Վիքիպեդիա

Համբարձում Մազմանյան

հայ թարգմանիչ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մազմանյան (այլ կիրառումներ)

Համբարձում Գալուստի Մազմանյան (օգոստոսի 7, 1892(1892-08-07)[1], Նալբանդ, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] - մայիսի 12, 1967(1967-05-12)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Համբարձում Մազմանյան
Ծնվել էօգոստոսի 7, 1892(1892-08-07)[1]
ԾննդավայրՆալբանդ, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էմայիսի 12, 1967(1967-05-12)[1] (74 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Մասնագիտությունթարգմանիչ և ուսուցիչ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունԵրևանի թեմական դպրոց (1919)[1]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Համբարձում Մազմանյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Շիրակամուտ (ՀԽՍՀ Սպիտակի շրջան) գյուղում։ 1913 թվականին ավարտել է Երևանի հոգևոր սեմինարիան և զբաղվել մանկավարժությամբ։ 1918 թվականին եղել է Կարսի բերդապահ գնդում, նույն թվականին մասնակցել է Ալեքսանդրապոլի համար մղվող մարտերին։ Սկզբում հանդես է եկել որպես բանաստեղծ, ապա անցել է թարգմանչական բեղուն աշխատանքի[2]։ Ռուսերենից թարգմանել է Ալեքսանդր Պուշկինի, Գլեբ Ուսպենսկու, Անտոն Չեխովի, Լև Տոլստոյի, Միխայիլ Շոլոխովի, Ա. Ֆադեևի, Նիկոլայ Գոգոլի, Ֆեոդոր Դոստոևսկու, Միխայիլ Լերմոնտովի, Կ. Սիմոնովի և այլ հեղինակների գործեր։ Մահացել է 1967 թվականի մայիսի 12-ին Երևանում[3]։

Թարգմանություններ (ռուսերենից) խմբագրել

  Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Դուբրովսկի (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1934, 144 էջ։
  • Լև Տոլստոյ, Պատմվածքներ կենդանիների մասին, Երևան, Պետհրատ, 1934, 56 էջ։
  • Լ. Պանտելեև, Ծրար (պատմվածք), Երևան, Պետհրատ, 1934, 97 էջ։
  • Պյոտր Պավլենկո, Բարիկադներ (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1934, 220 էջ։
  • Գլեբ Ուսպենսկի, Մի քառորդ ձի։ Չեքերի գրքույկը (պատմվածքներ), Երևան, Պետհրատ, 1935, 113 էջ։
  • Դ. Ֆուրմանով, Չապաև (վեպ), Երևան-Մոսկվա, Պետհրատ, 1935, 309 էջ։
  • Ալեքսանդր Ֆադեև, Վերջին ուդեհեն (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1936, 378 էջ։
  • Կարլ Բիլլինգեր, Կալանավոր 880 (պատմվածք), Երևան, Պետհրատ, 1936, 40 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Դուբրովսկի (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1936, 92 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Դուբրովսկի (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1937, 90 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Ընտիր երկեր երեք հատորով, հատոր 2, Արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող «Դուբրովսկի» վեպը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 476 էջ։
  • Է. Սետոն-Տոմպսոն, Հերոս կենդանիներ (պատմվածքներ), Երևան, Պետհրատ, 1937, 393 էջ։
  • Ժյուլ Վեռն, 80.000 կիլոմետր ջրի տակ (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1937, 671 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Հեքիաթներ, բանաստեղծություններ, արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 214 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Ժողովածու (գրքի մեջ մտնող նյութերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 102 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Հոդվածներ և նյութեր (գրքի մեջ մտնող նյութերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 399 էջ։
  • Նիկոլայ Օստրովսկի, Փոթորկածիններ, Երևան, Պետհրատ, 1938, 231 էջ։
  • Էմիլ Շապիրովսկի, Ջուզեպպե Գարիբալդի (վիպակ), Երևան, Պետհրատ, 1939, 164 էջ։
  • Մատվեյ Դուբասով, Տրիպոլյան տրագեդիա, Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 146 էջ։
  • Միխայիլ Զոշչենկո, Պատմվածքներ Լենինի մասին, Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 52 էջ։ Թարգմանության հեղինակակից Հայրապետ Հայրապետյան։
  • Պյոտր Պավլենկո, Արևելքում (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 531 էջ։
  • Լեոն Օստրովեր, Գիշերը ծովածոցում, Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 60 էջ։
  • Միխայիլ Լերմոնտով, Ընտիր երկեր 2 հատորով, հատոր 1, Բանաստեղծություններ, պոեմներ (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 261 էջ։
  • Վլադիմիր Շմերլինգ, Կոտովսկի, Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 160 էջ։
  • Հաղթանակի կամքը (պատմվածքների ժողովածու, թարգմանության հեղինակակից Վ. Ավագյան), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 68 էջ։
  • Սպիտակ ֆինների դեմ մղած մարտերի հերոսները (գեղարվեստական ակնարկներ), ժողովածու 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 148 էջ։
  • Ֆեոդոր Պանֆերով, Սեփական աչքերով (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 112 էջ։
  • Ստեփան Ցվայգ, Ընտիր նովելներ (գրքի մեջ մտնող «Երկյուղ» գործը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 409 էջ։
  • Սեմ. Նարինյանի, Վրիժառուները (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 82 էջ։
  • Պ. Դավիդով, Ռազմական հուշեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1942։
  • Վալենտին Լոսև, Կրասնայա Գորկա (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 125 էջ։
  • Միխայիլ Կոտով, Վլադիրմիր Լյասկովսկի, Անմահություն (պատմվածք), Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 52 էջ։
  • Կոստանտին Սիմոնով, Քեզ հետ և առանց քեզ (լիրիկական օրագիր), Երևան, Հայպետհրատ, 1943, 58 էջ։
  • Բորիս Գորբատով, Չնվաճվածները (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 167 էջ։
  • Էլմար Գրին, Կարմիր առագաստը (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 211 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Պատմվածքներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1945, 174 էջ։
  • Հովհաննես Իսակով, ՍՍՌՄ ռազմա-ծովային նավատորմը Հայրենական պատերազմում, Երևան, Հայպետհրատ, 1946, 182 էջ։
  • Վասիլի Գրոսման, Ստալինգրադ (թարգմանության հեղինակակից Հ. Հարությունյան), Երևան, Հայպետհրատ, 1946, 170 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Ընտիր երկեր, (գրքի մեջ մտնող «Ձիու ազգանունը», «Երեխաները», «Մի դեպք», «Վայնկա», «Փախստականը», «Կաշտանկա», «Սպիտակ ճակատով շնիկը» գործերը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 540 էջ։
  • Լև Տոլստոյ, Երկերի ժողովածու 10 հատորով, հատոր 1 (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 690 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Բանաստեղծություններ։ Պոեմներ։ Կապիտանի աղջիկը (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1949, 366 էջ։
  • Միխայիլ Շոլոխով, Խաղաղ Դոնը (վեպ), 4 հատորով, հատոր 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1949, 526 էջ։
  • Մաքսիմ Գորկի, Երկերի ժողովածու 10 հատորով, հատոր 1 (գրքի մեջ մտնող «Կոնովալովը», «Լաստերի վրա», «Պառավ Իզերգիլը», «Ճարմանդների գործը», «Չարաճճին» գործերը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1949, 464 էջ։
  • Միխայիլ Շոլոխով, Խաղաղ Դոնը (վեպ), 4 հատորով, հատոր 2, Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 498 էջ։
  • Միխայիլ Շոլոխով, Խաղաղ Դոնը (վեպ), 4 հատորով, հատոր 3, Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 544 էջ։
  • Միխայիլ Շոլոխով, Խաղաղ Դոնը (վեպ), 4 հատորով, հատոր 4, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 616 էջ։
  • Էմմանուիլ Կազակևիչ, Գարունը Օդերի ափին (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 572 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1952, 152 էջ։
  • Նիկոլայ Գոգոլ, Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 484 էջ։
  • Լև Տոլստոյ, Պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող «Երկու հուսար» գործը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 240 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Ընտիր երկեր 3 հատորով, հատոր 1 (գրքի մեջ մտնող «Կաշտանկա», «Երեխաները», «Ձիու ազգանունը», «Մի դեպք», «Վայնկա», «փախստականը» գործերը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 596 էջ։
  • Նիկոլայ Գոգոլ, Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 3, Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 328 էջ։
  • Լև Տոլստոյ, Կենդանիների մասին (գրքի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 44 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Ընտիր երկեր 3 հատորով, հատոր 2 (գրքի մեջ մտնող «Սպիտակ ճակատով շնիկը» գործը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 515 էջ։
  • Նիկոլայ Գոգոլ, Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 6, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 552 էջ։
  • Վլադիմիր Օբրուչև, Սաննիկովի երկիրը (գիտաֆանտաստիկ վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 327 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Կաշտանկա (պատմվածք), Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 64 էջ։
  • Ալեքսանդր Կուպրին, Պատմվածքներ (թարգմանության հեղինակակից Վ. Միքայելյան), Հայպետհրատ, 1956, 479 էջ։
  • Ա. Կուպրին, Օլեսյա, Երկրի ընդերքում, Մոսկվա հարազատ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956։
  • Միխայիլ Լերմոնտով, Պոետի մահը, Երևան, Հայպետհրատ, 1956։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Դուբրովսկի (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 86 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Երկեր 5 հատորով, հատոր 4, Գեղարվեստական արձակ (գրքի մեջ մտնող «դուբրովսկի« գործը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 499 էջ։
  • Լև Տոլստոյ, Պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 72 էջ։
  • Լեոնիդ Լեոնով, Ռուսական անտառը (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 844 էջ։
  • Իվան Բունին, Պատմվածքներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 332 էջ։
  • Նիկոլայ Գոգոլ, Մայիսյան գիշեր (թարգմանեցին Աշ. Փալանջյանն ու Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 276 էջ։
  • Իվան Տուրգենև, Որսորդի հիշատակարանը (թարգմանեցին Ստեփան Զորյանը ու Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 211 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Երկեր 5 հատորով, հատոր 1 (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 460 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 207 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Երկեր 5 հատորով, հատոր 2 (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 567 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Երկեր 5 հատորով, հատոր 3 (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 559 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Երկեր 5 հատորով, հատոր 4 (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 435 էջ։
  • Ֆեոդոր Դոստոևսկի, Ոճիր և պատիժ (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 616 էջ։
  • Ժյուլ Վեռն, Երկերի ժողովածու 10 հատորով, հատոր 4 («20.000 լյու ջրի տակ»), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 515 էջ։
  • Միխայիլ Լերմոնտով, Երկերի ժողովածու 3 հատորով, հատոր 1 (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, «Հայաստան», 1965, 451 էջ։
  • Հեքիաթներ, պատմվածքներ, ոտանավորներ մանկապարտեզների համար (մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, «Լույս», 1967, 238 էջ։
  • Ալեքսանդր Պուշկին, Արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող «Դուբրովսկի» գործը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, «Հայաստան», 1967, 372 էջ։
  • Ա. Կուպրին, Պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, «Հայաստան», 1968, 312 էջ։
  • Միխայիլ Կոտով, Վլադիմիր Լյասկովսկի, Անմահություն (պատմվածք), Երևան, «Հայաստան», 1970, 64 էջ։
  • Անտոն Չեխով, Ընտիր պատմվածքներ (գրքի մեջ մտնող պատմվածքների մի մասը թարգմանել է Հ. Մազմանյանը), Երևան, «Հայաստան», 1973, 592 էջ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ 348.
  3. ↑ «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, գլխավոր խմբագիր՝ Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007։
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Համբարձում Մազմանյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 133)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Համբարձում_Մազմանյան&oldid=9012113» էջից