Կոսովոյի անվտանգության ուժեր

Կոսովոյի անվտանգության ուժեր (ալբ․՝ Forca e Sigurisë së Kosovës), մասամբ ճանաչված Կոսովոյի Հանրապետության զինված կազմավորումներ (ըստ Սերբիայի պաշտոնական դիրքի՝ անօրինական)։ Նախատեսվում է վերծանել որպես Կոսովոյի զինված ուժեր։

Կոսովոյի անվտանգության ուժեր
Forca e Sigurisë e Kosovës

Զինանշան

Դրոշ

Անվտանգության ուժերի խորհրդանշան

Անվտանգության ուժերի դրոշ
Տեսակզինված ուժեր
Երկիր Կոսովո
Հիմնադրված է2009 թվականի հունվարի 21
Լուծարված է2014 թվականի մարտի 4
Գլխավոր շտաբՊրիշտինա
Զինվորական անձնակազմ
Ակտիվ անձնակազմ4,500[1]
Պահեստայիններ2000[1]
Ֆինանսներ
Տարեկան ծախսերի հանրագումար60,000,000եվրո (2015)[2]
Կայքmod.rks-gov.net/?page=2,1
 Military of Kosovo Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

KFOR խմբագրել

ՄԱԿ-ի Անվտանգության Խորհրդի № 1244 բանաձևի և Կումանովի ռազմա-տեխնիկական համաձայնագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի պատերազմից հետո Հարավսլավիայի դեմ ստեղծվեցին միջազգային հավաքական անվտանգության ուժերը՝ KFOR, որոնք Կոսովո մտան 1999 թվականի հունիսի 12-ին։ KFOR-ի ուժերի մեջ մտնում են 30 երկրներ (նրանցից 23-ը ՆԱՏՕ-ի անդամներ են)։ Ուժերի գտնվելու վայրը հանդիսանում են Քեմփ-Բոնդստիլի, Camp Villagio և Camp Film City բազաները[3]։

Ըստ բանաձևի, KFOR-ի առաջադրանքները հայտարարվում էին անվտանգության ապահովումը, ռազմական գործողությունների վերսկսման կանխումը[4], Կոսովոյի ազատագրման համար բանակի զինաթափումը և օգնելու վերականգնել քաղաքացիական ինստիտուտները[5]։

KFOR-ի առավելագույն թվաքանակը հասել է մինչև 50 հազար զինծառայողի, իսկ ներկայումս հասնում է 5000 զինվորի ու սպայի[6]։

Կոսովոյի պաշտպանության կորպուս խմբագրել

Կոսովոյի պաշտպանության կորպուս (ալբ․՝ Trupat e Mbrojtjes së Kosovës), իշխանության քաղաքացիական մարմին, որը ստեղծվել է 1999 թվականի սեպտեմբերի 21-ին UNMIK-ի հովանու ներքո։ Դրա մեջ մտնում են Կոսովոյի ազատագրման համար բանակի շատ նախկին անդամներ։ Մարմինը գլխավորել է Ագիմ Զգոն, նա էր համակարգում Միավորված ավիաշինական կորպորացիայի զորացրման գործընթացը Կորպուսի գումարտակների ձևավորումները[7]։

Կորպուսը կազմված է 7 տարածաշրջանային խմբերից, յուրաքանչյուրում կան մի քանի ջոկատներ (ընդամենը 3[8] մինչև 5 հազար մարդ)։ Կորպուսի կազմավորումների որոշ ներկայացուցիչներին թույլատրվել է զենք կրել (200 միավոր բոլոր զորքերի համար, գումարած 500՝ պահեստներում)։ Կորպուսը ֆինանսավորվել է ՆԱՏՕ-ի և ՄԱԿ-ի կողմից, ծառայողներին ապահովել է ծառայողական համազգեստով, ինչպես նաև վճարել է ճանապարհաշինության աշխատանքի, հրդեհների լուծարման, բնապահպանական աղետների համար[9]։

Կոսովոյի անվտանգության ուժեր խմբագրել

2008 թվականի մարտին KFOR-ը և Կոսովոյի պաշտպանության կորպուսը սկսեցին ձևավորել նոր անվտանգության ուժեր։ Ըստ պլանի Անվտանգության ուժերը մշտական պատրաստակամության մասերում պետք է ունենան 2,500 զինյալներ և 19-35 տարեկան հասակի 800 պահեստազորայիններ[10]։ Գլխավոր շտաբի հրամանատար է նշանակվել գեներալ-լեյտենանտ Սելիմի Սուլեյմանը[11]։

2009 թվականի հունվարի 21-ից Կոսովոյի անվտանգության ուժերը փոխարինվեցին Կոսովոյի պաշտպանության կորպուսով։

2014 թվականի մարտի 4-ին, որոշում է կայացվել Կոսովոյի անվտանգության ուժերը փոխարինել Զինված ուժերով[12]։ Անվտանգության նախարարությունը վերանվանվել է Պաշտպանության նախարարության[13]։ Ինչպես հայտնել է վարչապետ Հաշիմ Տաչին, զինված ուժերի կանոնավոր զորքերում պետք է լինեն 5 հազար մարդ և 3 հազարը՝ պահեստազորայիններում[14]։ Բոլոր կազմակերպչական և օրենսդրական ընթացակարգերը Զինված ուժերի ստեղծման կապակցությամբ նախատեսվում է ավարտել մինչև 2016 թվականը[15]։

2016 թվականի մարտին նախագահ Հաշիմ Տաչին Կոսովոյի խորհրդարանի հաստատմանն է փոխանցել Կոսովոյի անվտանգության ուժերի վերակազմավորման մասին օրինագիծը։ Ընդ որում, նա ասել է, որ եթե խորհրդարանը կողմ է քվեարկելու այս օրինագծին, ապա պետք է հեռանա։ Նաև Հաշիմ Տաչին ընդգծել է, որ օրենսդիր մարմինը, որը չի քվեարկի սեփական երկրի բանակի ստեղծման համար, պետք է լուծարվի[16]։ 2017 թվականի փետրվարի 15-ին Կոսովոյի խորհրդարանը քվեարկել է լիարժեք բանակի ստեղծման համար։ Որոշումը կայացվել է միաձայն, սակայն «Սերբական ցանկ» կուսակցության պատգամավորները բոյկոտել են այդ քվեարկությունը[17][18]։

Կոչումներ խմբագրել

2009-2012 խմբագրել

Գեներալներ
     
radhë Gjenerallejtënant Gjeneralmajor Gjeneralbridage
կոչում Գեներալ-լեյտենանտ Գեներալ-մայոր Գեներալ-բրիգադիր
Շտաբս-սպաներ Սպաներ
           
radhë Kolonel Nënkolonel Major Kapiten Toger Nëntoger
կոչում Գնդապետ Փոխգնդապետ Մայոր Կապիտան Առաջին լեյտենանտ Երկրորդ լեյտենանտ
Կրտսեր սպաներ Շարքային կազմ
           
radhë Rreshter i parë Rreshter Major Kapter Rreshter Tetar Ushtar
կոչում Սերժանտ-մայոր Առաջին սերժանտ Շտաբս-սերժանտ Սերժանտ Կապրալ Շարքային

2012 թվականից խմբագրել

Գեներալներ
     
radhë Gjenerallejtënant Gjeneralmajor Gjeneralbridage
կոչում Գեներալ-լեյտենանտ Գեներալ-մայոր Գեներալ-բրիգադիր
Շտաբս-սպաներ Սպաներ
           
radhë Kolonel Nënkolonel Major Kapiten Toger Nëntoger
կոչում Գնդապետ Փոխգնդապետ Մայոր Կապիտան Առաջին լեյտենանտ Երկրորդ լեյտենանտ
Կրտսեր սպաներ Շարքային կազմ
           
radhë Rreshter i parë Rreshter Major Kapter Rreshter Tetar Ushtar
կոչում Սերժանտ-մայոր Առաջին սերժանտ Շտաբս-սերժանտ Սերժանտ Կապրալ Շարքային

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 6-ին.
  2. Buxheti i ministrive për vitin 2014
  3. NATO’s role in Kosovo
  4. Контингент KFOR сокращаться не будет, заявил генсек НАТО | РИА Новости
  5. NATO — Topic: NATO’s role in Kosovo
  6. Косово получило неограниченный суверенитет | Важнейшие политические события в Европе: оценки, прогнозы, комментарии | DW.DE | 10.09.2012
  7. Би-би-си | Аналитика | Косово: краткая справка
  8. Новости NEWSru.com :: У Косово появилась собственная армия
  9. Косово: больше года без войны / Войны и конфликты / Независимая газета
  10. Security forces to be formed in Kosovo Արխիվացված 2011-09-29 Wayback Machine, MRT.com, March 31, 2008.
  11. BBC: «Kosovo’s security force launched». 21.01.2009
  12. «Росбалт»: «Косово обзавелось собственной армией». 4.03.2014
  13. Euronews: «У Косова появилась своя армия» Արխիվացված 2017-10-14 Wayback Machine. 4.03.2014
  14. ТАСС: «Сербия потребует созыва заседания СБ ООН в связи с решением Косова создать свою армию». 6.03.2014
  15. ՌԻԱ Նովոստի։ «Правительство Косово начнет формирование армии».
  16. «Косово создает армию. США возражают, но соглашаются». РИА Новости (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 27-ին.
  17. «Парламент Косово проголосовал за создание армии». Росбалт. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 29-ին.
  18. «Косовские депутаты проголосовали за создание армии». Российская газета. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 29-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել