Կուժկոտրուկ բրդածաղկաբաժակային
| Կուժկոտրուկ բրդածաղկաբաժակային | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales) |
| Ընտանիք | Գորտնուկազգիներ (Ranunculaceae) |
| Ենթաընտանիք | Գորտնուկայիններ (Ranunculoideae) |
| Ցեղ | Կուժկոտրուկ (Adonis) |
| Տեսակ | Կուժկոտրուկ բրդածաղկաբաժակային (A. eriocalycina) |
| Միջազգային անվանում | |
| Adonis eriocalycina | |
Կուժկոտրուկ բրդածաղկաբաժակային (լատին․՝ Adonis eriocalycina), գորտնուկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
10-15 սմ բարձրությամբ միամյա խոտաբույս է։ Տերևները 2-3 փետրաձև հատված են և գծային մասերով։ 20-35 մմ տրամագծով ծաղիկները միայնակ են և ակտինոմորֆ։ Բաժակաթերթերն անգույն են, երբեմն ծիրանագույն և արտաքինից թավոտ։ Պսակաթերթերը վառ կարմիր են[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում աճում է Երևանի (Կապուտան, Երասխ և Նարեկ գյուղերի շրջակայք) և Դարեղեգիսի (Խաչիկ, Ամաղու) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Տեսակը տարածված է նաև Արևելյան Անատոլիայում, Հյուսիսային Իրաքում և Սիրիական անապատում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին և միջին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 800-1700 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև քարքարոտ, խճաքարոտ լանջերին, կիսաանապատում և լեռնային տափաստանում։ Ծաղկում է մայիս ամսին, պտղաբերում՝ հունիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Տեսակին, կապված հողերի յուրացման հետ, սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES- և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուժկոտրուկ բրդածաղկաբաժակային» հոդվածին։ |