Վիքիպեդիա

Կոստաս Կարամանլիս

Կոստաս Կարամանլիս (ամբողջական անվանումը՝ Կոնստանդինոս Ալեքսանդրու Կարամանլիս, հուն․՝ Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Καραμανλής, սեպտեմբերի 14, 1956(1956-09-14)[1][2][3], Աթենք, Հունաստան), հույն քաղաքական գործիչ, Հունաստանի խորհրդարանի անդամ, Հունաստանի վարչապետ 2004 թվականի մարտից մինչև 2009 թվականի հոկտեմբեր։ 2004-2006 թվականներին նա նաև եղել է Հունաստանի մշակույթի և սպորտի նախարարը՝ ղեկավարելով Աթենքում 2004 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերը։ Նրա տնտեսական բարեփոխումները մի քանի անգամ քննադատության են ենթարկվել և զանգվածային բողոքների են հանգեցրել 2008 թվականի վերջին։ Նա քաղաքական տոհմի անդամ է, Հունաստանում հայտնի քաղաքական գործիչ Կոնստանդինոս Կարամանլիսի եղբորորդին, որը բազմիցս աշխատել է որպես երկրի վարչապետ և նախագահ, «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցության առաջնորդ։ Հունաստանի կառավարության պատմության մեջ ամենաերիտասարդ ղեկավարը։

Կոստաս Կարամանլիս
 
Կուսակցություն՝ Նոր ժողովրդավարություն
Կրթություն՝ Աթենքի համալսարան, Ֆլեթչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոց, Թաֆթսի համալսարան և Deree College?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և փաստաբան
Դավանանք ուղղափառություն
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 14, 1956(1956-09-14)[1][2][3] (67 տարեկան)
Ծննդավայր Աթենք, Հունաստան
Քաղաքացիություն  Հունաստան
Հայր Alekos Karamanlis?
Մայր Aliki Karamanli?
Ամուսին Natasa Pazaïti?[4]
Զավակներ Alexandros Karamanlis? և Aliki Karamanlis?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
«Ավստրիայի Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» պատվո նշանի I աստիճանի մեծ խաչ և Պատվո շքանշան

Կենսագրություն խմբագրել

Կոստանդինոս «Կոստաս» Ալեքսանդրու Կարամանլիսը (Konstantinos «Kostas» Alexandrou Karamanlis[5]) ծնվել է 1956 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Աթենքում[6][7][8]։ Ազգությունը՝ կարամանլիդ։ Նրա հայրը Ալեկոսը Կոստանդինոս Կարամանլիսի եղբայրն է, որը 20-րդ դարի երկրորդ կեսին բազմիցս աշխատել է որպես Հունաստանի նախագահ և վարչապետ, և եղել է պահպանողական «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցության հիմնադիրը[8][9][10][11][12]։

Կարամանլիսը սովորել է Աթենքի փորձարարական դպրոցում[7], սիրում է ֆուտբոլ[12][13]։ Ընդունվել է Աթենքի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1979 թվականին[6][8][11]։ Տեղեկություններ են եղել նաև այն մասին, որ 1977-1979 թվականներին Կարամանլիսը ծառայել է հունական բանակում[5]։ 1980-1984 թվականներին սովորել է մագիստրատուրա և ասպիրանտուրա՝ ԱՄՆ-ի Թաֆթս համալսարանի Ֆլեթչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոցում (Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University), որտեղ ստացել է քաղաքագիտության և տնտեսագիտության մագիստրոսի և դիվանագիտության պատմության դոկտորի կոչում[5][6][7][8][11]։

Դեռ ուսանողական տարիներին Կարամանլիսը դարձել է «Նոր ժողովրդավարություն» պահպանողական կուսակցության անդամ[6][11]։ 1974-1979 թվականներին նա եղել է «Նոր ժողովրդավարության» երիտասարդական թևի ակտիվ գործիչ և ընտրվել նրա առաջնորդ[7][14], իսկ 1979 թվականին ընդունվել է որպես կուսակցության անդամ[8]։

1983-1985 թվականներին Կարամանլիսը ԱՄՆ-ում սովորելիս դասավանդում էր դիվանագիտության, կորպորատիվ իրավունքի և քաղաքագիտության պատմություն Աթենքի Դերի (Deree College) մասնավոր քոլեջում[8]։ 1986 թվականին Կարամանլիսն ընտրվել է Եվրոպայում զինաթափման, խաղաղության և անվտանգության շարժման (KIPAEA) և «Europe 92» եվրոպական ինտեգրման հունական կենտրոնի նախագահ[7][14]։ 1984-1999 թվականներին աշխատել է որպես փաստաբան։ Նրա հոդվածները տպագրվել են Oikonomikos Tachydromos շաբաթաթերթում[7][8][14]։

Քաղաքական գործունեություն խմբագրել

1989 թվականին Կարամանլիսը Հունաստանի խորհրդարանում գրավել է առաջին տեղը «Նոր ժողովրդավարությունից»՝ ընտրություններում հաղթելով Սալոնիկի առաջին ընտրական շրջանում[7][8][11]։ Նա մտել է կուսակցության խորհրդարանական խորհուրդ և դարձել նրա քաղաքական պլանավորման վարչության քարտուղար[7][14]։ 1994 թվականին Կարամանլիսը մտել է կուսակցության կենտրոնական կոմիտե, իսկ 1997 թվականի մարտի 21-ին ընտրվել «Նոր ժողովրդավարության» ղեկավար՝ դրա 4-րդ համագումարում[6][8][11][12]։

1999 և 2002 թվականներին Կարամանլիսը երկու անգամ ընտրվել է որպես Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության (European People’s Party) փոխնախագահ, որը ներառում էր «Նոր ժողովրդավարությունը» Քրիստոնեա-ժողովրդավարական ինտերնացիոնալի շրջանակներում[7], բացի այդ, 2002 թվականի հունիսին ընտրվել է Միջազգային ժողովրդավարական միության (International Democrat Union) փոխնախագահ[7][14]։ 2003 թվականին նշանակվել է Հարավարևելյան եվրոպական ֆորումի ղեկավար (Southeast European Forum), որն ամեն տարի անցկացվում էր Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքում[7]։

2004 թվականի մարտի 7-ին Կարամանլիսի կուսակցությունը հաղթել է ընտրություններում սոցիալիստներին (Համահունական սոցիալիստական շարժում կուսակցություն (ՊԱՍՈԿ))` հավաքելով ձայների 45,36 %-ը և ապահովել 300 խորհրդարանական տեղերից 164-ը՝ 11 տարի անց վերադառնալով իշխանության[7][11]։ Կարամանլիսը դարձավ Հունաստանի պատմության մեջ ամենաերիտասարդ վարչապետը և մշակույթի ու սպորտի նախարարը[7][8][11][12]։

Իշխանության գալուց հետո Կարամանլիսը, որպես վարչապետ և մշակույթի ու սպորտի նախարար, ղեկավարում էր Աթենքի ամառային XXVIII օլիմպիական խաղերը[8][13]։ 2006 թվականին Կարամանլիսը մշակույթի և սպորտի նախարարի պաշտոնը թողել է Գեորգիոս Վուլգարակիսին (Georgios Voulgarakis)[15]:

Կարամանլիսը սկսեց երկրի տնտեսության ակտիվ բարեփոխումները՝ ուղղված Եվրամիության հրահանգների կատարմանը։ Արագացվեց մասնավորեցման տեմպը, կրճատվեց բյուջեի դեֆիցիտը և գործազրկությունը (2004 թվականին՝ 11.3 %-ով, 2007 թվականի մայիսին 7.7 %-ով)[6][11]։

Սակայն նրա բարեփոխումները, հատկապես կրթության բարեփոխումները, որոնք ներառում էին բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների սեփականաշնորհում և դիպլոմների նկատմամբ պահանջների բարձրացում, խիստ քննադատության ենթարկվեցին և բազմիցս հրահրեցին փողոցային բողոքներ[6][16]։ Արտաքին քաղաքականության մեջ Կարամանլիսը հանդես էր գալիս Թուրքիայի հետ հարաբերությունների բարելավման օգտին, մասնավորապես Հյուսիսային Կիպրոսի հետ կապված։ Կարամանլիսը սատարում էր Թուրքիայի անդամակցությունը Եվրամիությանը և դարձավ 49 տարվա ընթացքում Հունաստանի առաջին վարչապետը, որն այցելեց Թուրքիա[17]։

Չնայած 2007 թվականի օգոստոսին անտառային հրդեհների դեմ պայքարում կառավարության գործողությունների քննադատության քաղաքական ճգնաժամին[18], «Նոր ժողովրդավարությունը» սեպտեմբերին կրկին շահել է խորհրդարանական ընտրությունները՝ հավաքելով ձայների 42 %-ը և խորհրդարանի 152 տեղ[7][10][11]։ Կարամանլիսը վերընտրվեց երկրորդ ժամկետով[6][7][8][11]։

Անգամ 2004 թվականի ընտրություններում հաղթելուց առաջ Կարամանլիսը հայտարարել է, որ պատրաստ է պայքարել երկրում կոռուպցիայի դեմ[6][11][12][19]։ Սակայն 2008 թվականի աշնանը, համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի գագաթնակետին, սկանդալ սկսվեց այն մասին, որ Կարամանլիսի կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաները դատապարտվել են կոռուպցիայի և հարյուր միլիոնավոր եվրոյի հողի խարդախությունների հափշտակության համար` 2004 թվականի Օլիմպիական խաղերի նախօրեին[16][19][20]։

2008 թվականի դեկտեմբերին Հունաստանում անկարգություններ սկսվեցին։ Նրանց հրահրել է 15-ամյա դպրոցական Ալեքսանդրոս Գրիգորոպուլոսի մահը, որը, ականատեսների խոսքով, գնդակահարվել է ոստիկանի կողմից, բայց իշխանությունները պնդում են, որ գնդակը պատահաբար է հարվածել աշակերտին՝ ռիկոշետացնելով։ Ի պատասխան՝ հիմնականում անարխիստական կազմակերպությունների երիտասարդները, բախումներ են կազմակերպում ոստիկանության հետ Աթենքում, Սալոնիկում և այլ քաղաքներում։ Միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունները նշել են, որ ոստիկանության կողմից իրականացվում է այդ բողոքների դաժանությունը[16][21]։ Կարամանլիսը խռովությունները հրահրողներին անվանել է «ժողովրդավարության թշնամիներ»[22] և ջարդերից տուժածներին խոստացել է փոխհատուցել վնասը՝ 10-200 հազար եվրո փոխհատուցմամբ[19]։

Ավելի ուշ ուսանողներին աջակցում են արհմիությունների ներկայացուցիչները, ովքեր պահանջում են բարձրացնել աշխատավարձերը և կենսաթոշակները, ինչպես նաև հույն կոմունիստներն ու սոցիալիստները, ովքեր համարել են Հունաստանի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի հետևանքները հաղթահարելու կառավարության գործողությունները ոչ ադեկվատ։ Նրանց կարծիքով, Կարամանլիսի կառավարությունը կորցրել է վերահսկողությունը պետությունում տիրող իրավիճակի վրա և պետք է հրաժարական տա։ Հայտարարվել է համընդհանուր գործադուլ, հասարակական կարծիքի հարցումները ցույց են տվել նաև, որ Կարամանլիսին սատարում են ռեկորդային ցածր վարկանիշներ (35 %-ից պակաս), սակայն կառավարության ղեկավարը անտեսել է կոմունիստների առաջարկը և հրաժարվել պաշտոնաթող լինելուց[16][19][21][23][24]։

Չնայած «Նոր ժողովրդավարությունը» պահպանում էր մեծամասնությունը խորհրդարանում, նրան պակասում էր ձայների քանակը բյուջեի դեֆիցիտի  կրճատման և մրցունակության բարձրացման ուղղությամբ կառուցվածքային բարեփոխումներ իրականացնելու համար, որոնց մասին Կարամանլիսը պայմանավորվել էր Եվրոպական հանձնաժողովի հետ։ Երկիրը հետաձգեց նաև կենսաթոշակների և այլ սոցիալական կարիքների համար միջոցների հատկացումը, և 2009 թվականի օգոստոսի վերջին Կարամանլիսի կառավարությունը քննադատվել է այն բանի համար, որ չի կարողացել համակարգել հրշեջ ծառայության ջանքերը և արագորեն հաղթահարել Աթենքի արևելյան արվարձանները տուժած անտառային հրդեհները։ Այս կապակցությամբ 2009 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Կարամանլիսը հայտարարել է խորհրդարանը լուծարելու մասին և նշանակել արտահերթ ընտրություններ։ Հասարակական կարծիքի հարցումները ցույց են տվել, որ «Նոր ժողովրդավարությունը» հետ է մնացել սոցիալիստներից հարցվածների 6 %-ով, բայց ընդդիմության վարկանիշը 40 %-ից էլ պակաս էր, և նույնիսկ եթե նրանք հաղթեին, միգուցե սոցիալիստները չունեին խորհրդարանական մանդատներ՝ միակուսակցական կառավարություն ստեղծելու համար[25][26]։

2009 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Հունաստանում անցկացվել է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ։ Չնայած կանխատեսումներին Համահունական սոցիալիստական շարժումը Գեորգիոս Պապանդրեուի գլխավորությամբ, հավաքել է ձայների շուրջ 44 %-ը՝ ընդդեմ «Նոր ժողովրդավարության» 34 %-ի։ Ընդդիմության այս քանակի ձայները բավարար էին միակուսակցական կառավարություն կազմելու համար։ Քվեարկության նախնական արդյունքների հրապարակումից հետո Կարամանլիսը հայտարարել է, որ հեռանում է «Նոր ժողովրդավարության» ղեկավարի պաշտոնից[27][28]։ 2009 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պապանդրեուն նրան հաջորդել է Հունաստանի վարչապետի պաշտոնում[29]։

Ընտրություններում «Նոր ժողովրդավարության» պարտության հետ կապված՝ Կարամանլիսը հրաժարվեց կուսակցության ղեկավարությունից։ 2009 թվականի նոյեմբերի 30-ին «Նոր ժողովրդավարությունը» գլխավորում էր Անտոնիս Սամարասը[30]։ Միևնույն ժամանակ, Կարամանլիսը շարունակում էր աշխատել որպես Հունաստանի խորհրդարանի անդամ[31]։

Անձնական կյանք խմբագրել

1998 թվականին[12] Կարամանլիսն ամուսնացել է Անաստասիա «Նատաշա» Պազայտիի հետ[7][8][13][14][32], որը կրթությամբ բժիշկ է, և հայտնի է իր բարեգործական գործունեությամբ[12][32]։ 2003 թվականին ամուսիններն ունեցել են երկվորյակ երեխաներ. որդին՝ Ալեքսանդրոսը և դուստրը՝ Ալիկին[7][8][11][12][13][32]։ Կարամանլիսը հետաքրքրված է պատմությամբ, զբաղվում է լողով[13]։ Հունարենից բացի նա տիրապետում է անգլերենի, ֆրանսերենի և գերմաներենի[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1033497/Kostas-Karamanlis
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ Հունարեն Վիքիպեդիա (հուն.) — 2002.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Sonja Vukovic. Mit der Geduld am Ende. — Berliner Morgenpost, 28.08.2007
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Five facts about Greek Prime Minister Karamanlis. — Reuters, 16.09.2007
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 The Prime Minister — Curriculum Vitae. — Prime Minister of the Hellenic Republic (www.primeminister.gr)
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 Who’s who: Costas Karamanlis. — Southeast European Times
  9. ↑ The Funeral of Alekos Karamanlis was Held Today. — Macedonian Press Agency, 04.02.2005
  10. ↑ 10,0 10,1 Правящие политические партии мира. — Коммерсантъ, 14.01.2008. — № 1
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 Sun Yunlong. Profile: Greece’s re-elected PM Costas Karamanlis. — Xinhua, 17.09.2007
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 Profile: Costas Karamanlis. — BBC News, 08.03.2008
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Михаил Гусман. Программа с Константиносом Караманлисом. — Формула Власти, 11.08.2004
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 Konstantinos Karamanlis Biography. — The Athens News Agency, 12.06.2004
  15. ↑ Members of Parliament — George A. Voulgarkis. — Hellenic Parliament (www.parliament.gr)
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Anarchy in Athens. — The Economist, 09.12.2008
  17. ↑ Anthee Carassava, Sabrina Tavernise. In a 49-Year First, Greek Leader Visits Turkey. — The New York Times, 24.01.2008
  18. ↑ Ian Fisher, Anthee Carassava. A Political Crisis Brews in Greece as Fires Rage. — The New York Times, 27.08.2007
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Malcolm Brabant. Why Greek PM’s job is safe for now. — BBC News, 10.12.2008
  20. ↑ Anthee Carassava. Land Scandal Threatens Greek Leader. — The New York Times, 24.10.2008
  21. ↑ 21,0 21,1 Menelaos Hadjicostis. Clashes break out as strike shuts down Greece. — The Associated Press, 10.12.2008
  22. ↑ Греческий премьер назвал врагами демократии зачинщиков беспорядков в стране. — Интерфакс, 09.12.2008
  23. ↑ Алексей Богдановский. Забастовка парализовала Грецию, власти опасаются новых беспорядков. — РИА Новости, 10.12.2008
  24. ↑ Strike adds to unrest in Greece. — BBC News, 10.12.2008
  25. ↑ Kerin Hope. Weakened Karamanlis calls snap election in Greece. — The Financial Times, 03.09.2009
  26. ↑ Ксения Солянская. Кризис разогнал депутатов. — Газета. Ru, 03.09.2009
  27. ↑ John Carr. Greece’s conservative leader quits after gamble on snap election fails. — The Times, 05.10.2009
  28. ↑ PASOK appears victorious in Greece. — EMportal, 05.10.2009
  29. ↑ Papandreou sworn in as Greek PM. — BBC News, 06.10.2009
  30. ↑ Mircea Birca. Antonis Samaras takes helm of Greece’s New Democracy. — Eurasia Press & News, 30.11.2009
  31. ↑ В Греции расследуют предполагаемый заговор против бывшего премьера страны. — Эхо Москвы, 15.03.2012
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Curriculum Vitae of Natasa Pazaiti. — Prime Minister of the Hellenic Republic
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոստաս Կարամանլիս» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կոստաս_Կարամանլիս&oldid=9169493» էջից