնտեղ մի հրեշ, որը պետք է սպաներ բոլոր մագլածիններին և կիսարյուններին (հմայողներ, որոնց ծնողները երկկողմանի կամ միակողմանի հմայող չէն)։ Միայն Հերմայոնի Գրեյնջերի հոսպիտալացումը արդարացնում է Հարրիին բոլորի աչքերում։ Ուստարվա ընթացքում Հարրին, Ռոնը և Հերմայոնին հետաքննություն էին կազմակերպել, որպեսզի պարզեն Հոգվորթսի բնակիչների հետ կատարվածը։ Ջինի Ուիզլիի անհետացումից հետո Հարրին և Ռոնը կարողացան պարզել, որ պատճառն բասիլիսկն է՝ Գաղտնի Սենյակի այն հրեշավոր արարածը, ով սպանում է յուրաքանչյուրին լոկ մի հայացքով։ Հարրին, Ռոնի օգնությամբ, հասնում է Գաղտնի Սենյակը, որտեղ հանդիպում է Թոմ Ռեդլին՝ պարզելով նրա ինքնությունը։ Հարրին կարողանում է սպանել բասիլիսկին Գրիֆինդորի թրով, հետո նույն բասիլիսկի ժանիքով թափանց ծակում է օրագիրը, ինչից սկսում է հոսել թանաք, այնուհետև Թոմ Ռեդլը անհետանում է։ Ռեդլի չքացումից հետո, Հարրին վերցնում է Ջինի Ուիզլիին իր հետ և դուրս բերում Գաղտնի Սենյակից։ Ուստարվա ավարտին Հարրին ապացուցում է Հագրիդի անմեղությունը, առ այն, որ նա կապ չունի Տրտում Մըրթլի մահվան մեջ ( միակ աշակերտուհին, ով մահացել էր դպրոցում, տեսնելով բասիլիսկին), քողազերծում է Լուցիուս Մալֆոին, ով գցել էր Թոմ Ռեդլի օրագիրն Ջինի Ուիզլիի կաթսայի մեջ և փրկում է Դոբիին՝ Լուցիուս Մալֆոի տնային էլֆին բռնակալ տիրոջից։ Դոբին դարձավ ազատ էլֆ և խոսք տվեց կատարել Հարրիի խնդրանքները։

Ազկաբանի Բանտարկյալը խմբագրել

Երրորդ կուրսում Հարրին առաջին անգամ իմացավ դեմենտորների մասին և մեկին հանդիպեց։ Դեմենտորը, ով ստուգում էր գնացքը, հարձակվել էր Հարրիի վրա, ինչի պատճառով Հարրին կորցրել էր գիտակցությունը, բայց նրան պաշտպանությանն էր հասել Ռիմուս Լյուփինը։ Միստր Ուիզլիից Հարրին իմանում է, որ Սիրիուս Բլեքը՝ վտանգավոր հանցագործ, փախել էր Ազկաբանից, որպեսզի սպանի Հարրիին և ավարտին հասցնի իր տիրոջ գործը։ Ի շնորհիվ Լյուփինի, տարվա ավարտին Հարրին սովորում է կանչել պատրոնուս ( Հարրիի մոտ այն եղջերուի (եղնի) տեսք ուներ)։ Հետագայում Հարրին հանդիպում է Սիրիուս Բլեքին և իմանում է, որ նրան զրպարտել են՝ մեղադրել և ուղարկել են Ազկաբան անարդարացիորեն։ Հարրին չկարողացավ ապացուցել Սիրիուսի անմեղությունը. Փիթեր Փեթիգրյուն՝ իրական հանցագործ, ով այդ ամբողջ ժամանակ առնետի տեսք էր ընդունել և Ռոնի առնետ էր ձևանում, փախուստի էր դիմել։ Բլեքը ստիպված պետք է թաքնվեր։ Թույլ չտալով Սիրիուսին միանգամից սպանել Փիթերին, Հարրին փրկում է վերջինիս կյանքը։ Հարրին հարձակման է ենթարկվում դեմենտորների կողմից, սակայն փրկվել էր ինքն իր կողմից՝ վերադառնալիս ավելի ուշ անցյալից։ Հետագայում Բլեքը դառնում է Հարրիի ընկեր և՝ ինչքան դա հնարավոր է, կատարում է կնքահոր պարտականությունները։

Հրե Գավաթը խմբագրել

Խավար արվեստներից պաշտպանության նոր դասախոսն էր Բարթի կրտսերն էր Ալասթոր Մուդիի կերպարում։ Նա սովորեցրել էր Հարրիին և մյուս ուսանողներին ընդիմանալ Իմպերիուս կախարդանքին։ Հետո Հրե Գավաթը՝ ի հեճուկս մի քանի կանոների, ընտրում է Հարրի Փոթերին Մրցարշավին մասնակցելու համար, չնայած այն բանին, որ նա չէր առաջարկել իր թեկնածությունը։ Օգտագործելով դասախոսների հուշումները Հարրին կարողանում է հաջող ի կատար ածել առաջի երկու առաջադրանքները. գտնել վիշապի ձուն և փրկի Ռոնին լճից։ Վերջին հանձնարարությունը՝ Երեք Հմայողների Գավաթը գտնելն էր լաբիրինթոսի մեջ։ Գտնելուց հետո Հարրին և Սեդրիկ Դիգորին հայտնվում են գերեզմանիցում, որտեղ նրանց սպասում էր Փիթեր Պետիգրյուն և Լորդ Վոլան դե Մորտը։ Լորդի հրամանով, Պետիգրյուն սպանում է Դիգորիին և տեղափոխում է Հարրիին Ռեդլ ավագի գերեզմանի վրա։ Սև Լորդը օգտագործել էր Հարրիի արյունը որպիսզի վերածնվի։ Այսուհետև Վոլան դե Մորտի երակներում արդեն հոսում էր Լիլի Փոթերի արյունը, այդիսկ պատճառով «արյան պաշտպանությունը» մասնակիորեն դադարեցվել էր աշխատել.Լորդը արդեն իզոր էր դիպչել Հարրիին առանց այրվածքներ ստանալու։ Հաջորդած դուելում Սև Լորդը չի կարողանում սպանել Փոթերին, քանզի նրանց կախարդական փայտիկների միջուկները նույն փյունիկի փետուրներն են։ Մի ձեռքով Հարրին բռնում է Սեդրիկի անշունչ մարմինը, մյուս ձեռքով նորեն դիպչում է Երեք Հմայողների Գավաթին և հայտնվում է Հոգվարթսում։ Այդպես ավարտվում է Հարրի Փոթերի հինգերորդ սպանության փորձը։ Հարրին հայտարարվել էր Մրցաշարի հաղթող։ Հաղթանակից ստացված գումարը՝ հազար գալեին, նա տվել էր Ջորջ և ֆրեդ Ուիզլիներին, իրենց սեփական՝ «Ուիզլի Եղբայրների Կախարդական Վնասաբերներ» խանութի համար։

Փյունիկի Միաբանությունը խմբագրել

Ամառը Հարրին և Դադլին հարձակման են ենթարկվում դեմենտորների կողմից։ Հարրիի Պատրոնուսը փրկում է իրեն և մորաքրոջ տղային։ Նրան մեղադրեցին մոգության անօրինական օգտագործման մեջ։ Ի շնորհիվ Դամբլդորի պաշտպանությանը դատարանում, Հարրին անմեղ է ճանաչվում։

Մոգության Նախարարությունը պաշտոնական ժխտում էր Վոլան դե Մորտի վերածնունդը, քանզի ոչ մի ապացույց չկար, բացի Հարրի և Դամբլդորի բառերից։ «Ամենօրյա մարգարե» թերթը սկսեց ներկայացնել Հարրիին որպես հպարտ, գոռոզ հորինողի՝ ծիծաղելով և ձեռք առնելով նրա պատմություները Սև Լորդի գալուստի վերաբերյալ։ Վոլան դե Մորտի վերածնվումից հետո Հարրիի մոտ հաճախի սկսեց ցավել սպին։ Բացի դա, Հարրին հաճախ զգում էր Վոլան դե Մորտի էմոցիաները և քնում տեսնում էր նրա գործողությունները։ Դամբլդորի խնդրանքով Հարրին գաղտնի պարապում էր Սնեյփի մոտ օկլյումենցիա։ Պարապմունքները բոլորովին անհաջող էին ընթանում և այն բանից հետո, երբ Հարրին անդրադարձեց լեգիլեմենցիա կախարդանքը Պռոտեգո կախադանքի օգնությամբ՝ տեսնելով մի դրվածք Սնեյփի մանկությունից, նա Հարրիին վռնդում է և դադարեցնում է պարապմունքները։ Դոլորես Ամբրիջ՝ լիազորված Նախարարության կողմից, ստանձնում է Խավար արվեստներից պաշտպանության դասախոսի պաշտոնը և համաձայն նախարարության պաշտոնական կողմնորոշմանը, ժխտում է Լորդի վերածնունդը։ Փոթերը՝ հայտարարելով, որ նա տեսել է Սև Լորդին, ի պատիժ մի քանի շաբաթներ տևողությամբ, օրվա ընթացքում ժամեր շարունակ գրվածք էր անուր ձախ ձեռքի վրա հատուկ փետուրով ՝ «Ես չպետք է խաբեմ» (I must not tell lies)։ Գրվածքը կախարդական էր, այն դաջվում էր ձեռքին, թողնելով սպի։ Քանզի Ամբրիջի պարապմունքները հիմնվում էին տեսության վրա քան փորձի, Հարրի Փոթերը գաղտնի սկսել էր սովորեցնել ցանկացողներին հմայնքների՝ կազմակերպելով Դամբլդորի Ջոկատ։ Իր կարճ գոյության ընթացքում (Դամբլդորի Ջոկատը), Հարրին հասցրել էր սովորեցնել կարևոր հմայքները։ Մարիեթ Էջքոմը դավաճանում է Դամբլդորի Ջոկատը և նորից Դամբլդորը օգնում է Հարրիին, վերցնելով Ջոկատի ստեղծման պատասխանատվությունը իր վրա։ Մոգության Պատմության քննության ժամանակ Հարրին քուն է մտնում և տեսնում է, թե ինչպես են տանջում Սիրիուս Բլեքին Մոգության Նախարարությունում։ Նա, Ռոնը և Հերմիոնան որոշում են փորձել փրկել Բլեքին։ Մի քանի իրադարձություներից հետո Հարրին ընկերների հետ միասին հասնում է Գաղտնիքների Բաժին, որտեղ և գտնում է իրեն վերաբերող մարգարեությունը։ Այդ ժամանակ էլ ի հայտ են գալիս Մահը Լափողները և ստիպում են հանձնել մարգարեությունը իրենց. Հարրիի քունը դասավորված էր եղել և հանդիսանում էր ծուղակ։ Երիտասարդները կարողանում են դիմանալ մինչ ավագների գալը, որոնք հաղթում են Մահը Լափողներին։ Մարտի խառնվում է անգամ Վոլան դե Մորտը՝ փորձելով սպանել Հարրիին այն բանի համար, որ նա խանգարեց նրան հասնել մարգարեությանը, սակայն Դամբլդորը կարողանում է պաշտպանել Հարրիին մահաբեր կախարդանքից և ինքն մասնակցում է մարտին ընդդեմ Լորդի։ Այդպես վերջացավ վեցերորդ մահվան փորձը կատարված Հարրիի դեմ։ Վոլան դե Մորտի և Դամբլդորի դուելը վերջանում է ոչոքի արդյունքով։ Մարգարեությունը ոչնչացվել էր Հարրի Փոթերի կողմից։ Սակայն հաղթանակը ծանր տրվեց՝ մահացավ Հարրի Փոթերի կնքահայրը՝ Սիրիուս Բլեքը։ Բախումից հետո այլևս անհնար էր թաքցնել Վոլան դե Մորտի վերադարձը, դրա իսկ պարճառով դադարեցվավ Հարրիի նկատմամբ թերթերում հետապնդումները։

Կիսարյուն Արքայազնը խմբագրել

Հարրի Փոթերը ժառանգեց Սիրիուս Բլեքից նրա տունը և նրա Հուշկապարին (Кикимер)։ Փյունիքի Միաբանությունը օգտագործում էր այդ տունը որպես հավաքույթի վայր։ Սնեյփի հին դասագրքի շնորհիվ (անցյալում կոչում էր ինքն իրեն Կիսարյուն Արքայազն), որը Հարրին ստացավ Հոգվարթսում, նա դարձավ Հմայադեղեր առարկայի լավագույն ուսանողը դասարանում նաև ամբողջ կուրսում։ Հարրին օգնեց Դամբլդորին կորզել տեղեկություն Հորաս Սլեգհորնից հորքրուքսների մասին և համաձայնեց օգնել դրանց որոնման մեջ։ Հարրին և Դամբլդորը որոնում էին սկզբից մեդալիոնը։ Հարրին մասնակից էր և Դամբլդորի մահվանը, որին սպանում է Սևերուս Սնեյփը այն բանից հետո, երբ դա չի կարող անել Դրակո Մալֆոյը։ Գրքի վերջում ասվում է, որ Հարրին որոշում է չգնալ դպրոց մյուս տարի, այլ զբաղվի մնացած հորքրուքսների որոնման գործով։ Նրան միանում են ընկերները։

Մահվան Պարգևները խմբագրել

Հարրի Փոթերը անց կացրեց վերջին ամիսը մորաքրոջ և քեռիի տանը։ Մոգական պաշտպանությունը՝ ստացված շնորհիվ մոր ինքնազոհաբերմանը, պաշտպանում էր նրան մինչև չափահաս դառնալը։ Մինչև Հարրիի տեղափոխումը ապահով վայր, կազմակերպվել էր օպերացիա «Յոթ Փոթերներ»։ Տեղափոխման ժամանակ Հարրին հարձակման է ենթարկվում Վոլան դե Մորտի և Մահը Լափողների կողմից, սակայն ի շնորհիվ Հարրիի կախարդական փայտիկի, որը ինքնիւրույն էր ճանաչել թշնամուն և հակազդել նրան, Հարրին կարողացավ հասնել իր նպատակին՝ Ուիզլիների տանը։ Այդպես ավարտվեց Հարրիի դեմ կատարված յոթերորդ մահվան փորձը։ Այդ օպերացիայի ժամանակ մահանում է Ալաստոր Մուդին և Հարրիի բուն՝ Հեդվիգը։ Դամբլդորի ժառանգությունից Հարրիին հասնում է սնիթչը, որը նա բռնել էր առաջին քվիդիչ խաղի ընթացքում։ Հարրին տոնեց իր 17-ամյակը և՝ դառնալով չափահաս, նա ստանում է իրավունք ինքնուրույն հմայել։ Հետագայում, վեպի մեծ մասում (Հարրի Փոթերը և Մահվան պարգևները), Հարրին ընկերների հետ միասին՝ գուշակելով հանելուկներ և այցելելով տարբեր վայրեր, գտնում էր հորքրուքսներ և ոչնչացնում էր դրանք։ Հերթական հորքրուքսը (Ռավենա Ռավենքլոուի դիադեման), որը գտնվում էր Հոգվարթսում։ Հարրին, Ռոնը և Հերմիոնան հասնում են այդտեղ, ապա՝ գտնելով հորքրուքսը, ոչնչացնում են այն։ Իրենց կարծիքով, մնացել էր միայն մի հատ հորքրուքս՝ Նագինին։ Հոգվարթսի համար մղված մարտում, Հարրին հասնում է մինչ Ճճացող Խուղը, որտեղ և գտնվում էր Վոլան դե Մորտը օձի հետ։ Այդտեղ նա ներկա եղավ Սևերուս Սնեյփի մահին, որը մահանալիս, հասցնում է փոխանցել Հարրիին իր հիշողությունները։ Հիշողություններից Հարրին իմանում է, որ ևս մի հորքրուքսը հենց նա է։ Հարրին որոշում է՝ փոխանցելով Նևիլին պարտականություն սպանել օձին, գնալ Վոլան դե Մորտի մոտ, որպիսզի սպանվի։ Հարրին հասնում է Վոլան դե Մորտի մոտ և նա հարձակվում է նրա վրա Ավադա Կեդավրա մահաբեր կախարդանքով։ Զարթնելով մի անհայտ վայրում, որը թված նրան շատ նման «Քինգ Քրոս» կայարանին, Հարրին հանդիպում է Դամբլդորին։ Խոսելով նրա հետ, նա հասկանում է, որ զոհաբերելով իրեն, նա ճիշտ է վարվել և Վոլան դե Մորտի հոգին՝ բանտարկված իր մեջ որպես հորքրուքս, վերջապես ոչնչանում է։ Փոթերը կարողանում է վերադառնալ կյանքին։ Նրա «դին» բերվել էր Հոգվարթս, հետագայում՝ հանգամանքների բերումով (որի ընթացքում Նևիլը սպանում է Նագինի օձին), Հարրին հանդիպում է Վոլան դե Մորտին դեմ առ դեմ Մեծ Դահլիճում։ Կարճ եկրխոսությունից հետո Հարրին և Վոլան դե Մորտը մարտնչում են. Վոլան դե Մորտը օգտագործում է Ավադա Կեդավրա կախարդանքը, իսկ Հարրին՝ Էքսպելիարմուսը։ Ի շնորհիվ Թանթրվենու Փայտիկի, որը Վոլան դե Մորտի մոտն էր, սակայն զգալով և իմանալով, որ իր իսկական տերն է Հարրին, երկու կախարդանքներն էլ անդրադառնում են Վոլան դե Մորտի վրա։ Այսպիսով, Սև Լորդ՝ Վոլան դե Մորտը պարտվում է։

Հետագա ճակատագիրը խմբագրել

Հաղթանակից հետո Հարրին ամուսնանում է Ջինի Ուիզլիի հետ։ Նրանք ունենում են երեք զավակ՝ Ջեյմս Սիրիուս Փոթեր (կոչվել է ի պատիվ Հարրիի հորը՝ Ջեյմս Փոթերի և քավորի՝ Սիրիուս Բլեքի), Ալբուս Սևերուս Փոթեր (կոչվել է ի պատիվ Հոգվարթսի երկու տնօրեների՝ Ալբուս Դամբլդորի և Սևերուս Սնեյփի), կրտսերը — Լիլի Լունա Փոթեր (կոչվել է ի պատիվ Հարրիի մորը՝ Լիլի Փոթերի և ընտանիքի բարեկամի՝ Լունա Լավգուդի)։ Հարրին Թեդի Լյուպինի քավորն է դառնում (Նիմֆադորա Թոմկսի և Րիմուս Լյուպինի որդի), ում հետ նա գերազանց հարաբերություների մեջ է գտնվում. Թեդին գրեթե Հարրի Փոթերի ընտանիքի անդամ է։ Գլխավորում է խավարամարտիկներին։ Նաև Հարրին հասնում է նրան, որ պրոֆեսոր Սնեյփի դիմանկարը կախվի տնօրենների աշխատասենյակում։

Նախատիպը խմբագրել

Հարրիի կերպարը մեծ մասամբ հավաքական է։ Նրա տեսքը Ռոուլինգը մասամբ վերցրել է իր հին ընկերոջից՝ Յան Փոթերից (Ian Potter), ում հետ խաղում էր մանկության ժամանակ, 2-7 տարեկան հասակում, երբ ապրել էր Ուինթերբուռնում։ Ինչպես և Հարրին, Յանը մանուկ ժամանակ կրում էր կլոր ակնոցներ։ Մամուլի կարծիքով, հենց Յանիի ազգանունն էր օգտագործել Ռոուլինգը, որը նրան շատ էր դուր գալիս, քանի որ իր սեփական ազգանունը, նա, ինչ-որ պատճառներով, չէր սիրում։ Գրքի լույս տեսնելուց հետո, Յանիի մայրը՝ Ռուբին, որը իրենց (Ջոանայի և Յանի) մանուկ ժամանակից ի վեր սերտ կապերի մեջ էր Ջոանայի մայրիկի հետ, նամակ է գրում Ջոանային, ցանկանալով ստեղծագործական հաջողություններ։ Պատասխան նամակում Ջոանան շնորհակալություն է հայտնում Ռուբին՝ վստահեցնելով, որ նախատիպը Յանը չէր։ Չնայած ինքն Ռոուլինգը, չէր բացառում այն, որ հենց Յան Փոթերի ազգանունն է տվել իր վեպի հերոսին։ Շոն Շմիթը՝ գրելով 2002 թվին գրողի կենսագրությունը, կարծիք է առաջ քաշում, որ Ջոանան կարող էր օգտագործել գրող՝ Դենիս Փոթերի ազգանունը, որը ապրել էր Դինյան Անտառում, որտեղ և Ռոուլինգի ընտանիքը տեղափոխվել էր 1974 թվականին[3]։

Մշակույթի վրա թողած ազդեցությունը խմբագրել

2002 թվականին Consumer Electronics Show ցուցահանդեսի բացման ընթացքում Բիլ Գեյթսը ելույթի ժամանակ ցուցադրվել էր տեսահոլովակ, որտեղ Մայքրոսոֆթ կորպորացիայի տնօրենն էր Հարրի Փոթերը[4]։

Դերերը կինոյում խմբագրել

  • Դենիել Ռեդկլիֆը կատարում է Հարրի Փոթեր դերը Ռոուլինգի բոլոր վեպերի էկրանավորումներում։
  • Քեվին Մաքդոնալդ (Հարրի Շպրոտերի կատակերգական կերպար, գեր և ծեր տղամարդ, «Շատ Էպիկական կինո»)։

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

  • Հարրի Փոթերի մասին ֆիլմի բոլոր մասերում Վոլդեմորտի դերը խաղացել է 6 դերասան։
  • «Դամբլդոր» բառը հին անգլերենից թարգմանաբար նշանակում է «իշամեղու»։
  • «Հարրի Փոթերի» ամենաանհաջող ֆիլմի շահույթը կազմել է 90 մլն դոլար, որը շատ ավելին է «Մթնշաղ» հաջողակ ֆիլմի շահույթից։
  • «Վոլդեմորտ» բառը ֆրանսերենից թարգմանաբար նշանակում է «պայքար` մահվան դեմ»։
  • Դերասանուհին, որը մարմնավորել է Միրտլին, 37 տարեկան է։
  • Ուիզլի շիկակարմիր զույգերն իրական կյանքում շիկակարմիր մազեր չունեն։
  • Ջոան Ռոուլինգը դարձել է առաջին հեղինակ-միլիարդատերը, ով իր ողջ ունեցվածքը վաստակել է իր վեպերի շնորհով։
  • «9 ¾ հարթակը» գտնվում է King’s Cross Station կայարանում։
  • Հոգվարթս դպրոցի կարգախոսը նշանակում է. «Երբեք խուտուտ մի տուր քնած մարդուն»։
  • «Հարրի Փոթեր» ֆիլմում նկարահանվել են ավելի քան 250 տարբեր կենդանիներ։
  • Նկարահանման հրապարակի ամենափոքր կենդանին հազարոտնուկն է եղել, իսկ ամենամեծը՝ հատուկ գնված գետաձին։
  • Նկարահանումների համար օգտագործվել է հսկայական քանակությամբ հագուստ. 600 դպրոցական համազգեստ և 250 հազար այլ հագուստներ։
  • Հոգվարթսի աստիճաններին ընդհանուր առմամբ կար մոտ 250 նկար։
  • «Հոգվարթս-էքսպրես» գնացքի շարժիչը կառուցվել է 1937-ին, իսկ վագոնները՝ 1950-ին։
  • Թռչող մկների մասնակցությամբ տեսարանը նկարելիս՝ դրանցից մեկը խճճվել է Հագրիդի մորուքի մեջ, ինչի պատճառով նկարահանումները դադարել են 3 ժամով։ Մկանը ստիպված էին ազատել, իսկ մորուքը՝ սանրել, քանի որ այդ ժամանակ «պահուստային» մորուք չկար։
    • Թել Ավիվի գերեզմանոցում է գտնվում 17-ամյա Մեծ Բրիտանիայի Վուսթերշիր գնդի Հարրի Փոթերի, «Հարրի-վթար» մականունով շարքայինի շիրիմը։ Ի շնորհիվ Ռոուլինգի գրքին, գերեզմանատեղը մեծ ճանաչում է գտել և դարձել է զբոսաշրջիկների սիրած վայր Իսրայելում։
    • ԱՄՆ-ի, Ֆլորիդա նահանգում ապրում է մարդ՝ Հարրի Փոթեր անվամբ։ Անվան կրողը արդեն 70 տարեկան է։ Թոշակառուին զանգում են երեխաները, իսկ հեռուստալիքների ներկայացուցիչները խնդրում են տալ հարցազրույց[5].:

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. ««Гарри Поттер», «Сумерки» и «Ранго»: самые интересные трейлеры недели» (ռուսերեն). Interfax.by. 3 июля 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  2. 2,0 2,1 , с. 304
  3. Шон Смит Глава вторая. Книжный Ребёнок // Биография создателя Гарри Поттера. — М.: Астрель, 2002. — С. 39. — 314 с. — 10 000 экз. — ISBN 1-85479-820-0
  4. Bill Potter - Bill Gates dressed as Harry Potter
  5. «Флорида: Гарри Поттер пережил поттероманию». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել