Հաբիմա թատրոն
Հաբիմա թատրոն (եբրայերեն՝ תיאטרון הבימה, Te'atron HaBima, lit. «Բեմական թատրոն»), ազգային թատրոն Իսրայելում, եբրայերենով բեմադրող առաջին թատրոններից մեկը։ Տեղակայված է Թել Ավիվի Հաբիմա հրապարակում։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Տեսակ | թատերախումբ և թատրոն |
| Երկիր |  Իսրայել[1] |
| Գտնվելու վայրը | Թել Ավիվ[1] |
| Հիմնադրման ամսաթիվ | 1917 |
| Ճարտարապետ | Oskar Kaufmann? |
| Կայք | habima.co.il(եբրայերեն) |
 Habima National Theatre Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Հաբիմա թատրոնը հիմնադրվել է 1912 թվականին Նահում Զեմախի կողմից, Բելոստոկում (այն ժամանակ՝ Գրոդնո գուբերնյա, Ռուսական կայսրություն)։ Մենահեմ Գնեսինը թատրոնի հիմնադիրներից և վաղ դերասաններից էր[2]։ Քանի որ ներկայացումները եբրայերեն էին՝ պարուրված հրեական ժողովրդական ավանդույթով և առնչվում էին հրեա ժողովրդի հարցերին, ցարական կառավարությունը հետապնդումներ սկսեց։ Սկսած 1918 թվականից այն գործում էր Մոսկվայի արվեստի թատրոնի հովանու ներքո, և ոմանք այդ տարեթիվն են համարում սկիզբ։ Թատրոնը դժվարություններ է ունեցել ինչպես խորհրդային կառավարության ներքո, այնպես էլ ռուսական հեղափոխությունից հետո[3]։ Հրեա-լեհ դերասանների համար Կոնստանտին Ստանիսլավսկին ուսուցում կազմակերպեց Եվգենի Վախթանգովի միջոցով։ Իոսիֆ Ստալինը նույնպես լիազորեց թատրոնի ստեղծումը։ Այնուամենայնիվ, Եվսեկցիան փորձել է օգտագործել իր ազդեցությունը Հաբիմայի պետական միջոցների կրճատման համար՝ բրենդելով այն հակահեղափոխական[4]։
Միջազգային շրջայց խմբագրել
1926 թվականին թատրոնը հեռացել է Խորհրդային Միությունից՝ շրջագայելու արտերկրում, այդ թվում՝ Լատվիայում, Լիտվայում, Լեհաստանում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Նիդերլանդներում և ԱՄՆ-ում[5]։ Նրանց ներկայացումները մեծ հաջողություն են ունեցել[5]։ 1927 թվականին ընկերությունը բաժանվել է Զեմախի և որոշ դերասանների միջև, որոնք նախընտրել են մնալ ԱՄՆ-ում[5]։
Լոձի ազդեցություն խմբագրել
Թատրոնի աշխատակիցները այցելել են Լոձ քաղաք, և նախապատերազմյան լուսանկարիչ և արվեստագետ Մենդել Գրոսմանը նկարել է դերասաններին[6]։
Հիմնադրում Պաղեստինում խմբագրել
Թատրոնի մյուս անդամները 1928 թվականին ընկերությունը բերեցին Մանդատային Պաղեստինին[7]։ 1928-1929 թթ. թատերաշրջանում Հաբիմայի դերասանները ներկայացրել են երկու պիես Ալեքսեյ Դիկիի գլխավորությամբ[2]։ Առաջին դեմադրությունը՝ Ha-Otsar (Գանձը), Շոլոմ-Ալեյխեմի իդիշերեն Der Oytser պիեսի թարգմանության պրեմիերան տեղի է ունեցել 1928 թվականի դեկտեմբերի 29-ին[2]։ Երկրորդ պիեսը՝ Keter David («Դավիդի թագադրումը»), բեմադրվել է 1929 թվականի մայիսի 23-ին Թել Ավիվում[8][9]։
1930 թվականին ընկերությունն ուղևորվել է Բեռլին, Գերմանիա, որտեղ բեմադրել է Շեքսպիրի «Տասներկուերորդ գիշերը»՝ Ալեքսանդր Գրանովսկու ղեկավարությամբ[2]։
1931 թվականին, ի վերջո, թատրոնը հիմնվել է Պաղեստինում[2]։ 1945 թվականին թատրոն է կառուցվել Թել Ավիվում[7]։
Իսրայելի ազգային թատրոն խմբագրել
Հաբիման պաշտոնապես համարվել է Իսրայելի ազգային թատրոնը 1958 թվականից, նույն տարում, երբ ստացել է Իսրայելի մրցանակ թատերական գործունեության համար[10]։ Սա առաջին տարին էր, երբ մրցանակը հանձնվել է կազմակերպության։ 21-րդ դարում Հաբիման ունեցել է 80 դերասան և ևս 120 աշխատակից անձնակազմում։
Վերականգնում խմբագրել
2012 թվականի հունվարին չորս և կես տարվա վերանորոգումից հետո թատրոնը վերաբացվել է[11]։ Պատմական շենքը վերանախագծել է ճարտարապետ Ռամ Քարմին[12]։ Ավելացվեց 500 քմ տարածք և երեք նոր փորձասրահներ։ Ամբողջությամբ վերակառուցվել են շենքի չորս դահլիճները[13], որոնցից յուրաքանչյուրը տարբեր չափի և գույն է. Ռովինան կապույտ է և 930 նստատեղ, Մեսկինը՝ լաջվարդ է, 320 նստատեղով, Բերտոնովը (նաև հայտնի է որպես Բամարտև) կանաչ, ունի 220 նստատեղ և Հաբիմա 4 (նախկինում հայտնի էր որպես Հեյնկեն) փայտե վահանակներով և տեղավորում է 170 մարդ[11]։
Այլ թատրոններ խմբագրել
- Ռումինիայի Տրանսիլվանիա շրջանի Կլուժ-Նապոկա քաղաքի Սողոմոն Ստրամերի Հրեական թատրոնի թատերախումբը նույնպես կոչվում էր Հաբիմա։
Գրականություն խմբագրել
- Levy, Emanuel. The Habima, 1917-1977: A Study of Cultural Nationalism. Columbia University Press, 1979.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Habimah (2nd ed.). Detroit: Macmillan Reference USA. 2007. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 18-ին – via Gale Virtual Reference Library database; and freely available via Jewish Virtual Library.
{{cite book}}:|work=ignored (օգնություն) - ↑ "Habima in New York: The Origin and Early History of the Habima", Museum of Family History, accessed 6 Sep 2010
- ↑ Shindler, Colin (2012). Israel and the European Left. New York: Continuum. էջ 33.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Ivanov, Vladislav (August 10, 2010). “Habimah”. YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe. yivoencyclopedia.org. Translated from Russian by I. Michael Aronson; revised by Alice Nakhimovsky and Michael C. Steinlauf. Retrieved 2018-06-05.
- ↑ Grossman, Mendel; Meron, Peter (1977). With a Camera in the Ghetto.
- ↑ 7,0 7,1 Politzer, Heinz (August 1948). "Habimah in New York: A Great Theater Enters a New Period Արխիվացված 2018-06-19 Wayback Machine". Commentary Magazine. Retrieved 2017-03-06.
- ↑ Sullivan, Henry W. (2009). Calderón in the German Lands and the Low Countries: His Reception and Influence, 1654-1980. Cambridge: Cambridge University Press. p. 476, footnote 17. Sullivan notes that Lamdan worked from the German translation by Johann Diederich Gries.
- ↑ Rokem, Freddie (1996). "Hebrew Theater from 1888 to 1948", in: Linda Ben-Zvi (Ed.). Theater in Israel. Ann Arbor: University of Michigan Press. 0472106074. pp. 51-84; here: p. 72. "The production of David's Crown, produced in Tel Aviv in 1929, during Habima's first visit there, was a very radical adaptation of Calderón de la Barca's Hair of Absalom."
- ↑ «Israel Prize recipients in 1958 (in Hebrew)». Israel Prize Official Site. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ 11,0 11,1 Shohat, Zipi (November 21, 2011). "Curtain Rises over Tel Aviv's Newly Renovated Habima Theater". Haaretz. haaretz.com. Retrieved 2017-03-06.
- ↑ Shohat, Zipi (2006 թ․ հոկտեմբերի 24). «A New Stage for Habima». Haaretz. haaretz.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 6-ին.
- ↑ "Habima Architect Tells Critics: 'Kiss My Ass' " (October 11, 2010). Haaretz. haaretz.com. Retrieved 2017-03-06.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաբիմա թատրոն» հոդվածին։ |