Վիքիպեդիա

Համաշխարհային մրցունակության զեկույց

Համաշխարհային մրցունակության զեկույցը (ՀՄԶ)[1] անկախ միջազգային կազմակերպության՝ Համաշխարհային տնտեսական համաժողովի կողմից հրապարակվող ամենամյա զեկույց է։ Առաջին անգամ զեկույցը հրապարակվել է 1979 թ.-ին և ավելի քան երեք տասնամյակ է, ինչ այն տրամադրում է երկրների մրցակցային ներուժը բնութագրող մանրակրկիտ գնահատականներ։ 2004 թ.-ից ի վեր Մրցունակության համաշխարհային զեկույցը երկրների դասակարգումը սկսեց իրականացնել Համաշխարհային մրցունակության համաթվի[2] հիման վրա, որի հեղինակներն են Խավիեր Սալա-ի-Մարտինն ու Էլզա Վ. Արթադին[3]։

Թվով 140 երկրների մրցունակությունը՝ 2015-2016 թթ. Մրցունակության համաշխարհային զեկույցի տվյալներով: Առավել մրցունակ երկրները ներկայացված են մուգ կապույտ գույնով: Երանգի թուլացմանը զուգընթաց նվազում է նաև տնտեսությունների մրցունակությունը: Մոխրագույնով նշված երկրները զեկույցում ներկայացված չեն:

2010 թ.-ից սկսած երկրների ցանկը՝ որպես աշխարհի ամենամրցունակ տնտեսություն, գլխավորում է Շվեյցարիան։ Հայաստանը ՀՄԶ վերջին՝ 2015-2016 թթ.-ի զեկույցում պահպանել է իր տեղը՝ դասակարգվելով մրցունակությամբ 85-րդ երկիրը 140 երկրների շարքում։

Նկարագրություն խմբագրել

2004 թ․-ից համաշխարհային մրցունակության զեկույցում երկրների մրցունակությունը գնահատվում է Համաշխարհային մրցունակության համաթվի միջոցով[4]։ Վերջինս բաղկացած է ավելի քան 110 փոփոխականներից, որոնք բնութագրում են տնտեսական զարգացման տարբեր փուլերում գտնվող երկրների մրցունակությունը։ Փոփոխականների ամբողջության երկու երրորդը փորձագիտական գնահատականներ են, ստացված ուսումնասիրվող երկրներում տնտեսության տարբեր ոլորտներում գործող կազմակերպությունների ղեկավարների հարցումների արդյունքում, իսկ մեկ երրորդը վիճակագրական գնահատականներն են, որոնք վերցվում են պաշտոնական աղբյուրներից (միջազգային, ազգային և տարածաշրջանային կառույցների հրապարակած տվյալներ)։ Բոլոր փոփոխականները խմբավորվում են հիմնական 12 ցուցանիշների մեջ[5]։ Դրանք են՝

  1. Ինստիտուտներ
  2. Ենթակառուցվածք
  3. Մակրոտնտեսական միջավայր
  4. Առողջապահություն և տարրական կրթություն
  5. Բարձրագույն կրթություն և վերապատրաստում
  6. Ապրանքների շուկայի արդյունավետություն
  7. Աշխատուժի շուկայի արդյունավետություն
  8. Ֆինանսական շուկայի զարգացվածություն
  9. Տեխնոլոգիական պատրաստվածություն
  10. Շուկայի տարողունակություն
  11. Գործարար զարգացվածություն
  12. Նորարարություն

Այս փոփոխականները ագրեգացվում են մեկ՝ ազգային տնտեսության մրցունակությունը բնութագրող համաթվի մեջ, որով էլ պայմանավորվում է երկրների դասակարգումը։

Երկրների դասակարգումը 2015-2016 թթ. խմբագրել

2015–2016 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[6]

  1.   Շվեյցարիա 5.76 (—)
  2.   Սինգապուր 5.68 (—)
  3.   ԱՄՆ 5.61 (—)
  4.   Գերմանիա 5.53 (+1)
  5.   Նիդերլանդներ 5.50 (+3)
  6.   Ճապոնիա 5.47 (—)
  7.   Հոնկոնգ 5.46 (—)
  8.   Ֆինլանդիա 5.45 (-4)
  9.   Շվեդիա 5.43 (+1)
  10.   Մեծ Բրիտանիա 5.43 (-1)
  11.   Նորվեգիա 5.41 (—)
  12.   Դանիա 5.33 (+1)
  13.   Կանադա 5.31 (+2)
  14.   Կատար 5.30 (+2)
  15.   Թայվան 5.28 (-1)
  16.   Նոր Զելանդիա 5.25 (+1)
  17.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 5.24 (-5)
  18.   Մալայզիա 5.23 (+2)
  19.   Բելգիա 5.20 (-1)
  20.   Լյուքսեմբուրգ 5.20 (-1)
  21.   Ավստրալիա 5.15 (+1)
  22.   Ֆրանսիա 5.13 (+1)
  23.   Ավստրիա 5.12 (-2)
  24.   Իռլանդիա 5.11 (+1)
  25.   Սաուդյան Արաբիա 5.07 (-1)
  26.   Հարավային Կորեա 4.98 (—)
  27.   Իսրայել 4.98 (—)
  28.   Չինաստան 4.89 (—)
  29.   Իսլանդիա 4.83 (+1)
  30.   Էստոնիա 4.71 (-1)

Երկրների դասակարգումը 2014-2015 թթ. խմբագրել

2014–2015 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[7]

  1.   Շվեյցարիա 5.80 (—)
  2.   Սինգապուր 5.65 (—)
  3.   ԱՄՆ 5.54 (+2)
  4.   Ֆինլանդիա 5.50 (-1)
  5.   Գերմանիա 5.49 (-1)
  6.   Ճապոնիա 5.47 (+3)
  7.   Հոնկոնգ 5.46 (—)
  8.   Նիդերլանդներ 5.45 (—)
  9.   Մեծ Բրիտանիա 5.41 (+1)
  10.   Շվեդիա 5.41 (-4)
  11.   Նորվեգիա 5.35 (—)
  12.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 5.33 (+7)
  13.   Դանիա 5.29 (+2)
  14.   Թայվան 5.25 (-2)
  15.   Կանադա 5.24 (-1)
  16.   Կատար 5.26 (-3)
  17.   Նոր Զելանդիա 5.20 (+1)
  18.   Բելգիա 5.18 (-1)
  19.   Լյուքսեմբուրգ 5.17 (+3)
  20.   Մալայզիա 5.16 (+4)
  21.   Ավստրիա 5.16 (-5)
  22.   Ավստրալիա 5.08 (-1)
  23.   Ֆրանսիա 5.08 (—)
  24.   Սաուդյան Արաբիա 5.06 (-4)
  25.   Իռլանդիա 4.98 (+3)
  26.   Հարավային Կորեա 4.96 (-1)
  27.   Իսրայել 4.95 (—)
  28.   Չինաստան 4.89 (+1)
  29.   Էստոնիա 4.71 (+3)
  30.   Իսլանդիա 4.71 (+1)

Երկրների դասակարգումը 2013-2014 թթ. խմբագրել

2013–2014 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[8]

  1.   Շվեյցարիա 5.67 (—)
  2.   Սինգապուր 5.61 (—)
  3.   Ֆինլանդիա 5.54 (—)
  4.   Գերմանիա 5.51 (+2)
  5.   ԱՄՆ 5.48 (+2)
  6.   Շվեդիա 5.48 (-2)
  7.   Հոնկոնգ 5.47 (+2)
  8.   Նիդերլանդներ 5.42 (-3)
  9.   Ճապոնիա 5.40 (+1)
  10.   Մեծ Բրիտանիա 5.37 (-2)
  11.   Նորվեգիա 5.33 (+4)
  12.   Թայվան 5.29 (+1)
  13.   Կատար 5.24 (-2)
  14.   Կանադա 5.20 (—)
  15.   Դանիա 5.18 (-3)
  16.   Ավստրիա 5.15 (—)
  17.   Բելգիա 5.13 (—)
  18.   Նոր Զելանդիա 5.11 (+5)
  19.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 5.11 (+5)
  20.   Սաուդյան Արաբիա 5.10 (-2)
  21.   Ավստրալիա 5.09 (-1)
  22.   Լյուքսեմբուրգ 5.09 (—)
  23.   Ֆրանսիա 5.05 (-2)
  24.   Մալայզիա 5.03 (+1)
  25.   Հարավային Կորեա 5.01 (-6)
  26.   Բրունեյ 4.95 (+2)
  27.   Իսրայել 4.94 (-1)
  28.   Իռլանդիա 4.92 (-1)
  29.   Չինաստան 4.84 (—)
  30.   Պուերտո Ռիկո 4.67 (+1)

Երկրների դասակարգումը 2012-2013 թթ. խմբագրել

2012–2013 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[9]

  1.   Շվեյցարիա 5.72 (—)
  2.   Սինգապուր 5.67 (—)
  3.   Ֆինլանդիա 5.55 (+1)
  4.   Շվեդիա 5.53 (-1)
  5.   Նիդերլանդներ 5.50 (+2)
  6.   Գերմանիա 5.48 (—)
  7.   ԱՄՆ 5.47 (-2)
  8.   Մեծ Բրիտանիա 5.45 (+2)
  9.   Հոնկոնգ 5.41 (+2)
  10.   Ճապոնիա 5.40 (-1)
  11.   Կատար 5.38 (+3)
  12.   Դանիա 5.29 (-4)
  13.   Թայվան 5.28 (—)
  14.   Կանադա 5.27 (-2)
  15.   Նորվեգիա 5.27 (+1)
  16.   Ավստրիա 5.22 (+3)
  17.   Բելգիա 5.21 (-2)
  18.   Սաուդյան Արաբիա 5.19 (+1)
  19.   Հարավային Կորեա 5.12 (+5)
  20.   Ավստրալիա 5.12 (—)
  21.   Ֆրանսիա 5.11 (-3)
  22.   Լյուքսեմբուրգ 5.09 (+1)
  23.   Նոր Զելանդիա 5.09 (+2)
  24.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 5.07 (+3)
  25.   Մալայզիա 5.06 (−4)
  26.   Իսրայել 5.02 (-4)
  27.   Իռլանդիա 4.91 (+2)
  28.   Բրունեյ 4.87 (—)
  29.   Չինաստան 4.83 (-3)
  30.   Իսլանդիա 4.74 (—)

Երկրների դասակարգումը 2011-2012 թթ. խմբագրել

2011–2012 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[10][11]

  1.   Շվեյցարիա 5.75 (—)
  2.   Սինգապուր 5.63 (+1)
  3.   Շվեդիա 5.61 (−1)
  4.   Ֆինլանդիա 5.47 (+3)
  5.   ԱՄՆ 5.43 (−1)
  6.   Գերմանիա 5.41 (−1)
  7.   Նիդերլանդներ 5.41 (+1)
  8.   Դանիա 5.40 (+1)
  9.   Ճապոնիա 5.40 (−3)
  10.   Մեծ Բրիտանիա 5.39 (+2)
  11.   Հոնկոնգ 5.36 (—)
  12.   Կանադա 5.33 (−2)
  13.   Թայվան 5.26 (—)
  14.   Կատար 5.24 (+3)
  15.   Բելգիա 5.20 (+4)
  16.   Նորվեգիա 5.18 (−2)
  17.   Սաուդյան Արաբիա 5.17 (+4)
  18.   Ֆրանսիա 5.14 (−4)
  19.   Ավստրիա 5.14 (−1)
  20.   Ավստրալիա 5.11 (−4)
  21.   Մալայզիա 5.08 (+5)
  22.   Իսրայել 5.07 (+2)
  23.   Լյուքսեմբուրգ 5.03 (−3)
  24.   Հարավային Կորեա 5.02 (−2)
  25.   Նոր Զելանդիա 4.93 (−2)
  26.   Չինաստան 4.90 (+1)
  27.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 4.89 (−2)
  28.   Բրունեյ 4.78 (—)
  29.   Իռլանդիա 4.77 (—)
  30.   Իսլանդիա 4.75 (+1)

Երկրների դասակարգումը 2010-2011 թթ. խմբագրել

2010–2011 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[12]

  1.   Շվեյցարիա 5.63
  2.   Շվեդիա 5.56
  3.   Սինգապուր 5.48
  4.   ԱՄՆ 5.43
  5.   Գերմանիա 5.39
  6.   Ճապոնիա 5.37
  7.   Ֆինլանդիա 5.37
  8.   Նիդերլանդներ 5.33
  9.   Դանիա 5.32
  10.   Կանադա 5.30
  11.   Հոնկոնգ 5.27
  12.   Մեծ Բրիտանիա 5.25
  13.   Թայվան 5.21
  14.   Նորվեգիա 5.14
  15.   Ֆրանսիա 5.13
  16.   Ավստրալիա 5.11
  17.   Կատար 5.10
  18.   Ավստրիա 5.09
  19.   Բելգիա 5.07
  20.   Լյուքսեմբուրգ 5.05
  21.   Սաուդյան Արաբիա 4.95
  22.   Հարավային Կորեա 4.93
  23.   Նոր Զելանդիա 4.92
  24.   Իսրայել 4.91
  25.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 4.89
  26.   Մալայզիա 4.88
  27.   Չինաստան 4.84
  28.   Բրունեյ 4.75
  29.   Իռլանդիա 4.74
  30.   Չիլի 4.69

Երկրների դասակարգումը 2009-2010 թթ. խմբագրել

2009–2010 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[13]

  1.   Շվեյցարիա 5.60
  2.   ԱՄՆ 5.59
  3.   Սինգապուր 5.55
  4.   Շվեդիա 5.51
  5.   Դանիա 5.46
  6.   Ֆինլանդիա 5.43
  7.   Գերմանիա 5.37
  8.   Ճապոնիա 5.37
  9.   Կանադա 5.33
  10.   Նիդերլանդներ 5.32
  11.   Հոնկոնգ 5.22
  12.   Թայվան 5.20
  13.   Մեծ Բրիտանիա 5.19
  14.   Նորվեգիա 5.17
  15.   Ավստրալիա 5.15
  16.   Ֆրանսիա 5.13
  17.   Ավստրիա 5.13
  18.   Բելգիա 5.09
  19.   Հարավային Կորեա 5.00
  20.   Նոր Զելանդիա 4.98
  21.   Լյուքսեմբուրգ 4.96
  22.   Կատար 4.95
  23.   Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 4.92
  24.   Մալայզիա 4.87
  25.   Իռլանդիա 4.84
  26.   Իսլանդիա 4.80
  27.   Իսրայել 4.80
  28.   Սաուդյան Արաբիա 4.75
  29.   Չինաստան 4.74
  30.   Չիլի 4.70

Երկրների դասակարգումը 2008-2009 թթ. խմբագրել

2008–2009 թվականների զեկույցում առաջին 30 տեղը գրաված երկրների ցանկը[14]

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2015-2016/"Report Reader"
  2. ↑ http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2015-2016/rankings/"Global(չաշխատող հղում) Competitiveness Index"
  3. ↑ "Sala-i-Martin, Xavier and Elsa V. Artadi, "The Global Competitiveness Index", Global Competitiveness Report, Global Economic Forum 2004
  4. ↑ Sala-i-Martin, Xavier and Elsa V. Artadi, "The Global Competitiveness Index", Global Competitiveness Report, Global Economic Forum, 2004
  5. ↑ See appendix in Page 47 pf the 2011-12 report. http://www3.weforum.org/docs/WEF_GCR_Report_2011-12.pdf
  6. ↑ http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2015-2016/
  7. ↑ http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2014-2015/
  8. ↑ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2013-14.pdf
  9. ↑ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2012-13.pdf
  10. ↑ «US Competitiveness Ranking Continues to Fall; Emerging Markets Are Closing the Gap | World Economic Forum - US Competitiveness Ranking Continues to Fall; Emerging Markets Are Closing the Gap». Weforum.org. 2011 թ․ սեպտեմբերի 7. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 29-ին.
  11. ↑ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GCR_CompetitivenessIndexRanking_2011-12.pdf
  12. ↑ World Economic Forum. «Table 4: The Global Competitiveness Index 2010–2011 rankings and 2009–2010 comparisons» (PDF). Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  13. ↑ World Economic Forum. «Table 4: The Global Competitiveness Index 2009–2010 rankings and 2008–2009 comparisons» (PDF). Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  14. ↑ World Economic Forum. «The Global Competitiveness Index rankings and 2007–2008 comparisons» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Համաշխարհային_մրցունակության_զեկույց&oldid=9438092» էջից