Հայկ Ազատյան
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հայկ Ազատյան (այլ կիրառումներ)- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ազատյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Հայկ Նահապետի Ազատյան (սեպտեմբերի 25, 1881[1], Ղարաքիլիսա, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1] - նոյեմբերի 13, 1964[1], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ տնտեսագետ, հասարակական գործիչ, պրոֆեսոր (1928), ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ (1956)։ ՀԽՍՀ և ՎԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ[2]։
| Հայկ Ազատյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 25, 1881[1] |
| Ծննդավայր | Ղարաքիլիսա, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Մահացել է | նոյեմբերի 13, 1964[1] (83 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1] |
| Գերեզման | Երևան[1] |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Բեռնի համալսարան (1905)[1] |
| Կոչում | պրոֆեսոր[1] |
| Մասնագիտություն | տնտեսագետ և հասարակական գործիչ |
| Աշխատավայր | Պայքար |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Երևանի քաղաքապետ |
| Կուսակցություն | Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն և ԽՄԿԿ |
| Անդամություն | ՀՀ ԳԱԱ |
Կենսագրություն
խմբագրելՀայկ Ազատյանը ծնվել է Մեծ Ղարաքիլիսա քաղաքում (այժմ՝ Վանաձո]), ուսուցչի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է Կիրովականի ծխական դպրոցում, ապա սովորել է Թիֆլիսի ռեալական ուսումնարանում։ 1903 թվականին Ազատյանն ընդունվել է 1903-1905 թվականներին ուսանել է Բեռնի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում, Փարիզի և Բեռլինի հասարակագիտական դասընթացներում։ Սակայն 1905 թվականի ռուսական առաջին ռևոլյուցիայի շրջանում թողել է համալսարանը, վերադարձել Թիֆլիս։ Թաղված է Երևանում։
Գործունեություն
խմբագրել
1905 թվականին մտել է ՌՍԴԲԿ շարքերը։ 1908-1911 թվականներին գործել է Բաքվի մենշևիկյան կազմակերպությունում։ 1913 թվականին բանտարկվել է հեղափոխական գործունեության համար։
1915-1917 թվականներին աշխատակցել է «Պայքար» թերթին։ Եղել է ՀԱՄԽ-ի առաջին նախագահը, ՀԿԿ ԿԿ քարտուղար (1921), ՀԽՍՀ Կենտգործկոմի նախագահի տեղակալ (1924-1928), ՀամԳԳԱ փոխնախագահ (1930) և Անդրկովկասյան մասնաճյուղի տնօրեն (1931-1934)։
1919-1920 թվականներին նա աշխատել է Թիֆլիսի արհմիություններում և դասախոսություններ է կարդացել մարքսիստական քաղաքատնտեսության հարցերի շուրջ Թիֆլիսի ժողովրդական համալսարանում։ 1922 թվականից յոթ տարի անընդհատ ընտրվել է Հայաստանի Կենտրոնական գործադիր կոմիտեի նախագահի տեղակալ, եղել է Հայաստանի կոմպարտիայի Կենտկոմի անդամ։ 1930 թվականի փետրվարից Հայկ Ազատյանը փոխադրվել է Մոսկվա և աշխատել իբրև Լենինի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիայի վիցե-պրեղիդենտ։ 1931 թվականին նա գալիս է Թբիլիսի և մինչև 1934 թվականին աշխատել է որպես ՎԱՍԽՆԻԼ-ի անդրկովկասյան բաժանմունքի տնօրեն։ 1934 թվականից Ազատյանը որպես պրոֆեսոր դասախոսել ՝ Թբիլիսիի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում։ 1956 թվականին Հայկ Ազայանն ընտրվել է Հայկական ՍՍՌ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ։
Աշխատություններ
խմբագրելՀայկ Ազատյանի գրչին են պատկանում տասնյակ գիտական աշխատություններ։ Աշխատությունները վերաբերում են սոցիալական շինարարության, գյուղատնտեսության կոոպերացման և աշխատավարձի տեսության հարցերին։
Հայկ Ազատյանի գրական ու գիտական ժառանգությունը, բացի Մարքսի և Էնգելսի մի շարք երկերի թարգմանություններից, 200-ից ավելի մենագրություններ են և հոդվածներ։
Երկեր
խմբագրել- ԽՍՀՄ տնտեսական զարգացումը և գյուղատնտեսական կոոպերացիան, Երևան, 1926։
- Ազատյան Հ. Ն., Աշխատավարձի խնդիրները, Երևան, 1929։
Աղբյուրներ
խմբագրել- Արտո Եղիազարյան «Հայկ Ազատյան», պատմաբանասիրական հանդես № 1, 1964, էջ 270-271
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Կենսագրական հանարագիտարան, Ե., 2009, էջ 61-62։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 98)։ 
|
| Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
|
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հայկ Ազատյան» հոդվածին։ |