Վիքիպեդիա

Հակոբ Խաչատրյանց

հայ գրականագետ, թարգմանիչ

Հակոբ (Յակով) Սամսոնի Խաչատրյանց (դեկտեմբեր 1884 կամ 1884[1], Երևան, Ռուսական կայսրություն[2] - նոյեմբերի 1, 1960(1960-11-01)[2] կամ 1960[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), հայ գրականագետ, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1939 թվականից։

Հակոբ Խաչատրյանց
Ծնվել էդեկտեմբեր 1884 կամ 1884[1]
ԾննդավայրԵրևան, Ռուսական կայսրություն[2]
Վախճանվել էնոյեմբերի 1, 1960(1960-11-01)[2] կամ 1960[1]
Վախճանի վայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]
Մասնագիտությունգրականագետ, թարգմանիչ, բանասեր և արևելագետ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի համալսարան[2]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԱշխատավայրԱրմենպրես[2]
ԱմուսինՄարիետա Շահինյան[2]
ԶավակներՄիրել Շահինյան
Հակոբ Խաչատրյանց Վիքիդարանում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Երևանում, մանկությունն անցել է Բաքվում։ Ավարտել է Բաքվի գիմնազիան, ապա Պետերբուրգի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ Լատիներեն և պատմություն է դասավանդել Նոր Նախիջևանի հայկական սեմինարիայում։ 1920-ական թթ. վերադարձել է Երևան և աշխատել որպես ՀՀԳ-ի (Հայկական հեռագրական գործակալություն, այժմ՝ Արմենպրես) տնօրեն։ 1929 թվականին փոխադրվել է Լենինգրադ, այնուհետև՝ Մոսկվա։

1939 թվականին Խաչատրյանցի թարգմանությամբ ռուսերեն լույս է տեսել «Հայկական հեքիաթներ» ժողովածուն՝ կնոջ՝ Մարիետա Շահինյանի առաջաբանով։ Ռուսերեն է թարգմանել նաև Եղիշե Չարենցի «Երկիր Նաիրի» վեպը, ինչպես նաև Հովհաննես Թումանյանի, Շիրվանզադեի, Ավետիք Իսահակյանի մի շարք գործեր։ Ուշագրավ է նրա թարգմանած «Հայկական նովելներ»-ի ռուսերեն երկհատորյակը (1945-1948), որն իր հերթին թարգմանվել է 14 լեզուներով։ Ռուսերեն է թարգմանել նաև Շիրվանզադեի «Պատվի համար» և Հակոբ Պարոնյանի «Պաղտասար աղբար» պիեսները։

Մահացել է Մոսկվայում[3]։

Թարգմանություններ խմբագրել

  Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Նիկոլայ Բոգդանով, Պիոները գյուղում (պատմվածքներ), Թիֆլիս, «Նոր գարուն», 1925, 36 էջ։
  • Մարիետա Շահինյան, Հիդրոցենտրալ (թարգմանության հեղինակակից Արշավիր Խոնդկարյան), Երևան, Պետհրատ, 1932, 376 էջ։
  • Туманян Ованес. Кувшин с золотом.- Ереван: Аревик, 1996.- 14 с. Վերատպությունը տե՛ս Кувшин с золотом.- Ереван: Эдит Принт, 2011.- 16 с.
  • Туманян Ованес. Сказка о неудачнике Паносе.- Ереван: Эдит Принт, 2011.- 16 с.- (Читайте).
  • Туманян Ованес. Смерть Кикоса.- Ереван : Аревик, 1996.- 14 с.: См. также Смерть Кикоса.- Ереван: Эдит Принт, 2011.- 16 с.- (Читайте).
  • Туманян Ованес. Хозяин и работник.- Москва: Детгиз, 1963.- 16 с.: См. также Хозяин и работник.- Москва: Детская литература, 1969.- 16 с.; Хозяин и работник.- Ереван: Эдит Принт, 2011.- 10 с.
  • Туманян Ованес. Храбрый Назар.- Ереван: Эдит Принт, 2011.- 16 с.- (Читайте).
  • Чаренц Егише. Страна Наири.- Москва-Ленинград: Госиздат, 1926.- 201 с.: См. также Страна Наири.- Москва: Худож. лит., 1935.- 175 с.; Страна Наири.- Ереван: Айпетрат, 1960.- 224 с.; Страна Наири.- Москва: Известия, 1964.- 271 с.; Страна Наири.- Ереван: Айастан, 1975.- 288 с.; Страна Наири.- Б. м.: Кавказская здравница, 2011.- 288 с.; Страна Наири.- Ереван: Амарас, 2012.- 208 с.
  • Ширванзаде Александр. Артист: Рассказ.- Ереван: Советакан грох, 1979.- 60 с.: См. также Артист: Рассказ.- Ереван: Аревик, 1989.- 60 с.
  • Ширванзаде Александр. Злой дух: Повести и рассказы.- Москва: Гослитиздат, 1959.- 190 с.
  • Ширванзаде Александр. Из-за чести: Драма в четырех действиях.- Москва: Искусство, 1941.- 71 с.
  • Ширванзаде Александр. Избранное.- Ленинград: Советский писатель, 1947.- 476 с.: См. также Избранное.- Москва: Гослитиздат, 1949.- 532 с.; Избранное.- Москва: Правда, 1988.- 576 с.
  • Ширванзаде Александр. Хаос: Роман.- Москва: Гослитиздат, 1956.- 320 с.: См. также Хаос: Роман.- Ереван: Айастан, 1975.- 325 с.; Хаос: Роман.- Ереван: Советакан грох, 1983.- 311 с.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. ↑ Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ 226.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հակոբ Խաչատրյանց» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 21)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հակոբ_Խաչատրյանց&oldid=9011816» էջից