Վիքիպեդիա

Կոստաս Կարամանլիս

Կոստաս Կարամանլիս (ամբողջական անվանումը՝ Կոնստանդինոս Ալեքսանդրու Կարամանլիս, հուն․՝ Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Καραμανλής, սեպտեմբերի 14, 1956(1956-09-14)[1][2][3], Աթենք, Հունաստան), հույն քաղաքական գործիչ, Հունաստանի խորհրդարանի անդամ, Հունաստանի վարչապետ 2004 թվականի մարտից մինչև 2009 թվականի հոկտեմբեր։ 2004-2006 թվականներին նա նաև եղել է Հունաստանի մշակույթի և սպորտի նախարարը՝ ղեկավարելով Աթենքում 2004 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերը։ Նրա տնտեսական բարեփոխումները մի քանի անգամ քննադատության են ենթարկվել և զանգվածային բողոքների են հանգեցրել 2008 թվականի վերջին։ Նա քաղաքական տոհմի անդամ է, Հունաստանում հայտնի քաղաքական գործիչ Կոնստանդինոս Կարամանլիսի եղբորորդին, որը բազմիցս աշխատել է որպես երկրի վարչապետ և նախագահ, «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցության առաջնորդ։ Հունաստանի կառավարության պատմության մեջ ամենաերիտասարդ ղեկավարը։

Կոստաս Կարամանլիս
 
Կուսակցություն՝ Նոր ժողովրդավարություն
Կրթություն՝ Աթենքի համալսարան, Ֆլեթչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոց, Թաֆթսի համալսարան և Deree College?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և փաստաբան
Դավանանք ուղղափառություն
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 14, 1956(1956-09-14)[1][2][3] (68 տարեկան)
Ծննդավայր Աթենք, Հունաստան
Քաղաքացիություն  Հունաստան
Հայր Alekos Karamanlis?
Մայր Aliki Karamanli?
Ամուսին Natasa Pazaïti?
Զավակներ Alexandros Karamanlis? և Aliki Karamanlis?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
«Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» պատվո նշանի I աստիճանի մեծ խաչ և Պատվո շքանշան

Կենսագրություն

խմբագրել

Կոստանդինոս «Կոստաս» Ալեքսանդրու Կարամանլիսը (Konstantinos «Kostas» Alexandrou Karamanlis[4]) ծնվել է 1956 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Աթենքում[5][6][7]։ Ազգությունը՝ կարամանլիդ։ Նրա հայրը Ալեկոսը Կոստանդինոս Կարամանլիսի եղբայրն է, որը 20-րդ դարի երկրորդ կեսին բազմիցս աշխատել է որպես Հունաստանի նախագահ և վարչապետ, և եղել է պահպանողական «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցության հիմնադիրը[7][8][9][10][11]։

Կարամանլիսը սովորել է Աթենքի փորձարարական դպրոցում[6], սիրում է ֆուտբոլ[11][12]։ Ընդունվել է Աթենքի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1979 թվականին[5][7][10]։ Տեղեկություններ են եղել նաև այն մասին, որ 1977-1979 թվականներին Կարամանլիսը ծառայել է հունական բանակում[4]։ 1980-1984 թվականներին սովորել է մագիստրատուրա և ասպիրանտուրա՝ ԱՄՆ-ի Թաֆթս համալսարանի Ֆլեթչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոցում (Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University), որտեղ ստացել է քաղաքագիտության և տնտեսագիտության մագիստրոսի և դիվանագիտության պատմության դոկտորի կոչում[4][5][6][7][10]։

Դեռ ուսանողական տարիներին Կարամանլիսը դարձել է «Նոր ժողովրդավարություն» պահպանողական կուսակցության անդամ[5][10]։ 1974-1979 թվականներին նա եղել է «Նոր ժողովրդավարության» երիտասարդական թևի ակտիվ գործիչ և ընտրվել նրա առաջնորդ[6][13], իսկ 1979 թվականին ընդունվել է որպես կուսակցության անդամ[7]։

1983-1985 թվականներին Կարամանլիսը ԱՄՆ-ում սովորելիս դասավանդում էր դիվանագիտության, կորպորատիվ իրավունքի և քաղաքագիտության պատմություն Աթենքի Դերի (Deree College) մասնավոր քոլեջում[7]։ 1986 թվականին Կարամանլիսն ընտրվել է Եվրոպայում զինաթափման, խաղաղության և անվտանգության շարժման (KIPAEA) և «Europe 92» եվրոպական ինտեգրման հունական կենտրոնի նախագահ[6][13]։ 1984-1999 թվականներին աշխատել է որպես փաստաբան։ Նրա հոդվածները տպագրվել են Oikonomikos Tachydromos շաբաթաթերթում[6][7][13]։

Քաղաքական գործունեություն

խմբագրել

1989 թվականին Կարամանլիսը Հունաստանի խորհրդարանում գրավել է առաջին տեղը «Նոր ժողովրդավարությունից»՝ ընտրություններում հաղթելով Սալոնիկի առաջին ընտրական շրջանում[6][7][10]։ Նա մտել է կուսակցության խորհրդարանական խորհուրդ և դարձել նրա քաղաքական պլանավորման վարչության քարտուղար[6][13]։ 1994 թվականին Կարամանլիսը մտել է կուսակցության կենտրոնական կոմիտե, իսկ 1997 թվականի մարտի 21-ին ընտրվել «Նոր ժողովրդավարության» ղեկավար՝ դրա 4-րդ համագումարում[5][7][10][11]։

1999 և 2002 թվականներին Կարամանլիսը երկու անգամ ընտրվել է որպես Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության (European People’s Party) փոխնախագահ, որը ներառում էր «Նոր ժողովրդավարությունը» Քրիստոնեա-ժողովրդավարական ինտերնացիոնալի շրջանակներում[6], բացի այդ, 2002 թվականի հունիսին ընտրվել է Միջազգային ժողովրդավարական միության (International Democrat Union) փոխնախագահ[6][13]։ 2003 թվականին նշանակվել է Հարավարևելյան եվրոպական ֆորումի ղեկավար (Southeast European Forum), որն ամեն տարի անցկացվում էր Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքում[6]։

2004 թվականի մարտի 7-ին Կարամանլիսի կուսակցությունը հաղթել է ընտրություններում սոցիալիստներին (Համահունական սոցիալիստական շարժում կուսակցություն (ՊԱՍՈԿ))` հավաքելով ձայների 45,36 %-ը և ապահովել 300 խորհրդարանական տեղերից 164-ը՝ 11 տարի անց վերադառնալով իշխանության[6][10]։ Կարամանլիսը դարձավ Հունաստանի պատմության մեջ ամենաերիտասարդ վարչապետը և մշակույթի ու սպորտի նախարարը[6][7][10][11]։

Իշխանության գալուց հետո Կարամանլիսը, որպես վարչապետ և մշակույթի ու սպորտի նախարար, ղեկավարում էր Աթենքի ամառային XXVIII օլիմպիական խաղերը[7][12]։ 2006 թվականին Կարամանլիսը մշակույթի և սպորտի նախարարի պաշտոնը թողել է Գեորգիոս Վուլգարակիսին (Georgios Voulgarakis)[14]:

Կարամանլիսը սկսեց երկրի տնտեսության ակտիվ բարեփոխումները՝ ուղղված Եվրամիության հրահանգների կատարմանը։ Արագացվեց մասնավորեցման տեմպը, կրճատվեց բյուջեի դեֆիցիտը և գործազրկությունը (2004 թվականին՝ 11.3 %-ով, 2007 թվականի մայիսին 7.7 %-ով)[5][10]։

Սակայն նրա բարեփոխումները, հատկապես կրթության բարեփոխումները, որոնք ներառում էին բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների սեփականաշնորհում և դիպլոմների նկատմամբ պահանջների բարձրացում, խիստ քննադատության ենթարկվեցին և բազմիցս հրահրեցին փողոցային բողոքներ[5][15]։ Արտաքին քաղաքականության մեջ Կարամանլիսը հանդես էր գալիս Թուրքիայի հետ հարաբերությունների բարելավման օգտին, մասնավորապես Հյուսիսային Կիպրոսի հետ կապված։ Կարամանլիսը սատարում էր Թուրքիայի անդամակցությունը Եվրամիությանը և դարձավ 49 տարվա ընթացքում Հունաստանի առաջին վարչապետը, որն այցելեց Թուրքիա[16]։

Չնայած 2007 թվականի օգոստոսին անտառային հրդեհների դեմ պայքարում կառավարության գործողությունների քննադատության քաղաքական ճգնաժամին[17], «Նոր ժողովրդավարությունը» սեպտեմբերին կրկին շահել է խորհրդարանական ընտրությունները՝ հավաքելով ձայների 42 %-ը և խորհրդարանի 152 տեղ[6][9][10]։ Կարամանլիսը վերընտրվեց երկրորդ ժամկետով[5][6][7][10]։

Անգամ 2004 թվականի ընտրություններում հաղթելուց առաջ Կարամանլիսը հայտարարել է, որ պատրաստ է պայքարել երկրում կոռուպցիայի դեմ[5][10][11][18]։ Սակայն 2008 թվականի աշնանը, համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի գագաթնակետին, սկանդալ սկսվեց այն մասին, որ Կարամանլիսի կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաները դատապարտվել են կոռուպցիայի և հարյուր միլիոնավոր եվրոյի հողի խարդախությունների հափշտակության համար` 2004 թվականի Օլիմպիական խաղերի նախօրեին[15][18][19]։

2008 թվականի դեկտեմբերին Հունաստանում անկարգություններ սկսվեցին։ Նրանց հրահրել է 15-ամյա դպրոցական Ալեքսանդրոս Գրիգորոպուլոսի մահը, որը, ականատեսների խոսքով, գնդակահարվել է ոստիկանի կողմից, բայց իշխանությունները պնդում են, որ գնդակը պատահաբար է հարվածել աշակերտին՝ ռիկոշետացնելով։ Ի պատասխան՝ հիմնականում անարխիստական կազմակերպությունների երիտասարդները, բախումներ են կազմակերպում ոստիկանության հետ Աթենքում, Սալոնիկում և այլ քաղաքներում։ Միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունները նշել են, որ ոստիկանության կողմից իրականացվում է այդ բողոքների դաժանությունը[15][20]։ Կարամանլիսը խռովությունները հրահրողներին անվանել է «ժողովրդավարության թշնամիներ»[21] և ջարդերից տուժածներին խոստացել է փոխհատուցել վնասը՝ 10-200 հազար եվրո փոխհատուցմամբ[18]։

Ավելի ուշ ուսանողներին աջակցում են արհմիությունների ներկայացուցիչները, ովքեր պահանջում են բարձրացնել աշխատավարձերը և կենսաթոշակները, ինչպես նաև հույն կոմունիստներն ու սոցիալիստները, ովքեր համարել են Հունաստանի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի հետևանքները հաղթահարելու կառավարության գործողությունները ոչ ադեկվատ։ Նրանց կարծիքով, Կարամանլիսի կառավարությունը կորցրել է վերահսկողությունը պետությունում տիրող իրավիճակի վրա և պետք է հրաժարական տա։ Հայտարարվել է համընդհանուր գործադուլ, հասարակական կարծիքի հարցումները ցույց են տվել նաև, որ Կարամանլիսին սատարում են ռեկորդային ցածր վարկանիշներ (35 %-ից պակաս), սակայն կառավարության ղեկավարը անտեսել է կոմունիստների առաջարկը և հրաժարվել պաշտոնաթող լինելուց[15][18][20][22][23]։

Չնայած «Նոր ժողովրդավարությունը» պահպանում էր մեծամասնությունը խորհրդարանում, նրան պակասում էր ձայների քանակը բյուջեի դեֆիցիտի  կրճատման և մրցունակության բարձրացման ուղղությամբ կառուցվածքային բարեփոխումներ իրականացնելու համար, որոնց մասին Կարամանլիսը պայմանավորվել էր Եվրոպական հանձնաժողովի հետ։ Երկիրը հետաձգեց նաև կենսաթոշակների և այլ սոցիալական կարիքների համար միջոցների հատկացումը, և 2009 թվականի օգոստոսի վերջին Կարամանլիսի կառավարությունը քննադատվել է այն բանի համար, որ չի կարողացել համակարգել հրշեջ ծառայության ջանքերը և արագորեն հաղթահարել Աթենքի արևելյան արվարձանները տուժած անտառային հրդեհները։ Այս կապակցությամբ 2009 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Կարամանլիսը հայտարարել է խորհրդարանը լուծարելու մասին և նշանակել արտահերթ ընտրություններ։ Հասարակական կարծիքի հարցումները ցույց են տվել, որ «Նոր ժողովրդավարությունը» հետ է մնացել սոցիալիստներից հարցվածների 6 %-ով, բայց ընդդիմության վարկանիշը 40 %-ից էլ պակաս էր, և նույնիսկ եթե նրանք հաղթեին, միգուցե սոցիալիստները չունեին խորհրդարանական մանդատներ՝ միակուսակցական կառավարություն ստեղծելու համար[24][25]։

2009 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Հունաստանում անցկացվել է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ։ Չնայած կանխատեսումներին Համահունական սոցիալիստական շարժումը Գեորգիոս Պապանդրեուի գլխավորությամբ, հավաքել է ձայների շուրջ 44 %-ը՝ ընդդեմ «Նոր ժողովրդավարության» 34 %-ի։ Ընդդիմության այս քանակի ձայները բավարար էին միակուսակցական կառավարություն կազմելու համար։ Քվեարկության նախնական արդյունքների հրապարակումից հետո Կարամանլիսը հայտարարել է, որ հեռանում է «Նոր ժողովրդավարության» ղեկավարի պաշտոնից[26][27]։ 2009 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պապանդրեուն նրան հաջորդել է Հունաստանի վարչապետի պաշտոնում[28]։

Ընտրություններում «Նոր ժողովրդավարության» պարտության հետ կապված՝ Կարամանլիսը հրաժարվեց կուսակցության ղեկավարությունից։ 2009 թվականի նոյեմբերի 30-ին «Նոր ժողովրդավարությունը» գլխավորում էր Անտոնիս Սամարասը[29]։ Միևնույն ժամանակ, Կարամանլիսը շարունակում էր աշխատել որպես Հունաստանի խորհրդարանի անդամ[30]։

Անձնական կյանք

խմբագրել

1998 թվականին[11] Կարամանլիսն ամուսնացել է Անաստասիա «Նատաշա» Պազայտիի հետ[6][7][12][13][31], որը կրթությամբ բժիշկ է, և հայտնի է իր բարեգործական գործունեությամբ[11][31]։ 2003 թվականին ամուսիններն ունեցել են երկվորյակ երեխաներ. որդին՝ Ալեքսանդրոսը և դուստրը՝ Ալիկին[6][7][10][11][12][31]։ Կարամանլիսը հետաքրքրված է պատմությամբ, զբաղվում է լողով[12]։ Հունարենից բացի նա տիրապետում է անգլերենի, ֆրանսերենի և գերմաներենի[7]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1033497/Kostas-Karamanlis
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Sonja Vukovic. Mit der Geduld am Ende. — Berliner Morgenpost, 28.08.2007
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Five facts about Greek Prime Minister Karamanlis. — Reuters, 16.09.2007
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 The Prime Minister — Curriculum Vitae. — Prime Minister of the Hellenic Republic (www.primeminister.gr)
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 Who’s who: Costas Karamanlis. — Southeast European Times
  8. ↑ The Funeral of Alekos Karamanlis was Held Today. — Macedonian Press Agency, 04.02.2005
  9. ↑ 9,0 9,1 Правящие политические партии мира. — Коммерсантъ, 14.01.2008. — № 1
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 Sun Yunlong. Profile: Greece’s re-elected PM Costas Karamanlis. — Xinhua, 17.09.2007
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Profile: Costas Karamanlis. — BBC News, 08.03.2008
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Михаил Гусман. Программа с Константиносом Караманлисом. — Формула Власти, 11.08.2004
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Konstantinos Karamanlis Biography. — The Athens News Agency, 12.06.2004
  14. ↑ Members of Parliament — George A. Voulgarkis. — Hellenic Parliament (www.parliament.gr)
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Anarchy in Athens. — The Economist, 09.12.2008
  16. ↑ Anthee Carassava, Sabrina Tavernise. In a 49-Year First, Greek Leader Visits Turkey. — The New York Times, 24.01.2008
  17. ↑ Ian Fisher, Anthee Carassava. A Political Crisis Brews in Greece as Fires Rage. — The New York Times, 27.08.2007
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Malcolm Brabant. Why Greek PM’s job is safe for now. — BBC News, 10.12.2008
  19. ↑ Anthee Carassava. Land Scandal Threatens Greek Leader. — The New York Times, 24.10.2008
  20. ↑ 20,0 20,1 Menelaos Hadjicostis. Clashes break out as strike shuts down Greece. — The Associated Press, 10.12.2008
  21. ↑ Греческий премьер назвал врагами демократии зачинщиков беспорядков в стране. — Интерфакс, 09.12.2008
  22. ↑ Алексей Богдановский. Забастовка парализовала Грецию, власти опасаются новых беспорядков. — РИА Новости, 10.12.2008
  23. ↑ Strike adds to unrest in Greece. — BBC News, 10.12.2008
  24. ↑ Kerin Hope. Weakened Karamanlis calls snap election in Greece. — The Financial Times, 03.09.2009
  25. ↑ Ксения Солянская. Кризис разогнал депутатов. — Газета. Ru, 03.09.2009
  26. ↑ John Carr. Greece’s conservative leader quits after gamble on snap election fails. — The Times, 05.10.2009
  27. ↑ PASOK appears victorious in Greece. — EMportal, 05.10.2009
  28. ↑ Papandreou sworn in as Greek PM. — BBC News, 06.10.2009
  29. ↑ Mircea Birca. Antonis Samaras takes helm of Greece’s New Democracy. — Eurasia Press & News, 30.11.2009
  30. ↑ В Греции расследуют предполагаемый заговор против бывшего премьера страны. — Эхо Москвы, 15.03.2012
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Curriculum Vitae of Natasa Pazaiti. — Prime Minister of the Hellenic Republic
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոստաս Կարամանլիս» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կոստաս_Կարամանլիս&oldid=10229617» էջից