Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելից
Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը անցկացվել է 2015 թվականի ապրիլի 24-ին։
ՕրըԽմբագրել
Ամեն տարի ապրիլի 24-ին ողջ աշխարհի հայությունը ոգեկոչում է Հայկական ցեղասպանության զոհերին։ 1915 թվականի ապրիլի 24-ին Կոստանդնուպոլսի (այժմ՝ Ստամբուլ) հայ ազգաբնակչության քաղաքական, հոգևոր, մշակութային առաջնորդները տեղահանվեցին և սպանվեցին։ Այս ողբերգական իրադարձությանը նախորդել և հաջորդել են Հայկական լեռնաշխարհի և Օսմանյան կայսրության այլ վայրերից հայ ազգաբնակչության տեղահանումն ու ոչնչացումը։
ՆախապատմությունԽմբագրել
ՀայաստանըԽմբագրել
ՊաշտոնականԽմբագրել
2011 թվականի ապրիլի 23-ին Հայաստանի նախագահի հրամանագրով ստեղծվեց Հայկական ցեղասպանության 100-ամյակի միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողով[1]։ Այն գլխավորում է Հայաստանի Նախագահը[2], իսկ քարտուղարն է Հայոց Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Դեմոյանը[3]։
Հանձնաժողովի կազմում ընդգրկվեցին մշակույթի, կրթության, գիտության ոլորտների ականավոր մասնագետներ, ինչպես նաև ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացում հայ ժողովրդի ջանքերին սատարող գործիչներ։
Հանձնաժողովի առաջին նիստը տեղի ունեցավ 2011 թվականի մայիսի 30-ին՝ նախագահ Սերժ Սարգսյանի նախագահությամբ[5]։
2012 հունիսին ՀՀ փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանը հայտարարեց
|
...արդեն իսկ կյանքի կոչված ջանքերը կարևոր են ոչ միայն մեր երկրի և Սփյուռքի համար, այլ նաև ողջ աշխարհի համար։ Մարդկության դեմ անպատիժ հանցագործությունները և դրանց ժխտումը պարարտ հող են ստեղծում նման դեպքերի կրկնվելու համար։ Ժխտելով Ցեղասպանությունը ներկայիս թուրքական իշխանությունները նմանվում է Օսմանյան կայսրության կառավարությանը, որն իրականացրեց Ցեղասպանությունը։ | 
|
Հանձնաժողովն իր գոյության ընթացքում նիստեր է գումարել հինգ անգամ՝ առաջինը՝ 2011 թվականի մայիսի 30-ին, երկրորդը՝ 2012 թվականի սեպտեմբերի 20-ին[6], երրորդը՝ 2013 թվականի մայիսի 30-ին[7], չորրորդը՝ 2014 թվականի մայիսի 27-ին[8], հինգերորդը՝ 2015 թվականի հունվարի 29-ին[9], որտեղ հաստատվեցին Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի խորհրդանշանները և հրապարակվեց հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիրը[10][11]։ Վերջինս ընթերցել է ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և ի կատարումն 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովի որոշման՝ ի պահ հանձնել Հայոց Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին։ Մեկ օրինակը ուղարկվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարին, իսկ մեկ օրինակը պահվում է ՀՀ ազգային արխիվում[12]։
Հնարավոր տարածքային պահանջներԽմբագրել
2013 թվականի հուլիսի 5-ին[13]` Երևանում Սփյուռքի նախարարության կազմակերպած հայ իրավաբանների՝ Ցեղասպանության տարելիցին նվիրված հավաքի ժամանակ, ՀՀ գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանը «սենսացիոն հայտարարություն արեց»[14][15]։
|
|
Հայոց ցեղասպանության զոհերի ժառանգները պետք է նյութական փոխհատուցում ստանան, Հայ եկեղեցուն պետք է վերադարձվեն Թուրքիայի տարածքում հրաշքով կանգուն մնացած եկեղեցիները և եկեղեցապատկան հողերը, Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է ստանա իր կորցրած տարածքները։ Բայց այդ բոլոր պահանջները պետք է ունենան անթերի իրավական հիմնավորումներ։ |
|
Ոչ պաշտոնականԽմբագրել
Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ, 2013 թվականի նախագահական ընտրություններում երկրորդ տեղը զբաղեցրած Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարել է․
|
|
100-րդ տարելիցը պայքարի վերջը չէ։ Պայքարը շարունակվում է։ |
|
Եկեղեցական արարողություններԽմբագրել
Հայաստանյայց առաքելական եկեղեցիԽմբագրել
- Մեկուկես միլիոն զոհերի սրբադասում
ՎատիկանԽմբագրել
ԱյլուրԽմբագրել
Սփյուռքահայ ձեռնարկներԽմբագրել
Միջազգային մասնակցություններ և հայտարարություններԽմբագրել
ԹուրքիաԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Հայաստանի Նախագահի հրամանագիրը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողով ստեղծելու մասին:
- ↑ «Սերժ Սարգսյանն ուղերձ է հղել «Հայոց ցեղասպանություն. Մարտահրավերներ 100-ամյակի նախաշեմին» գիտաժողովին»։ armenpress.am։ Վերցված է 2018-01-16
- ↑ «Plans for 100th Anniversary Appeal: Leader of commission says unity needed in quest for Genocide Recognition»։ ArmeniaNow։ ապրիլի 22, 2013։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-06-17-ին։ Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 2
- ↑ ՀՀ Նախագահի հրամանագիրը հաձնաժողովի կազմը հաստատելու մասին
- ↑ «Armenian genocide centennial commemoration commission begins its work»։ ArmeniaNow։ մայիսի 31, 2013։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-13-ին։ Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5
- ↑ Տեղի է ունեցել Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովի երկրորդ նիստը
- ↑ Տեղի է ունեցել Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովի նիստը
- ↑ ԿԱՅԱՑԵԼ Է ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 100-ՐԴ ՏԱՐԵԼԻՑԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՂ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԻ ՉՈՐՐՈՐԴ ՆԻՍՏԸ
- ↑ ՄԵԿՆԱՐԿԵԼ Է ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 100-ՐԴ ՏԱՐԵԼԻՑԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՂ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԻ 5-ՐԴ ՆԻՍՏԸ
- ↑ ԾԻԾԵՌՆԱԿԱԲԵՐԴԻ ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐՈՒՄ ՀՐԱՊԱՐԱԿՎԵԼ Է ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 100-ՐԴ ՏԱՐԵԼԻՑԻ ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀՌՉԱԿԱԳԻՐԸ
- ↑ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիր
- ↑ ԾԻԾԵՌՆԱԿԱԲԵՐԴԻ ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐՈՒՄ ՀՐԱՊԱՐԱԿՎԵԼ Է ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 100-ՐԴ ՏԱՐԵԼԻՑԻ ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀՌՉԱԿԱԳԻՐԸ
- ↑ «Turkey Angry at Yerevan Over ‘Land Claim’ Remarks»։ Asbarez։ հուլիսի 15, 2013։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-07-19-ին։ Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 15
- ↑ Hayrumyan Naira (հուլիսի 11, 2013)։ «Armenia and Year 2015: From Genocide recognition demand to demand for eliminating its consequences»։ ArmeniaNow։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-07-15-ին։ Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 11
- ↑ «Prosecutor General: Armenia Should Have Its Territories Back»։ Asbarez։ հուլիսի 8, 2013։ Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 11
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումների պաշտոնական կայք Archived 2015-04-24 at the Wayback Machine.